Geldzorgen onder mbo-studenten
Het gaat op veel gebieden minder goed met mbo-studenten met geldzorgen dan mbo-studenten zonder geldzorgen
Het YOUth Got Talent onderzoek laat zien dat het op veel gebieden aanzienlijk minder goed gaat met Utrechtse mbo-studenten met geldzorgen dan met mbo-studenten zonder geldzorgen. Geldzorgen hangen het sterkst samen met verschillende indicatoren van mentale gezondheid, sociale ervaringen en toekomstperspectieven. Studenten met geldzorgen hebben bijvoorbeeld drie keer zo vaak geen gevoel van controle over het leven en zijn ruim drie keer zo vaak eenzaam. Ook hebben ze 2,5 keer zo vaak lage verwachtingen over de toekomst. Minder sterke relaties zijn gevonden voor ervaringen op school en middelengebruik.
Stress als mogelijk onderliggend mechanisme tussen geldzorgen en negatieve gevolgen op meerdere leefgebieden
Geldzorgen zijn een belangrijke bron van stress. Deze stress heeft mogelijk een negatieve invloed op een groot aantal leefgebieden. Eerder onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat stress de kans vergroot op emotionele problemen en angst/depressie. Ook is stress gerelateerd aan concentratieproblemen en minder focus waardoor de kans op hyperactiviteit groter is. Daarnaast is stress gerelateerd aan moeite met plannen en organiseren waardoor dit de kans vergroot op minder gevoel van controle op het leven en slechtere schoolprestaties. Stress vergroot ook de kans op drugs- en alcoholgebruik, en roken. Tenslotte, wanneer stress langdurig aanhoudt kan dit leiden tot een opeenstapeling van nog meer stress en problematiek. Hierdoor raakt men steeds meer in de problemen doordat stress en problematiek zich in een vicieuze cirkel opvolgt.
De sociale gevolgen van geldzorgen
Geldzorgen kunnen sociale gevolgen hebben. Zo kunnen gevoelens van eenzaamheid en een gebrek aan steun van vrienden ontstaan, omdat studenten met geldzorgen mogelijk minder vaak deelnemen aan sociale activiteiten. Een reden hiervoor is dat ze te weinig geld hebben voor sociale activiteiten en zich hiervoor schamen. Daarnaast kunnen geldzorgen leiden tot een vermindering van maatschappelijke en sociale participatie. Dit uit zich in een afname in inspanningen om bij te dragen aan de maatschappij en een grotere kans op leven in sociaal isolement.
Wat is passende (preventieve) hulp voor studenten met geldzorgen?
De resultaten van dit onderzoek tonen aan dat het belangrijk is om geldzorgen te voorkomen of te verminderen. Daarvoor helpt het om jongeren de mogelijkheid te geven om over geld te praten. Bijvoorbeeld via financiële opvoeding in de klas, met aandacht voor een veilige en open sfeer. Studenten kunnen zo op een laagdrempelige manier financiële vaardigheden leren en met elkaar in gesprek over hun zorgen. Hiervoor zijn verschillende handreikingen en lesprogramma’s ontwikkeld (onder andere door Werkplaats Sociaal Domein Zuid-Holland Zuid, Diversion en het Nibud). Ook is het belangrijk dat hulp aan studenten makkelijk bereikbaar is. Een goed voorbeeld is het financieel inloopspreekuur (FIS) op een aantal mbo-locaties waar studenten terecht kunnen met vragen over financiën. Daarnaast ligt er een belangrijke kans om stress te verminderen onder studenten met geldzorgen, omdat deze stress waarschijnlijk op veel levensgebieden van invloed is. Stress-sensitief werken biedt daarvoor goede mogelijkheden. Bij deze manier van werken wordt rekening gehouden met de gevolgen van chronische stress voor het functioneren en gedrag van mensen. Dit gebeurt door de manier van communiceren, coachen en inrichten van ruimten. Tenslotte is het belangrijk om aandacht te hebben voor de gevolgen van geldzorgen. Voor professionals die werken met mbo-studenten met geldzorgen is extra alertheid noodzakelijk voor de mentale gezondheid, sociale contacten en toekomstverwachting van studenten met geldzorgen. In gesprekken met de studenten kunnen professionals signaleren of er op deze terreinen problemen zijn en kijken hoe zij hen hierbij kunnen ondersteunen.