Werk en vrijwilligerswerk
- Samenvatting
-
Jongvolwassenen
- Werkloosheid onder jongvolwassenen neemt weer af
Volwassenen
- Volwassenen zonder betaald werk hebben vaker gezondheidsproblemen
- Een op de drie Utrechters met een tijdelijk contract heeft psychische klachten
- Volwassenen die bevlogen zijn over hun werk hebben een betere gezondheid
- In Utrecht hebben werknemers vaker burn-outklachten dan landelijk
- Utrechtse volwassenen in de wijken Noordoost en Oost doen het vaakst vrijwilligerswerk
- 87% van de Utrechters in een kwetsbare situatie is tevreden met zijn of haar vrijwilligerswerk
Ouderen
- 43% van de Utrechtse ouderen doet vrijwilligerswerk
- Een kwart van de 65-plussers geeft aan dat zij vrijwilligerswerk doen
- Ouderen uit de wijken Noordoost en Oost zetten zich vaker in als vrijwilliger
- Wat houdt het in?
-
Werk en vrijwilligerswerk bevorderen de gezondheid
Mensen met betaald werk zijn over het algemeen gezonder dan mensen zonder werk. Werkenden beoordelen hun gezondheid vaker als goed of uitstekend en hebben minder vaak psychische klachten dan mensen zonder werk. Hoe meer uren er wordt gewerkt, hoe minder psychische klachten er zijn. Werk heeft een positief effect op mentale gezondheid: werkenden krijgen minder vaak psychische hulp en gebruiken minder vaak medicijnen vanwege psychische problemen.
De relatie tussen werk en gezondheid is wederkerig. Een goede gezondheid stelt mensen in staat om te werken en vergroot de kans op het vinden en behouden van betaald werk. Gezonde werkenden verliezen ook minder vaak hun baan en hebben een kleinere kans om vroegtijdig uit te vallen door arbeidsongeschiktheid of werkloosheid.
Vrijwilligerswerk heeft ook positieve effecten op de gezondheid. Vrijwilligers voelen zich gezonder, hebben een hogere levensverwachting en ervaren meer zelfvertrouwen en welzijn. De sociale interactie helpt eenzaamheid en depressie tegen te gaan, vooral voor mensen in een kwetsbare positie. Het versterkt hun gevoel van meedoen in de maatschappij, brengt hen onder de mensen en geeft structuur en ritme aan de dag.
- Cijfers over jongvolwassenen - werk
-
Werkloosheid onder jongvolwassenen neemt weer af
Na een toename tijdens de coronaperiode nam het percentage werkloze jongvolwassenen (15 t/m 24 jaar) in Utrecht af van 11,6% in 2021 tot 8,9% in 2022. Hiermee ligt het percentage weer ongeveer op hetzelfde niveau als voor de coronapandemie. Het gaat hier om jongvolwassenen die tot de beroepsbevolking horen; zij hebben geen betaald werk maar zijn wel op zoek naar werk. Gemiddeld is 3,8% van de beroepsbevolking in Utrecht in 2022 werkloos.
Infogram URL - Cijfers over volwassenen - werk
-
Volwassenen zonder betaald werk hebben vaker gezondheidsproblemen
Volwassenen (18 t/m 64 jaar) zonder betaald werk voelen zich minder vaak gezond dan volwassenen die minimaal 20 uur per week betaald werk doen. Ook hebben zij vaker gezondheidsproblemen. Vooral psychische klachten komen vaker voor, maar ook chronische lichamelijke aandoeningen zoals een hart- of vaatziekte, diabetes of een aandoening aan het bewegingsapparaat. De relatie tussen werk en gezondheid is wederkerig (zie tabblad ‘Wat houdt het in?’). Werken is goed voor de gezondheid, maar een goede gezondheid is ook nodig om te kunnen werken.
Volwassenen zonder betaald werk (percentage in kleur) hebben vaker gezondheidsproblemen vergeleken met volwassenen die minimaal 20 uur per week betaald werken (percentage in zwart):
Image
Met volwassenen zonder werk gaat het op andere gebieden ook minder goed
Volwassenen die geen betaald werk doen, hebben minder vaak een gezonde leefstijl, zijn vaker ernstig eenzaam en hebben vaker moeite met rondkomen. Ook ervaren ze vaker onvoldoende regie over hun eigen leven en zijn ze minder positief over hun woning en woonomgeving.
Een op de drie Utrechters met een tijdelijk contract heeft psychische klachten
33% van de volwassenen met een tijdelijk arbeidscontract heeft één of meer psychische klachten. Van de volwassenen met een vast contract geeft 21% dit aan. Ook stress komt vaker voor. 28% van de Utrechters met een tijdelijk contract heeft in de afgelopen vier weken veel stress ervaren. Dit is 21% onder Utrechters met een vast contract en 19% onder zelfstandigen (zzp). Utrechters met een tijdelijk arbeidscontract zijn gemiddeld jonger dan Utrechters met een vast contract en zelfstandigen.
Image
Zelfstandigen en volwassenen met een tijdelijk arbeidscontract hebben vaker moeite met rondkomen
25% van de Utrechtse zelfstandigen (zzp) en 21% van de Utrechters met een tijdelijk contract heeft moeite met rondkomen. Dit is 8% onder Utrechters met een vast arbeidscontract. Meer informatie over de relatie tussen armoede en gezondheid is te vinden bij het thema armoede en rondkomen.
Image
Utrechters met wisselende werktijden of diensten hebben vaker gezondheidsklachten
Volwassenen met onregelmatige werktijden, wisselende diensten of nachtdiensten ervaren minder vaak een goede gezondheid. Ook komen psychische klachten, veel stress en slaperigheid overdag vaker voor dan bij Utrechters met vaste werktijden. 18% van de Utrechtse werkenden heeft wisselende werktijden of diensten. Utrechters met basisonderwijs of een vmbo-diploma (39%) en Utrechters met een mbo-, havo- of vwo-diploma (34%) hebben dit vaker. Van de Utrechters met een hbo- of wo-diploma heeft 15% wisselende werktijden of diensten.
Image
Volwassenen die bevlogen zijn over hun werk hebben een betere gezondheid
De gezondheid van volwassenen met een hoge werkbevlogenheid is beter dan van mensen met een gemiddelde of lage werkbevlogenheid. Utrechters met een hoge werkbevlogenheid voelen zich vaker gezond, hebben minder vaak psychische klachten en ervaren minder vaak veel stress. Mannen, zelfstandigen (zzp) en Utrechters met basisonderwijs of een vmbo-diploma hebben vaker een hoge werkbevlogenheid.
Image
Wat is werkbevlogenheid?
Werkbevlogenheid omvat drie kenmerken: energiek en fit voelen op het werk (vitaliteit), sterke betrokkenheid bij het werk (toewijding) en op een plezierig wijze helemaal opgaan in het werk (absorptie). Werkbevlogenheid is gemeten met de Utrechtse Bevlogenheidsschaal (UBES-9) van Schaufeli & Bakker (2003) bestaande uit negen stellingen zoals ‘Op mijn werk bruis ik van energie’, ‘Ik ben enthousiast over mijn baan’ en ‘Ik ga helemaal op in mijn werk’. In de Utrechtse Gezondheidspeiling (2020) zien we dat werkbevlogenheid positief samenhangt met iemands gezondheid. Dit wordt ondersteund door verschillende onderzoeken (Schaufeli, Taris & Van Rhenen, 2003; Demerouti et al., 2001).
In Utrecht hebben werknemers vaker burn-outklachten dan landelijk
21% van de Utrechtse werknemers heeft burn-out klachten, blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2020. Gemiddeld in Nederland is dit 16%. Ook in de andere grote steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag komen burn-outklachten vaker voor. Utrecht scoort op diverse andere arbeidsomstandigheden gunstiger dan landelijk, zoals agressie op het werk en ziekteverzuim. Utrechtse werknemers zijn ook vaker tevreden met thuiswerkmogelijkheden dan gemiddeld in Nederland.
Vier op de tien Utrechters uit het bewonerspanel willen meer aandacht voor werkdruk en werkstress
40% van de Utrechters met betaald werk uit het bewonerspanel vindt dat er op hun werk meer aandacht moet zijn voor werkdruk en werkstress. Een derde van de panelleden wil meer aandacht voor langdurig werken achter een beeldscherm. Ook de impact van de coronacrisis op de werkomstandigheden is vaak genoemd in de peiling van januari 2021.
- Cijfers over volwassenen - vrijwilligerswerk
-
Vier op de tien Utrechtse volwassenen doet vrijwilligerswerk
38% van de volwassenen in Utrecht (18 t/m 64 jaar) doet vrijwilligerswerk. Utrechters van 40 t/m 54 jaar en Utrechters met een hbo- of wo-opleiding doen vaker vrijwilligerswerk dan gemiddeld.
Image
Utrechtse volwassenen in de wijken Noordoost en Oost doen het vaakst vrijwilligerswerk
Image
Meerdere bronnen geven zicht op vrijwilligerswerk
Voor de cijfers hierboven, hebben we Utrechters gevraagd naar allerlei vormen van vrijwillige activiteiten. Bijvoorbeeld vrijwilligerswerk bij een sportvereniging, op school of in de kerk. Aan de hand daarvan is bepaald of zij vrijwilligerswerk doen. Daarnaast is aan Utrechters een directe vraag gesteld: Doet u vrijwilligerswerk? Het percentage volwassenen dat vrijwilligerswerk doet is vanuit deze bron lager. Een reden hiervoor is dat mensen hun vrijwillige activiteiten niet altijd beschouwen als vrijwilligerswerk.
Een kwart van de Utrechtse volwassenen geeft aan dat zij vrijwilligerswerk doen
25% van de Utrechters (18 t/m 64 jaar) zegt in het najaar van 2020 dat zij vrijwilligerswerk doen. Vanwege de coronacrisis is dit iets lager dan in 2018. Toen gaf 28% van de volwassenen aan vrijwilligerswerk te doen.
87% van de Utrechters in een kwetsbare situatie is tevreden met zijn of haar vrijwilligerswerk
Utrechters in een kwetsbare situatie geven in een peiling van Meetellen in Utrecht aan dat zij tevreden zijn met hun vrijwilligerswerk of activiteiten. 91% vindt het werk zinvol en 83% geeft aan dat het past bij hun talenten en vaardigheden. Acht op de tien Utrechters in een kwetsbare situatie hebben het gevoel dat ze door hun activiteiten of vrijwilligerswerk meedoen in de maatschappij.
Ik kan hier leren en groeien, lachen en huilen, halen en brengen en voel me echt gezien en gewaardeerd. Het gevoel dat ik hier krijg, heb ik bij een betaalde baan nooit ervaren.
- Inwoner
Een groot deel van de Utrechters in een kwetsbare positie wil niet volledig uitstromen naar betaald werk
34% van de panelleden wil graag betaald werken, maar het grootste deel daarvan geeft ook aan dat zij hun huidige activiteiten of vrijwilligerswerk willen blijven doen. Deze panelleden willen niet volledig uitstromen naar betaald werk, omdat ze tevreden zijn met hun huidige activiteiten.
Van de panelleden die betaald willen werken, wil het grootste gedeelte ook hun vrijwilligerswerk of activiteiten behouden
Image
Gezondheidspeiling in coronatijd
De Gezondheidspeiling 2020 is in Utrecht uitgevoerd van eind september tot en met half december 2020. In deze periode nam het aantal Utrechters met een positieve testuitslag tot de tweede helft van oktober toe waarna een daling inzette die tot eind december aanhield. Vanaf 13 oktober gold een gedeeltelijke lockdown en vanaf 15 december een gehele lockdown. Dit alles heeft de resultaten van de Gezondheidspeiling beïnvloed. Voor een aantal gezondheidsthema’s hebben respondenten ingevuld wat de invloed van de coronacrisis hierop volgens hen was. Ook zijn er indicatoren waarmee een vergelijking over de tijd is gemaakt. Zie de pagina over het coronavirus voor meer gezondheidsinformatie rondom corona.
- Cijfers over ouderen - vrijwilligerswerk
-
43% van de Utrechtse ouderen doet vrijwilligerswerk
Meer dan vier op de tien 65-plussers in Utrecht doen vrijwilligerswerk. 45% van de 65- t/m 79-jarigen en 37% van de 80-plussers zet zich in als vrijwilliger. Ouderen met een hbo- of wo-opleiding doen vaker vrijwilligerswerk dan gemiddeld.
Image
Meerdere bronnen geven zicht op vrijwilligerswerk
Voor de cijfers hierboven, hebben we de Utrechters gevraagd naar allerlei vormen van vrijwillige activiteiten. Bijvoorbeeld vrijwilligerswerk bij een sportvereniging, op school of in de kerk. Aan de hand daarvan is bepaald of zij vrijwilligerswerk doen. Daarnaast is aan Utrechters een directe vraag gesteld: Doet u vrijwilligerswerk? Het percentage ouderen dat vrijwilligerswerk doet is vanuit deze bron lager. Een reden hiervoor is dat mensen hun vrijwillige activiteiten niet altijd beschouwen als vrijwilligerswerk.
Een kwart van de 65-plussers geeft aan dat zij vrijwilligerswerk doen
25% van de ouderen in Utrecht zegt in het najaar van 2020 dat zij vrijwilligerswerk doen. Ouderen met een niet-westerse migratieachtergrond geven dit minder vaak aan dan gemiddeld, namelijk 18%.
Ouderen uit de wijken Noordoost en Oost zetten zich vaker in als vrijwilliger
Een derde van de 65-plussers uit Noordoost en Oost geeft aan dat zij vrijwilligerswerk doen. Ouderen die wonen in de wijken Overvecht en Zuidwest geven dit minder vaak aan.