Vaccinaties

• Vaccinatiegraad in Utrecht ligt onder de gewenste WHO-normen
• Daling vaccinatiegraad voor 2-jarigen (2020-2024) in Utrecht  
• Daling vaccinatiegraad kleuters, tieners, adolescenten en zwangeren (2020-2024) in Utrecht 

Welke vaccinaties krijgen kinderen en jongeren in Nederland?

Binnen het Rijksvaccinatieprogramma worden vaccinaties gratis aangeboden aan 0- tot 18-jarigen. In Nederland wordt gevaccineerd tegen verschillende ernstige besmettelijke ziekten: difterie, kinkhoest, tetanus, polio (DKTP), bof, mazelen, rode hond (BMR), haemophilus influenzae type B (Hib), hepatitis B (HepB), meningokokken ACWY (MenACWY), pneumokokken infecties (Pneu) en het humaan papillomavirus (HPV). Zwangere vrouwen worden tegen de griep en difterie, kinkhoest en tetanus (DKT) gevaccineerd om het ongeboren kindje te beschermen. Bekijk voor voor meer informatie het Rijksvaccinatieprogramma.

Hoe meten we de vaccinatiegraad? 

Ieder jaar berekent het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) de vaccinatiegraad. Dit percentage wordt berekend door het aantal gevaccineerde kinderen te delen door het totaal aantal kinderen in een bepaald geboortejaar. Daarbij wordt meegenomen of de vaccinaties voor een bepaalde leeftijdsgrens behaald zijn. Voor deze berekening worden gegevens gebruikt uit het landelijke vaccinatieregister Praeventis. Het RIVM maakt de gegevens op regionaal niveau openbaar beschikbaar via VZinfo. De vier grote steden (Utrecht, Amsterdam, Den Haag en Rotterdam) ontvangen de vaccinatiegraden op een nog meer gedetailleerd niveau.

Vaccinatiegraad in Utrecht ligt onder de gewenste WHO-normen

De vaccinatiegraden in Utrecht liggen in 2024 ver onder de WHO-norm van 90% en 95% voor de mazelenvaccinatie.i De WHO-norm is gesteld om te zorgen dat de populatie voldoende beschermd is. Als de vaccinatiegraden meerdere jaren lager zijn dan de WHO-norm is er onvoldoende bescherming tegen infectieziekten en een groter risico op verspreiding van ziektes, zoals de recente mazelen uitbraak.i i

Daling vaccinatiegraad voor 2-jarigen (2020-2024) in Utrecht 

De vaccinatiegraad voor 2-jarigen die alle vaccinaties van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) hebben gekregen is in Utrecht tussen 2020 en 2024 gedaald met 8,2 procentpunt en ligt met 85,1% procent onder de WHO-norm van 90%. Deze daling is groter dan de landelijke daling in dezelfde periode (landelijk 5,9 procentpunt).  
Ook de BMR-vaccinatiegraad op 2-jarige leeftijd is in Utrecht tussen 2020 en 2024 gedaald met 7,3 procentpunt en ligt met 87,6% nu ver onder de WHO-norm van 95%. Ook hier is de daling in Utrecht groter dan de landelijke daling (landelijk 5,5 procentpunt). i

Ontwikkeling vaccinatiegraad 2-jarigen 2017-2024 in Utrecht 

Daling vaccinatiegraad kleuters, tieners, adolescenten en zwangeren (2020-2024) in Utrecht 

In de periode 2020-2024 is de vaccinatiegraad van alle RVP-vaccinaties voor kleuters, tieners, adolescenten en zwangeren gedaald in Utrecht.i

• De DKTP-vaccinatiegraad op 5-jarige leeftijd daalde met 11,9 procentpunt (80,8% in 2024).  
• De DTP- en BMR-vaccinatiegraad op 10-jarige leeftijd daalden met ruim 15 procentpunt (respectievelijk 73,5% en 74,2% in 2024). In 2020 lagen deze vaccinatiegraden nog rond de 90%. De daling voor 10-jarigen in Utrecht is groter dan de landelijke daling in dezelfde periode.
• De MenACWY-vaccinatiegraad op de leeftijd van 15 jaar is met 10,2 procentpunt gedaald (65,3% in 2024). In 2024 zagen we een lichte stijging van 2,3 procentpunt voor MenACWY t.o.v. 2023. Deze vaccinatiegraad ligt met 65,3% echter nog steeds ver onder de WHO-norm.  
• De HPV-vaccinatiegraad voor 10-jarige is in 2024 55,2% voor jongens en 58,8% voor meisjes. In 2020 werd de HPV-vaccinatie nog alleen aan meisjes gegeven en op 14-jarige leeftijd, daardoor kunnen we 2020 en 2024 niet goed vergelijken. Ondanks een stijging t.o.v. 2023 (9,7 procentpunt voor jongens en 5,8 procentpunt voor meisjes) ligt deze vaccinatiegraad nog steeds ver onder de WHO norm .  
• De vaccinatiegraad van DKT voor zwangeren daalde met 16,3 procentpunt (61,0% in 2024). 
   

Ontwikkeling vaccinatiegraad kleuters, schoolkinderen, adolescenten en zwangeren 2017-2024 in Utrecht