Beweging

Jeugd

• Minder dan de helft van de jongeren beweegt voldoende
• Jongeren op het vmbo sporten of bewegen minder vaak in hun vrije tijd
• Kinderen uit gezinnen met een lage welvaart bewegen minder
• 87% van de kinderen sport wekelijks
• Vier van de vijf kinderen en jongeren gaan elke dag lopend of op de fiets naar school

Jongvolwassenen

• 60% van de jongvolwassenen beweegt vijf of meer dagen minimaal dertig minuten
• Jongvolwassenen met een mbo-opleiding bewegen en sporten minder
• Jongvolwassenen uit de wijken Overvecht en Leidsche Rijn sporten minder vaak elke week

Volwassenen en ouderen

• Steeds meer Utrechters sporten elke week
• Aandeel Utrechters dat voldoet aan de beweegrichtlijnen blijft gelijk  
• Utrechters met een vmbo- of mbo-opleiding bewegen minder
• Inwoners van Overvecht en Vleuten-de Meern bewegen én sporten minder

Beweging is essentieel voor een goede gezondheid

Voldoende beweging is belangrijk voor de gezondheid: bewegen bevordert de conditie van het lichaam en beschermt zo tegen verschillende ziekten. Bewegen is gezond voor alle leeftijdsgroepen. Het gaat hierbij zowel om beweging die is gericht op uithoudingsvermogen als op spier- en botversterkende activiteiten.

Langer bewegen verbetert het uithoudingsvermogen

Het uithoudingsvermogen wordt verbeterd tijdens duuractiviteiten. Hierdoor gaat het hart sneller kloppen en wordt de ademhaling sneller. Matige lichamelijke activiteit betreft activiteiten op een intensiteit die wat moeite kost, maar waarbij praten mogelijk blijft. Voorbeelden zijn wandelen, fietsen en rustig zwemmen. Zwaar intensieve activiteit leidt ertoe dat iemand zwaarder gaat ademen of gaat puffen en hijgen, afhankelijk van hoe fit iemand is. Voorbeelden zijn aerobics, hardlopen, wielrennen en bepaalde competitieve sporten.

Krachttraining maakt spieren en botten sterker

Spieren worden versterkt met krachttraining of een combinatie van kracht- en duuractiviteiten. Hierdoor verbeteren kracht, uithoudingsvermogen en omvang van skeletspieren. Voorbeelden zijn krachttrainingsoefeningen met eigen lichaamsgewicht en duuractiviteiten als fietsen. Botversterkende activiteiten bestaan uit krachttraining en activiteiten waarbij het lichaam met het eigen gewicht wordt belast, zoals springen, traplopen, wandelen, hardlopen en dansen.

Beweegnorm

Image

Hoeveel moet je bewegen voor een goede gezondheid?

Voor een goede gezondheid is het advies voor kinderen en jongeren om minstens elke dag een uur aan matig intensieve inspanning te doen. Kinderen en jongeren moeten ook drie keer per week aan spier- en botversterkende activiteiten doen. Voor volwassen en ouderen is het advies om minstens 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning te doen, zoals wandelen en fietsen, verspreid over verschillende dagen. Ook is het advies om minstens twee keer per week spier- en botversterkende activiteiten te doen. Ouderen moeten dit combineren met evenwichtsoefeningen.

Voor iedereen geldt dat bewegen goed is. Langer, vaker of intensiever bewegen is beter. Veel stilzitten moet worden voorkomen.

Minder dan de helft van de jongeren beweegt voldoende

In 2023 beweegt 48% van de jongeren in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs voldoende. Zij bewegen minimaal een uur op vijf of meer dagen per week. Jongens bewegen vaker voldoende dan meisjes. Van de leerlingen op het vmbo beweegt 37% voldoende. Dit is lager dan gemiddeld. Slechts 16% van alle jongeren beweegt elke dag minimaal een uur.

Percentage jongeren dat voldoende beweegt, naar opleiding 

Jongeren op het vmbo sporten of bewegen minder vaak in hun vrije tijd

84% van de jongeren op het vmbo sport of beweegt wekelijks in hun vrije tijd. Dit percentage is lager dan het percentage bij jongeren op de havo of het vwo. Van de jongeren op de havo sport of beweegt 92% elke week en bij jongeren op het vwo is dit 96%. 80% van alle jongeren sport minimaal een keer per week bij een club, vereniging of sportschool. In 2023 sport of beweegt 75% van de jongeren (ook) wekelijks buiten een vereniging of sportschool om. Dit is hoger dan in eerdere jaren. In 2019 sportte of bewoog 67% van de jongeren wekelijks buiten een vereniging of sportschool om en in 2021 was dit 71%. Jongens sporten en bewegen vaker elke week dan meisjes en leerlingen uit klas 2 vaker dan leerlingen uit klas 4.

Percentage jongeren dat wekelijks sport of beweegt, naar opleiding, gender en klas 

Kinderen uit gezinnen met een lage welvaart bewegen minder

Kinderen uit gezinnen met een lage welvaart bewegen minder vaak elke dag minimaal een uur matig tot intensief dan kinderen uit gezinnen met een hoge welvaart. Gemiddeld bewegen 85% van de kinderen vier op de vijf kinderen uit groep zeven en acht van het basisonderwijs voldoende. Bij kinderen uit een gezin met een lage welvaart is dit 70% en bij kinderen uit gezinnen met een hoge welvaart is dit 90%. Jongens bewegen vaker voldoende dan meisjes.

87% van de kinderen sport wekelijks

In 2023 sport 87% van de kinderen minimaal een keer per week. 83% is lid van een sportvereniging of -club en sport daar minimaal een keer per week en 29% doet minimaal een keer per week na schooltijd mee aan sport- of bewegingsactiviteiten op school of in de buurt. Kinderen uit gezinnen met lage welvaart sporten minder vaak dan kinderen uit gezinnen met hoge welvaart, omdat zij minder vaak sporten bij een sportvereniging of -club. Dit geldt ook voor kinderen uit Overvecht en Kanaleneiland. 68% van de kinderen uit Kanaleneiland en 75% van de kinderen uit Overvecht sport wekelijks. 

Percentage kinderen dat wekelijks sport of beweegt, naar welvaart 

Vier van de vijf kinderen en jongeren gaan elke dag lopend of op de fiets naar school

80% van de kinderen en 83% van de jongeren gaan vijf dagen per week lopend of op de fiets naar school. Basisschoolkinderen die wonen in de wijken West, Noordoost, Oost doen dit vaker dan andere kinderen en kinderen uit de wijken Noordwest, Overvecht, Zuidwest en Vleuten-De Meern doen dit minder vaak. Jongeren op het vmbo lopen of fietsen minder vaak dan jongeren op de havo of het vwo vijf dagen per week naar school of stage. Op het vmbo loopt of fietst 68% van de jongeren elke dag naar school of stage. Op de havo is dit 86% en op het vwo 93%.

Percentage kinderen dat vijf dagen per week lopend of op de fiets naar school gaat 

Jongvolwassenen zijn meer gaan bewegen

60% van de Utrechtse jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) beweegt in het voorjaar van 2024 vijf of meer dagen per week minimaal dertig minuten en 77% sport elke week. Dit is meer dan in 2022. Toen was dit 53% voor bewegen en 71% voor wekelijks sporten. 30% van de jongvolwassenen beweegt elke dag minimaal dertig minuten en 66% is lid van een sportvereniging of sportschool. Utrechtse jongvolwassenen bewegen en sporten vaker dan gemiddeld in Nederland en zijn ook vaker lid van een sportvereniging of sportschool.

Jongvolwassenen met een mbo-opleiding sporten en bewegen minder dan anderen

70% van de jongvolwassenen met een mbo-opleiding sport elke week. Dat is minder dan andere jongvolwassenen in Utrecht. Jongvolwassenen met een mbo-en hbo-opleiding bewegen minder vaak dan andere jongvolwassenen. 16- en 17- jarigen bewegen en sporten vaker dan oudere jongvolwassenen, net als jongvolwassenen met een Nederlandse herkomst. Vrouwen sporten minder vaak dan mannen en zijn minder vaak lid van een sportvereniging of sportclub.

Bewegen en sporten naar opleiding, geslacht en herkomst

Jongvolwassenen uit Overvecht en Leidsche Rijn sporten minder vaak elke week

68% van de jongvolwassenen die in Overvecht wonen, sport wekelijks en 55% is lid van een sportschool of sportclub. Dit is lager dan gemiddeld in Utrecht. Ook jongvolwassenen uit Leidsche Rijn sporten minder vaak elke week.
Wekelijks sporten en lid zijn van een sportschool naar wijk

Steeds meer Utrechters sporten elke week

Het percentage Utrechtse volwassenen (18+) die elke week sporten stijgt sinds 2016. In het najaar van 2024 sportte 71% van de Utrechtse volwassenen elke week. In 2016 was dit nog 61%. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt doordat Utrechters met een hbo- of wo-opleiding vaker zijn gaan sporten. In vergelijking met 2020 sporten ook volwassenen met basisonderwijs of vmbo als opleiding in 2024 vaker elke week. Jongere volwassenen sporten vaker elke week dan oudere volwassenen. Wel zijn Utrechters van alle leeftijden tussen 2016 en 2024 vaker gaan sporten. Utrechtse volwassenen sporten vaker elke week dan gemiddeld in Nederland en de andere G4-steden..

Percentage volwassenen die elke week sporten, naar opleiding en leeftijd

Aandeel Utrechters dat voldoet aan de beweegrichtlijnen blijft gelijk

59% van de Utrechters voldoet in 2024 aan de beweegrichtlijnen. Ondanks dat meer Utrechters elke week sporten, is het percentage volwassenen dat voldoet aan de beweegrichtlijnen vergelijkbaar met het percentage in eerdere jaren. Dit komt met name doordat Utrechters in vergelijking met de periode voor 2020 minder vaak voldoen aan het onderdeel matig intensieve inspanning. Het percentage Utrechters dat voldoet aan het onderdeel bot- en spierversterkende activiteiten is juist hoger dan voor 2020. Utrechtse volwassenen voldoen vaker aan de beweegrichtlijnen dan gemiddeld in Nederland en ook vaker dan volwassenen uit Rotterdam of Den Haag. Utrechters voldoen net zo vaak aan de beweegrichtlijnen als Amsterdamse volwassenen..

Percentage volwassenen dat voldoet aan de beweegrichtlijn, naar jaar

Utrechters met een vmbo- of mbo-opleiding bewegen minder

36% van de volwassenen met basisonderwijs of vmbo als opleiding en 53% van de volwassenen met havo, vwo of mbo voldoet aan de beweegrichtlijn. Dit is lager dan bij volwassenen met een hbo- of wo-opleiding. Oudere Utrechters voldoen minder vaak aan de beweegrichtlijn dan jongere Utrechters. Bij 18- t/m 39-jarigen voldoet 64% aan de beweegrichtlijn. Bij 55- t/m 64-jarigen is dit 51% en bij 80-plussers 26%..

Percentage volwassenen dat voldoet aan de beweegrichtlijn, naar opleiding

Inwoners van Overvecht en Vleuten-de Meern bewegen én sporten minder

Volwassenen uit de wijken Overvecht en Vleuten-de Meern voldoen minder vaak aan de beweegrichtlijn en sporten minder vaak elke week dan volwassenen uit andere wijken. Volwassenen uit Leidsche Rijn voldoen ook minder vaak aan de beweegrichtlijn. Utrechters uit Noordoost, Oost en de Binnenstad voldoen daarentegen vaker aan de beweegrichtlijn en sporten, net als volwassenen uit de wijk West, vaker elke week dan volwassenen uit andere wijken..

Voldoen aan beweegrichtlijn en wekelijks sporten, naar wijk