Lichaamsgewicht

Kinderen

• Al op jonge leeftijd vaker overgewicht bij kinderen met lager opgeleide ouders
• Percentage kinderen met overgewicht blijft stabiel
• Vaker overgewicht bij kinderen met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond
• Leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs zijn vaker te zwaar
• Overgewicht bij jeugd komt vaker voor in enkele wijken

Volwassenen

• 35% van de Utrechtse volwassenen heeft overgewicht
• Bijna een kwart van de laagopgeleide volwassenen heeft obesitas
• Utrechters met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond hebben vaker overgewicht of obesitas
• De helft van de 40-plussers heeft overgewicht
• Overgewicht komt het vaakst voor in Vleuten-De Meern, Overvecht en Leidsche Rijn

Ouderen

• 56% van de Utrechtse ouderen heeft overgewicht
• Een kwart van de laagopgeleide ouderen heeft obesitas
• Twee van de drie ouderen in Noordwest, Overvecht, Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn zijn te zwaar

Een gezond gewicht is belangrijk om de kans op gezondheidsproblemen te beperken

Zowel op jonge als op latere leeftijd is het belangrijk om een gezond gewicht te hebben om andere gezondheidsproblemen te voorkomen. Overgewicht en obesitas (ernstig overgewicht) vergroten de kans op diabetes, hart- en vaatziekten, aandoeningen aan het bewegingsapparaat of psychische klachten. Ook ondergewicht brengt gezondheidsrisico’s met zich mee, zoals een grotere kans op lichamelijke en psychische klachten. Wie al op jonge leeftijd overgewicht ontwikkelt, heeft een grote kans om ook op latere leeftijd overgewicht te hebben.

De verhouding tussen lengte en gewicht bepaalt of iemand overgewicht heeft

Of iemand overgewicht of obesitas heeft, wordt bepaald op basis van de Body Mass Index (BMI). Dit is een maat voor de verhouding tussen het gewicht en de lengte van een persoon. De BMI is hoger naarmate iemand, bij gelijkblijvende lengte, zwaarder is. De BMI-waarden voor overgewicht en obesitas voor kinderen en jongeren worden geleidelijk hoger met de leeftijd waarbij de waarden op de leeftijd van 18 jaar gelijk zijn aan die van volwassenen. Bij kinderen verschillen de BMI-waarden voor jongens en meisjes. Gewicht en lengte van kinderen en jongeren worden gemeten tijdens de reguliere contacten met de Jeugdgezondheidszorg. Volwassenen en ouderen geven in vragenlijsten aan wat hun lengte en gewicht is.

Al op jonge leeftijd vaker overgewicht bij kinderen met lager opgeleide ouders

Kinderen van wie de ouders een laag  of middelbaar opleidingsniveau hebben, zijn vaker te zwaar dan kinderen van ouders met een hbo- of universitaire opleiding. Dit verschil is al aanwezig als kinderen drie jaar oud zijn. In de basisschoolleeftijd worden de verschillen steeds groter.

Percentage kinderen met overgewicht (inclusief obesitas), naar opleidingsniveau van de ouders:

Image

Percentage kinderen met overgewicht blijft stabiel

Het percentage kinderen met overgewicht blijft sinds 2013 ongeveer gelijk. 9% van de tweejarigen, 9% van de vijf- en zesjarigen en 14% van de tien- en elfjarigen heeft overgewicht of obesitas. Van de driejarigen is 9% te zwaar en bij kinderen van drie jaar en negen maanden is dit 11%.

Percentage kinderen met overgewicht (inclusief obesitas), naar jaar:  

Image

Vaker overgewicht bij kinderen met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond

Kinderen met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond hebben vaker overgewicht of obesitas dan kinderen zonder migratieachtergrond. Dit verschil is al zichtbaar bij kinderen van twee jaar en neemt toe naarmate de kinderen ouder zijn.

Percentage kinderen met overgewicht (inclusief obesitas), naar migratieachtergrond:

Image

Leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs zijn vaker te zwaar

Overgewicht en obesitas komt bij leerlingen in het speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs vaker voor dan bij leerlingen in het reguliere basisonderwijs. Van de leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs die te zwaar zijn, heeft ongeveer een op de drie obesitas. In het reguliere basisonderwijs heeft iets meer dan een vijfde van de te zware leerlingen obesitas.

Image

Overgewicht bij jeugd komt vaker voor in enkele wijken

Overgewicht komt vanaf de peuterleeftijd vaker voor bij kinderen die wonen in Overvecht, Kanaleneiland, Transwijk, Nieuw Hoograven, Bokkenbuurt en Zuilen-noord en –oost. Voor tien- en elfjarigen geldt dat ook kinderen uit de buurten Ondiep, 2e Daalsebuurt, Lombok, Leidsche weg en Leidsche Rijn Centrum vaker te zwaar zijn.

Percentage Utrechtse tien- en elfjarigen met overgewicht, per subwijk (2015-2019): 

Image

35% van de Utrechtse volwassenen heeft overgewicht

Meer dan een derde van de volwassenen (18-64 jaar) in Utrecht heeft overgewicht. Bij 8% van de volwassenen is sprake van ernstig overgewicht ofwel obesitas. 2% van de Utrechters heeft ondergewicht. De laatste jaren is het percentage Utrechters met overgewicht ongeveer gelijk gebleven.

Bijna een kwart van de laagopgeleide volwassenen heeft obesitas

Van de Utrechters die basisonderwijs, lbo, mavo of vmbo hebben afgerond, heeft 24% obesitas. Onder Utrechters met een hbo- of wo-opleiding is dit 5%. Van de Utrechters die alleen lager onderwijs, lbo of mavo hebben afgerond, heeft bijna twee derde overgewicht (inclusief obesitas). Gemiddeld heeft 28% van de volwassenen met een hbo- of wo-opleiding overgewicht.

Utrechters met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond achtergrond hebben vaker overgewicht of obesitas

Ongeveer twee derde van de Utrechters met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond heeft overgewicht. Van de Utrechters met een Surinaamse, Antilliaanse of Arubaanse achtergrond is meer dan de helft te zwaar. Obesitas komt in deze groepen ook vaker voor. Van de volwassenen met een Turkse achtergrond heeft bijna een kwart ernstig overgewicht.

De helft van de 40-plussers heeft overgewicht

Ongeveer de helft van de volwassenen tussen 40 en 64 jaar oud heeft overgewicht. Obesitas komt in deze groep ook vaker voor dan bij 18- tot 39-jarige volwassenen. 55- tot 64-jarigen hebben ook vaker obesitas dan Utrechtse volwassenen tussen 40 en 54 jaar oud. 39% van de mannen in Utrecht heeft overgewicht. Bij Utrechtse vrouwen komt overgewicht minder vaak voor, namelijk 31%.

Image

Overgewicht komt het vaakst voor in Vleuten-De Meern, Overvecht en Leidsche Rijn

50% van de volwassenen in de wijk wijk Vleuten-De Meern heeft overgewicht. In de wijk Overvecht is dit 47% en in Leidsche Rijn 40%. Ernstig overgewicht komt vaker voor in Overvecht en Vleuten-De Meern. In de wijken West, Noordoost, Oost en Binnenstad komt overgewicht en obesitas minder vaak voor. 65% van de Utrechtse volwassenen heeft een gezond gewicht.

56% van de Utrechtse ouderen heeft overgewicht

Meer dan de helft van de 65-plussers in Utrecht heeft overgewicht (inclusief obesitas). Bij 18% van de ouderen is sprake van ernstig overgewicht ofwel obesitas. Obesitas komt vaker voor bij oudere vrouwen dan bij oudere mannen. Het percentage ouderen met overgewicht verschilt niet naar geslacht. De laatste jaren is het percentage Utrechtse ouderen met overgewicht ongeveer gelijk gebleven.

Een kwart van de laagopgeleide ouderen heeft obesitas

Van de Utrechtse 65-plussers die basisonderwijs, lbo of mavo hebben afgerond, heeft 25% obesitas. Meer dan twee derde van de laagopgeleide ouderen heeft overgewicht (inclusief obesitas) Onder ouderen met een hbo- of wo-opleiding heeft 40% overgewicht en 9% obesitas.

Twee van de drie ouderen in Noordwest, Overvecht, Vleuten-De Meern, en Leidsche Rijn zijn te zwaar

Ouderen in de wijken Noordwest, Overvecht, Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn hebben vaker overgewicht dan gemiddeld in Utrecht. Bijna twee derde van de ouderen in deze wijken heeft overgewicht. In de wijken Noordoost, Oost en Binnenstad is het percentage ouderen met overgewicht lager dan gemiddeld. Obesitas komt vaker dan gemiddeld voor bij ouderen die wonen in de wijken Noordwest en Overvecht.