Lichaamsgewicht

Kinderen

• Al op jonge leeftijd verschillen in overgewicht naar opleiding van de ouders
• Percentage kinderen met overgewicht blijft stabiel
• Vaker overgewicht bij kinderen met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond
• Leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs zijn vaker te zwaar
• Overgewicht bij jeugd komt vaker voor in enkele wijken

Jongvolwassenen

• 37% van de jongvolwassenen met een mbo-opleiding heeft overgewicht
• 4% van de jongvolwassenen heeft ondergewicht
• Een kwart van de 21- t/m 25-jarigen heeft overgewicht
• Jongvolwassenen uit de wijk Overvecht hebben vaker overgewicht

Volwassenen

• Een kwart van volwassenen met een vmbo-opleiding heeft obesitas
• 35% van de Utrechtse volwassenen heeft overgewicht
• De helft van de 40-plussers heeft overgewicht
• Overgewicht komt het vaakst voor in Overvecht, Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn

Ouderen

• 54% van de Utrechtse ouderen heeft overgewicht 
• Bijna twee derde van de ouderen met een vmbo-opleiding heeft overgewicht 
• Het percentage ouderen met overgewicht blijft gelijk 
• Twee van de drie ouderen in Noordwest en Overvecht zijn te zwaar 

Een gezond gewicht is belangrijk om de kans op gezondheidsproblemen te beperken

Zowel op jonge als op latere leeftijd is het belangrijk om een gezond gewicht te hebben om andere gezondheidsproblemen te voorkomen. Overgewicht en obesitas (ernstig overgewicht) vergroten de kans op diabetes, hart- en vaatziekten, aandoeningen aan het bewegingsapparaat of psychische klachten. Ook ondergewicht brengt gezondheidsrisico’s met zich mee, zoals een grotere kans op lichamelijke en psychische klachten. Wie al op jonge leeftijd overgewicht ontwikkelt, heeft een grote kans om ook op latere leeftijd overgewicht te hebben.

De verhouding tussen lengte en gewicht bepaalt of iemand overgewicht heeft

Of iemand overgewicht of obesitas heeft, wordt bepaald op basis van de Body Mass Index (BMI). Dit is een maat voor de verhouding tussen het gewicht en de lengte van een persoon. De BMI is hoger naarmate iemand, bij gelijkblijvende lengte, zwaarder is. De BMI-waarden voor overgewicht en obesitas voor kinderen en jongeren worden geleidelijk hoger met de leeftijd waarbij de waarden op de leeftijd van 18 jaar gelijk zijn aan die van volwassenen. Bij kinderen verschillen de BMI-waarden voor jongens en meisjes. Gewicht en lengte van kinderen en jongeren worden gemeten tijdens de reguliere contacten met de Jeugdgezondheidszorg. Volwassenen en ouderen geven in vragenlijsten aan wat hun lengte en gewicht is.

Al op jonge leeftijd verschillen in overgewicht naar opleiding van de ouders

Kinderen van wie de ouders geen hbo- of universitaire opleiding hebben, zijn vaker te zwaar dan kinderen van ouders met een hbo- of universitaire opleiding. Dit verschil is al aanwezig als kinderen drie jaar oud zijn. In de basisschoolleeftijd worden de verschillen steeds groter.

Percentage kinderen met overgewicht (inclusief obesitas), naar opleidingsniveau van de ouders:

Image

Percentage kinderen met overgewicht blijft stabiel

Het percentage kinderen met overgewicht blijft sinds 2013 ongeveer gelijk. 9% van de tweejarigen, 9% van de vijf- en zesjarigen en 14% van de tien- en elfjarigen heeft overgewicht of obesitas. Van de driejarigen is 9% te zwaar en bij kinderen van drie jaar en negen maanden is dit 11%.

Percentage kinderen met overgewicht (inclusief obesitas), naar jaar:  

Image

Vaker overgewicht bij kinderen met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond

Kinderen met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond hebben vaker overgewicht of obesitas dan kinderen zonder migratieachtergrond. Dit verschil is al zichtbaar bij kinderen van twee jaar en neemt toe naarmate de kinderen ouder zijn.

Percentage kinderen met overgewicht (inclusief obesitas), naar migratieachtergrond:

Image

Leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs zijn vaker te zwaar

Overgewicht en obesitas komt bij leerlingen in het speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs vaker voor dan bij leerlingen in het reguliere basisonderwijs. Van de leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs die te zwaar zijn, heeft ongeveer een op de drie obesitas. In het reguliere basisonderwijs heeft iets meer dan een vijfde van de te zware leerlingen obesitas.

Image

Overgewicht bij jeugd komt vaker voor in enkele wijken

Overgewicht komt vanaf de peuterleeftijd vaker voor bij kinderen die wonen in Overvecht, Kanaleneiland, Transwijk, Nieuw Hoograven, Bokkenbuurt en Zuilen-noord en –oost. Voor tien- en elfjarigen geldt dat ook kinderen uit de buurten Ondiep, 2e Daalsebuurt, Lombok, Leidsche weg en Leidsche Rijn Centrum vaker te zwaar zijn.

Percentage Utrechtse tien- en elfjarigen met overgewicht, per subwijk (2015-2019): 

Image

37% van de jongvolwassenen met een mbo-opleiding heeft overgewicht

Bijna vier op de tien Utrechtse jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) met een mbo-opleiding had in de periode van mei t/m juli 2022 overgewicht (inclusief obesitas) en 16% had obesitas. Gemiddeld heeft 22% van de jongvolwassenen overgewicht (inclusief obesitas) en 6% obesitas. Jongvolwassenen uit Utrecht hebben minder vaak overgewicht of obesitas dan gemiddeld in Nederland.

Lichaamsgewicht van jongvolwassenen

4% van de jongvolwassenen heeft ondergewicht

4% van de Utrechtse 16- t/m 25-jarigen heeft ondergewicht. Ondergewicht komt even vaak voor bij jonge mannen als bij jonge vrouwen. Ondergewicht komt vaker voor bij jongvolwassenen die alleen wonen. 9% van de alleenwonende jongvolwassenen heeft ondergewicht.

Een kwart van de 21- t/m 25-jarigen heeft overgewicht

25% van de jongvolwassen van 21 t/m 25 jaar heeft overgewicht. Het percentage jongvolwassen met overgewicht neemt toe met de leeftijd. Van de 18- t/m 20-jarigen is 19% te zwaar en bij 16- en 17-jarigen is dit 16%. 

Jongvolwassenen uit de wijk Overvecht hebben vaker overgewicht

Image

Een kwart van volwassenen met een vmbo-opleiding heeft obesitas 

In het najaar van 2022 had 25% van de Utrechtse volwassenen (18-64 jaar) met basisonderwijs of een vmbo-opleiding obesitas. Onder Utrechters met een hbo- of wo-opleiding is dit 6%. Volwassenen met basisonderwijs of vmbo hebben bijna twee keer zo vaak overgewicht (inclusief obesitas) dan volwassenen met een hbo- of wo-opleiding.

Overgewicht en obesitas naar opleiding

35% van de Utrechtse volwassenen heeft overgewicht

In Utrecht heeft 35% van de volwassenen overgewicht. Bij 10% van de volwassenen is sprake van ernstig overgewicht ofwel obesitas. Utrechtse volwassenen hebben minder vaak overgewicht dan gemiddeld in Nederland en de andere drie grote steden. 2% van de Utrechters heeft ondergewicht.

De helft van de 40-plussers heeft overgewicht

Volwassenen tussen 40 en 64 jaar oud hebben vaker overgewicht dan 18- t/m 39-jarigen. Ongeveer de helft van de 40-plussers heeft overgewicht. Obesitas komt in deze groep ook vaker voor dan bij 18- t/m 39-jarigen. 39% van de mannen in Utrecht heeft overgewicht. Bij Utrechtse vrouwen komt overgewicht minder vaak voor, namelijk 31%.

Overgewicht en obesitas naar en leeftijd

Overgewicht komt het vaakst voor in Overvecht, Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn 

46% van de volwassenen in de wijk Overvecht heeft overgewicht. In de wijk Vleuten-De Meern is dit 45% en in Leidsche Rijn 39%. Dit is vaker dan in de andere wijken in Utrecht. Volwassenen in Overvecht en Vleuten-De Meern hebben ook vaker obesitas. In de wijken West, Noordoost, Oost en Binnenstad komt overgewicht minder vaak voor. Obesitas komt ook minder vaak voor in de wijken Noordoost en Oost.

Overgewicht en obesitas, naar wijk 

54% van de Utrechtse ouderen heeft overgewicht

Meer dan de helft van de 65-plussers in Utrecht had in het najaar van 2022 overgewicht (inclusief obesitas). Bij 17% van de ouderen is sprake van ernstig overgewicht ofwel obesitas. Overgewicht komt vaker voor bij oudere mannen dan bij oudere vrouwen. 1% van de ouderen heeft ondergewicht.

Bijna twee derde van de ouderen met een vmbo-opleiding heeft overgewicht

65% van de ouderen met basisonderwijs of vmbo- als opleiding heeft overgewicht (inclusief obesitas). Een kwart van de ouderen met basisonderwijs of vmbo als opleiding heeft obesitas. Van de ouderen met een hbo- of wo-opleiding heeft 42% overgewicht en 8% obesitas. 30% van de ouderen die moeite hebben met rondkomen heeft obesitas. Bij ouderen die geen moeite hebben met rondkomen is dit 15%. De laatste jaren is het percentage Utrechtse ouderen met overgewicht ongeveer gelijk gebleven. Ouderen in Utrecht hebben minder vaak overgewicht dan gemiddeld in Nederland. Utrechtse ouderen hebben ongeveer even vaak overgewicht als ouderen uit Amsterdam en Den Haag. Bij ouderen uit Rotterdam komt overgewicht vaker voor. 

Het percentage ouderen met overgewicht blijft gelijk 

De laatste jaren is het percentage Utrechtse ouderen met [overgewicht] ongeveer gelijk gebleven. Ouderen in Utrecht hebben minder vaak overgewicht dan gemiddeld in Nederland. Utrechtse ouderen hebben ongeveer even vaak overgewicht als ouderen uit Amsterdam en Den Haag.. Bij ouderen uit Rotterdam komt overgewicht vaker voor. 

Twee van de drie ouderen in Noordwest en Overvecht zijn te zwaar

Ouderen die wonen in de wijken Noordwest en Overvecht hebben vaker overgewicht dan gemiddeld in Utrecht. Bijna twee derde van de ouderen in deze wijken heeft overgewicht. In de wijken Noordoost, Oost en Binnenstad is het percentage ouderen met overgewicht lager dan gemiddeld. Obesitas komt vaker dan gemiddeld voor bij ouderen die wonen in de wijken Noordwest en Zuidwest.

Overgewicht en obesitas, naar wijk