Voeding

Baby's en peuters

• 87% van de kinderen krijgt borstvoeding
• Minder vaak borstvoeding door moeders zonder migratieachtergrond met vmbo-opleiding
• Kinderen uit Vleuten-De Meern krijgen minder vaak borstvoeding

Kinderen

• Meer dan de helft van de Utrechtse kinderen eet elke dag fruit
• Het aantal kinderen dat elke dag ontbijt daalt
• Kinderen uit Overvecht en Leidsche Rijn ontbijten minder vaak
• De consumptie van zoete dranken daalt
• Kinderen uit Noordoost en Oost drinken minder vaak zoete dranken

Jongeren

• Vier op de vijf Utrechtse jongeren ontbijten minimaal vijf dagen per week
• Jongeren uit Overvecht, Noordwest en Zuidwest ontbijten minder vaak vijf dagen per week
• 38% van de jongeren eet dagelijks fruit
• 27% van de jongeren drinkt dagelijks drankjes met suiker
• Eén op de vijf jongeren drinkt niet elke dag water
• 6% van de jongeren drinkt te veel energiedrank

Volwassenen

• 64% van de volwassenen eet elke dag groente
• 11% van de Utrechtse volwassenen eet meestal vegetarisch
• 62% van de Utrechters eet elke week een gekochte maaltijd
• Gezond eten is lastiger voor kwetsbare Utrechters

Ouderen

• 64% van de ouderen eet elke dag fruit
• Ouderen met een hbo- of wo-opleiding eten minder vaak vlees of vis
• 44% van de ouderen eet elke week een gekochte maaltijd

Voeding heeft een sterke invloed op de gezondheid

Goede voeding heeft een positief effect op iemands gezondheid. Het eten van gezonde voeding wordt in verband gebracht met een verminderde kans op hart- en vaatziekten, diabetes en sommige vormen van kanker. De Volksgezondheidsmonitor Utrecht onderzoekt bijvoorbeeld het eten van groeten, fruit en ontbijt onder de Utrechters, maar ook het drinken van zoete dranken door Utrechtse kinderen en jongeren en het geven van borstvoeding aan baby's. Zo krijgen we inzicht in het maken van de gezonde keuze in voeding en voedsel in Utrecht.

Waarom is het dagelijks eten van groenten en fruit belangrijk?

Groenten en fruit bevatten belangrijke nutriënten als vitaminen, mineralen en voedingsvezel en bevatten geen verzadigd of transvet en weinig natrium. Aangeraden wordt om 250 gram groenten en twee stuks fruit per dag te
eten.

En waarom is ontbijten belangrijk?

Na een nacht zonder eten is een goed ontbijt van belang om het lichaam van nieuwe energie te voorzien en de stofwisseling op gang te brengen. Dit geeft niet alleen waardevolle voedingsstoffen, maar helpt ook het concentratievermogen. Met regelmaat eten is bovendien van belang om op een gezond gewicht te blijven.

Borstvoeding is gezond voor moeder en kind

Borstvoeding is goed voor de gezondheid van baby’s en moeders. Dit is voor vrouwen ook de belangrijkste reden om borstvoeding te geven. Baby’s die borstvoeding krijgen, hebben minder kans op maagdarminfecties en middenoorontsteking. Dit geldt ook voor kinderen die borstvoeding hebben gehad. Borstvoeding verlaagt waarschijnlijk ook de kans op overgewicht en luchtwegklachten bij kinderen en diabetes type II, reumatoïde artritis en een hoge bloeddruk bij moeders. Het contact tijdens de borstvoeding tussen moeder en kind kan ook gunstig zijn voor de hechting en de ontwikkeling van het kind.

87% van de kinderen krijgt borstvoeding

Het merendeel van de moeders start na de geboorte van hun kind met borstvoeding geven. 77% van de kinderen krijgt op de dag van hun geboorte volledige borstvoeding en 10% krijgt naast borstvoeding ook kunstvoeding. De combinatie van borstvoeding en kunstvoeding gebeurt vaker bij kinderen met een migratieachtergrond. Het percentage kinderen dat borstvoeding krijgt, neemt af met de leeftijd van het kind.

Image

Minder vaak borstvoeding door moeders zonder migratieachtergrond met vmbo-opleiding

Moeders zonder migratieachtergrond die basisonderwijs of vmbo als opleiding hebben, beginnen minder vaak met borstvoeding geven en stoppen ook sneller. 61% van deze moeders start met borstvoeding geven op de geboortedag van hun kind en 26% geeft nog borstvoeding als hun kind drie maanden oud is.

Kinderen uit Vleuten-De Meern krijgen minder vaak borstvoeding

Moeders uit Vleuten-De Meern starten minder vaak met borstvoeding geven. Moeders die wel beginnen, stoppen ook vaker dan moeders uit andere wijken. 81% van de baby’s uit Vleuten-De Meern krijgen op hun geboortedag borstvoeding. Na 8 dagen is dit 75%, na 1 maand 62% en op de leeftijd van drie maanden 46%. Ook in de wijken Overvecht en Leidsche Rijn wordt minder vaak gestart met borstvoeding geven. In beide wijken krijgt 84% van de baby’s op hun geboortedag borstvoeding, maar moeders uit deze wijken stoppen niet vaker dan moeders uit andere wijken.

Meer dan de helft van de Utrechtse kinderen eet elke dag fruit

57% van de kinderen uit groep zeven en acht van het basisonderwijs in Utrecht eet dagelijks fruit. Dit is toegenomen sinds 2008. Toen at 41% van de kinderen elke dag fruit. Kinderen met een Marokkaanse migratieachtergrond en kinderen uit de wijk Zuidwest eten vaker elke dag fruit. Kinderen uit de wijk Vleuten-De Meern eten minder vaak elke dag fruit.

Image

Het aantal kinderen dat elke dag ontbijt daalt

Van de Utrechtse 10- t/m 12-jarigen ontbijt 92% minimaal vijf dagen per week. In 2015 was dit nog 95%. Kinderen met een Turkse of met een overige niet-westerse migratieachtergrond ontbijten minder vaak dagelijks. Dit geldt ook voor kinderen uit een eenoudergezin of uit een gezin met lagere welvaart.

Image

Kinderen uit Overvecht en Leidsche Rijn ontbijten minder vaak

In Overvecht en Leidsche Rijn daalt het aantal kinderen dat regelmatig ontbijt. 84% van de kinderen uit Overvecht en 88% van de kinderen uit Leidsche Rijn ontbijten minimaal vijf dagen per week. In 2015 was dit nog 93% in Overvecht en 98% in Leidsche Rijn. In de subwijk Kanaleneiland ontbijt 86% van de kinderen ten minste vijf dagen per week. In Noordoost ontbijten kinderen vaker elke dag.

Image

De consumptie van zoete dranken daalt

Gemiddeld drinkt in Utrecht 8% van de kinderen meer dan twee glazen zoete drank per dag. In 2015 was dit nog 13%. Kinderen uit een eenoudergezin of uit een gezin met co-ouderschap drinken vaker zoete dranken. 11% van deze kinderen drinkt meer dan twee glazen zoete drank per dag.

Kinderen uit Noordoost en Oost drinken minder vaak zoete dranken

4% van de kinderen uit Noordoost en 2% van de kinderen uit Oost drinkt meer dan twee glazen zoete drank per dag. Dit is lager dan gemiddeld in Utrecht. In Noordwest en Vleuten-De Meern is het hoger dan gemiddeld, daar drinkt 11% van de kinderen meer dan twee glazen zoete drank per dag.
 

Vier op de vijf Utrechtse jongeren ontbijten minimaal vijf dagen per week

79% van de jongeren uit klas twee en vier van het voortgezet onderwijs in Utrecht ontbijt minimaal vijf dagen per week. Hiermee voldoen zij aan de ontbijtnorm. Meisjes, leerlingen uit klas 4, jongeren met een Turkse of Marokkaanse achtergrond en vmbo-leerlingen ontbijten minder vaak vijf dagen per week. Dit geldt ook voor jongeren uit een eenoudergezin en jongeren die in een andere gezinsvorm opgroeien, bijvoorbeeld bij een eigen ouder en een stiefouder of bij pleegouders.

Image

Jongeren uit de wijken Overvecht, Noordwest en Zuidwest ontbijten minder vaak vijf dagen per week

Image

38% van de jongeren in Utrecht eet dagelijks fruit

Twee op de vijf jongeren uit klas twee en vier eten dagelijks minimaal één stuk fruit. Het advies is om elke dag minstens twee stuks fruit te eten. Meisjes, vwo-leerlingen en leerlingen uit klas 2 eten vaker elke dag fruit dan gemiddeld. Dit geldt ook voor jongeren die bij beide ouders wonen en jongeren uit de wijken Noordoost en Oost.

27% van de jongeren drinkt dagelijks drankjes met suiker

Ruim een kwart van de Utrechtse jongeren drinkt dagelijks drankjes met suiker. 5% van de jongeren in Utrecht drinkt elke dag meer dan drie glazen drankjes met suiker. Jongens, vmbo-leerlingen en jongeren uit de wijk Noordwest drinken vaker meer dan drie glazen drankjes met suiker per dag. 3% van de jongeren uit klas twee en vier drinkt (bijna) nooit drankjes met suiker. Utrechtse jongeren drinken minder vaak drankjes met suiker dan gemiddeld in Nederland. Ook in vergelijking met jongeren uit andere sterk stedelijke gebieden van Nederland drinken Utrechtse jongeren minder vaak drankjes met suiker.

Een op de vijf jongeren drinkt niet elke dag water

19% van de jongeren uit klas twee en vier drinkt niet dagelijks een glas water. 3% van de jongeren drinkt (bijna) nooit water. Jongeren met een Marokkaanse achtergrond, vmbo-leerlingen, jongeren uit een eenoudergezin of een andere gezinssituatie, drinken minder vaak water dan gemiddeld. Dit geldt ook voor jongeren uit de wijken Noordwest en Vleuten-De Meern. In vergelijking met jongeren in Nederland en in andere stedelijke gebieden drinken Utrechtse jongeren vaker water.

Jongeren die niet elke dag een glas water drinken, naar opleiding

Image

6% van de jongeren drinkt te veel energiedrank

Van de Utrechtse jongeren drinkt 6% meer dan één blikje energiedrank op de dagen dat zij energiedrank drinken. Vier op de vijf jongeren drinken bijna nooit energiedrank. Een op de twintig jongeren doet dit vier of meer dagen per week. Jongens, leerlingen uit klas 4, jongeren met een Marokkaanse of Turkse achtergrond en vmbo-leerlingen drinken vaker meer dan één blikje energiedrank op de dagen dat zij energiedrank drinken. Dit geldt ook voor jongeren uit een eenoudergezin of een andere gezinssituatie en jongeren uit de wijken Noordwest en Overvecht.

Percentage jongeren dat op één dag meer dan één blikje energiedrank drinkt

Image

64% van de volwassenen eet elke dag groente

Bijna twee derde van de Utrechtse volwassenen tussen de 18 en 64 jaar eet elke dag groente en 46% eet elke dag fruit. 83% van de volwassenen ontbijt vijf of meer dagen per week. Vrouwen en volwassen met een hbo- of wo-opleiding eten vaker groente en fruit en ontbijten vaker dan gemiddeld in Utrecht. Dit geldt ook voor volwassenen die samenwonen met een partner en kinderen. Volwassen uit meerpersoonshuishoudens zonder kinderen eten ook vaker elke dag groente.
 

11% van de Utrechtse volwassenen eet meestal vegetarisch

Ruim een op de tien Utrechtse volwassenen eet nooit of bijna nooit vlees of vis. Dit geldt vaker voor vrouwen, 18- tot 39-jarigen en Utrechters met een hbo- of wo-opleiding. Ook Utrechters in huishoudens zonder kinderen eten vaker vegetarisch. Volwassenen uit deze groepen die wel wekelijks vlees of vis eten, eten gemiddeld ook minder dagen per week vlees.

Utrechters die wekelijks vlees of vis eten, eten gemiddeld 3,7 dagen vlees en 1,3 dagen vis per week. Utrechters met een Marokkaanse achtergrond eten gemiddeld meer dagen per week vis en gemiddeld minder dagen vlees.

Aantal dagen per week waarop Utrechters vlees of vis eten

Image

62% van de Utrechters eet elke week een gekochte maaltijd

62% van de Utrechters eet één of meer dagen per week een gekochte maaltijd. Zij eten een kant- en klaar of diepvriesmaaltijd, laten eten bezorgen of halen dit af, eten in een bedrijfsrestaurant of gaan uit eten. Mannen en 18- tot 39-jarige volwassenen doen dit vaker dan andere Utrechtse volwassenen. Vrouwen en volwassenen die samenwonen met een partner en kinderen eten minder vaak een gekochte maaltijd en koken vaker zelf. Utrechters die alleen wonen koken minder vaak zelf een maaltijd en eten vaker een kant en klaar- of diepvriesmaaltijd.

Percentage Utrechters dat ten minste één keer per week een gekochte maaltijd eet
 

Het aantal Utrechters dat één of meer dagen per week een gekochte maaltijd eet, verschilt niet naar opleidingsniveau. Wel zijn er verschillen naar het soort maaltijd. Utrechters met een hbo- of wo-opleiding laten vaker eten bezorgen of halen dit af. Utrechters met maximaal een mbo-, havo- of vwo-opleiding eten vaker in een bedrijfsrestaurant of gebruiken een kant en klaar- of diepvriesmaaltijd.

Gezond eten is lastiger voor kwetsbare Utrechters

22% van de kwetsbare Utrechters die meegedaan hebben aan een peiling van het panel Meetellen in Utrecht vindt dat ongezonde voeding hen belemmerd om gezond te zijn. Een vaak genoemde reden voor ongezond eetgedrag is dat gezond eten (te) duur is en zij onvoldoende geld hebben dit te kopen. Daarnaast noemen panelleden vaak dat het te verleidelijk is om ongezond te eten, dat ze niet goed weten hoe ze gezond moeten koken en dat ze alleen wonen en daardoor ongezonder koken. Voor dakloze panelleden kan het lastig zijn om gezond te eten omdat zij afhankelijk zijn van het aanbod van de instantie waar zij verblijven.

Ja en gezonde voeding is ook duurder hè. Je ziet natuurlijk ook dat de mensen die weinig budget hebben, die kopen dus goedkopere spullen. En ja weet je het goedkopere voer is ongezonder. Dat is natuurlijk ook raar. Dat gezond eten duurder is.

Nou omdat ik afhankelijk ben van wat er gepresenteerd wordt. [...] Ik vind het jammer want de Sleep-Inn vind ik een prima organisatie, fijne lui. Maar er zit haast geen fruit daar. Dus echt alleen maar broodjes kaas en een warme maaltijd. Dus vrij eenzijdig.

64% van de ouderen eet elke dag fruit

Bijna twee derde van de zelfstandig wonende Utrechtse 65-plussers eet elke dag fruit en 56% eet elke dag groente. 90% van de ouderen ontbijt vijf of meer dagen per week. Vrouwen en ouderen met een hbo- of wo-opleiding eten vaker groente en fruit dan gemiddeld in Utrecht.
 

Ouderen met een hbo- of wo-opleiding eten minder vaak vlees of vis

7% van de 65-plussers met een hbo- of wo-opleiding eet nooit of bijna nooit vlees of vis. Dit is vaker dan het Utrechts gemiddelde van 4%. Ouderen met een hbo- of wo-opleiding die wel vlees eten, eten gemiddeld minder dagen per week vlees dan andere ouderen.

Image

44% van de ouderen eet elke week een gekochte maaltijd

44% van de zelfstandig wonende 65-plussers eet één of meer dagen per week een gekochte maaltijd. Zij eten bijvoorbeeld een kant- en klaar of diepvriesmaaltijd, laten eten bezorgen of halen dit af of gaan uit eten. Ouderen die alleen wonen doen dit vaker dan ouderen die niet alleen wonen. Ouderen die alleen wonen eten ook minder vaak een zelfgemaakte warme maaltijd. Dit geldt ook voor ouderen van 80 jaar of ouder. Gemiddeld eten ouderen 5 à 6 dagen per week een zelfgemaakte warme maaltijd. Ouderen die alleen wonen en ouderen van 80-plussers doen dit gemiddeld 5 dagen per week.

Percentage Utrechters dat ten minste één keer per week een gekochte maaltijd eet