Voeding

Baby's en peuters

• 87% van de kinderen krijgt borstvoeding
• Minder vaak borstvoeding door moeders zonder migratieachtergrond met vmbo-opleiding
• Kinderen uit Vleuten-De Meern krijgen minder vaak borstvoeding

Jeugd

• Het percentage kinderen en jongeren dat elke dag ontbijt daalt
• 83% van de kinderen neemt elke dag fruit of groente mee naar school

Volwassenen

• 64% van de volwassenen eet elke dag groente
• 11% van de Utrechtse volwassenen eet meestal vegetarisch
• 62% van de Utrechters eet elke week een gekochte maaltijd
• Gezond eten is lastiger voor kwetsbare Utrechters

Ouderen

• 64% van de ouderen eet elke dag fruit
• Ouderen met een hbo- of wo-opleiding eten minder vaak vlees of vis
• 44% van de ouderen eet elke week een gekochte maaltijd

Voeding heeft een sterke invloed op de gezondheid

Goede voeding heeft een positief effect op iemands gezondheid. Het eten van gezonde voeding wordt in verband gebracht met een verminderde kans op hart- en vaatziekten, diabetes en sommige vormen van kanker. De Volksgezondheidsmonitor Utrecht onderzoekt bijvoorbeeld het eten van groeten, fruit en ontbijt onder de Utrechters, maar ook het drinken van zoete dranken door Utrechtse kinderen en jongeren en het geven van borstvoeding aan baby's. Zo krijgen we inzicht in het maken van de gezonde keuze in voeding en voedsel in Utrecht.

Waarom is het dagelijks eten van groenten en fruit belangrijk?

Groenten en fruit bevatten belangrijke nutriënten als vitaminen, mineralen en voedingsvezel en bevatten geen verzadigd of transvet en weinig natrium. Aangeraden wordt om 250 gram groenten en twee stuks fruit per dag te
eten.

En waarom is ontbijten belangrijk?

Na een nacht zonder eten is een goed ontbijt van belang om het lichaam van nieuwe energie te voorzien en de stofwisseling op gang te brengen. Dit geeft niet alleen waardevolle voedingsstoffen, maar helpt ook het concentratievermogen. Met regelmaat eten is bovendien van belang om op een gezond gewicht te blijven.

Borstvoeding is gezond voor moeder en kind

Borstvoeding is goed voor de gezondheid van baby’s en moeders. Dit is voor vrouwen ook de belangrijkste reden om borstvoeding te geven. Baby’s die borstvoeding krijgen, hebben minder kans op maagdarminfecties en middenoorontsteking. Dit geldt ook voor kinderen die borstvoeding hebben gehad. Borstvoeding verlaagt waarschijnlijk ook de kans op overgewicht en luchtwegklachten bij kinderen en diabetes type II, reumatoïde artritis en een hoge bloeddruk bij moeders. Het contact tijdens de borstvoeding tussen moeder en kind kan ook gunstig zijn voor de hechting en de ontwikkeling van het kind.

87% van de kinderen krijgt borstvoeding

Het merendeel van de moeders start na de geboorte van hun kind met borstvoeding geven. 77% van de kinderen krijgt op de dag van hun geboorte volledige borstvoeding en 10% krijgt naast borstvoeding ook kunstvoeding. De combinatie van borstvoeding en kunstvoeding gebeurt vaker bij kinderen met een migratieachtergrond. Het percentage kinderen dat borstvoeding krijgt, neemt af met de leeftijd van het kind.

Image

Minder vaak borstvoeding door moeders zonder migratieachtergrond met vmbo-opleiding

Moeders zonder migratieachtergrond die basisonderwijs of vmbo als opleiding hebben, beginnen minder vaak met borstvoeding geven en stoppen ook sneller. 61% van deze moeders start met borstvoeding geven op de geboortedag van hun kind en 26% geeft nog borstvoeding als hun kind drie maanden oud is.

Kinderen uit Vleuten-De Meern krijgen minder vaak borstvoeding

Moeders uit Vleuten-De Meern starten minder vaak met borstvoeding geven. Moeders die wel beginnen, stoppen ook vaker dan moeders uit andere wijken. 81% van de baby’s uit Vleuten-De Meern krijgen op hun geboortedag borstvoeding. Na 8 dagen is dit 75%, na 1 maand 62% en op de leeftijd van drie maanden 46%. Ook in de wijken Overvecht en Leidsche Rijn wordt minder vaak gestart met borstvoeding geven. In beide wijken krijgt 84% van de baby’s op hun geboortedag borstvoeding, maar moeders uit deze wijken stoppen niet vaker dan moeders uit andere wijken.

Het percentage kinderen en jongeren dat elke dag ontbijt daalt

In 2023 ontbeet 91% van de kinderen in groep 7 en 8 van het basisonderwijs vijf of meer keer per week. In 2015 was dit nog 95%. 4% van de kinderen gaan wel eens naar school zonder te ontbijten omdat er thuis geen ontbijt is. Onder jongeren in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs is het percentage dat regelmatig ontbijt in 2023 ook lager dan enkele jaren geleden. In 2023 ontbeet 71% van de jongeren vijf of meer keer per week. In 2019 was dit 79%. Jongeren op het vmbo en de havo ontbijten minder vaak dan jongeren op het vwo. 58% van de jongeren op het vmbo en 68% van de jongeren op de havo ontbijten vijf of meer keer per week. Op het vwo is dit 83%. Kinderen en jongeren met een Nederlandse herkomst ontbijten vaker vijf of meer keer per week dan kinderen en jongeren die zelf in het buitenland zijn geboren of van wie de ouders in het buitenland zijn geboren.

Percentage kinderen en jongeren dat vijf of meer keer per week ontbijt

83% van de kinderen neemt elke dag fruit of groente mee naar school

Vier van de vijf kinderen neemt elke dag fruit of groente mee naar school. 70% neemt (bijna) nooit zoete dranken als frisdrank, vruchtensap, aanmaaklimonade of chocolademelk mee naar school en 55% neemt (bijna) nooit koek, snoep, chips of een andere snack mee naar school. Van de kinderen neemt 10% elke dag koek of snoep mee naar school en 13% neemt elke dag zoete dranken mee. 3% van de kinderen neemt (bijna) nooit fruit of groente mee naar school.

64% van de volwassenen eet elke dag groente

Bijna twee derde van de Utrechtse volwassenen tussen de 18 en 64 jaar eet elke dag groente en 46% eet elke dag fruit. 83% van de volwassenen ontbijt vijf of meer dagen per week. Vrouwen en volwassen met een hbo- of wo-opleiding eten vaker groente en fruit en ontbijten vaker dan gemiddeld in Utrecht. Dit geldt ook voor volwassenen die samenwonen met een partner en kinderen. Volwassen uit meerpersoonshuishoudens zonder kinderen eten ook vaker elke dag groente.
 

11% van de Utrechtse volwassenen eet meestal vegetarisch

Ruim een op de tien Utrechtse volwassenen eet nooit of bijna nooit vlees of vis. Dit geldt vaker voor vrouwen, 18- tot 39-jarigen en Utrechters met een hbo- of wo-opleiding. Ook Utrechters in huishoudens zonder kinderen eten vaker vegetarisch. Volwassenen uit deze groepen die wel wekelijks vlees of vis eten, eten gemiddeld ook minder dagen per week vlees.

Utrechters die wekelijks vlees of vis eten, eten gemiddeld 3,7 dagen vlees en 1,3 dagen vis per week. Utrechters met een Marokkaanse achtergrond eten gemiddeld meer dagen per week vis en gemiddeld minder dagen vlees.

Aantal dagen per week waarop Utrechters vlees of vis eten

Image

62% van de Utrechters eet elke week een gekochte maaltijd

62% van de Utrechters eet één of meer dagen per week een gekochte maaltijd. Zij eten een kant- en klaar of diepvriesmaaltijd, laten eten bezorgen of halen dit af, eten in een bedrijfsrestaurant of gaan uit eten. Mannen en 18- tot 39-jarige volwassenen doen dit vaker dan andere Utrechtse volwassenen. Vrouwen en volwassenen die samenwonen met een partner en kinderen eten minder vaak een gekochte maaltijd en koken vaker zelf. Utrechters die alleen wonen koken minder vaak zelf een maaltijd en eten vaker een kant en klaar- of diepvriesmaaltijd.

Percentage Utrechters dat ten minste één keer per week een gekochte maaltijd eet
 

Het aantal Utrechters dat één of meer dagen per week een gekochte maaltijd eet, verschilt niet naar opleidingsniveau. Wel zijn er verschillen naar het soort maaltijd. Utrechters met een hbo- of wo-opleiding laten vaker eten bezorgen of halen dit af. Utrechters met maximaal een mbo-, havo- of vwo-opleiding eten vaker in een bedrijfsrestaurant of gebruiken een kant en klaar- of diepvriesmaaltijd.

Gezond eten is lastiger voor kwetsbare Utrechters

22% van de kwetsbare Utrechters die meegedaan hebben aan een peiling van het panel Meetellen in Utrecht vindt dat ongezonde voeding hen belemmerd om gezond te zijn. Een vaak genoemde reden voor ongezond eetgedrag is dat gezond eten (te) duur is en zij onvoldoende geld hebben dit te kopen. Daarnaast noemen panelleden vaak dat het te verleidelijk is om ongezond te eten, dat ze niet goed weten hoe ze gezond moeten koken en dat ze alleen wonen en daardoor ongezonder koken. Voor dakloze panelleden kan het lastig zijn om gezond te eten omdat zij afhankelijk zijn van het aanbod van de instantie waar zij verblijven.

Ja en gezonde voeding is ook duurder hè. Je ziet natuurlijk ook dat de mensen die weinig budget hebben, die kopen dus goedkopere spullen. En ja weet je het goedkopere voer is ongezonder. Dat is natuurlijk ook raar. Dat gezond eten duurder is.

Nou omdat ik afhankelijk ben van wat er gepresenteerd wordt. [...] Ik vind het jammer want de Sleep-Inn vind ik een prima organisatie, fijne lui. Maar er zit haast geen fruit daar. Dus echt alleen maar broodjes kaas en een warme maaltijd. Dus vrij eenzijdig.

64% van de ouderen eet elke dag fruit

Bijna twee derde van de zelfstandig wonende Utrechtse 65-plussers eet elke dag fruit en 56% eet elke dag groente. 90% van de ouderen ontbijt vijf of meer dagen per week. Vrouwen en ouderen met een hbo- of wo-opleiding eten vaker groente en fruit dan gemiddeld in Utrecht.
 

Ouderen met een hbo- of wo-opleiding eten minder vaak vlees of vis

7% van de 65-plussers met een hbo- of wo-opleiding eet nooit of bijna nooit vlees of vis. Dit is vaker dan het Utrechts gemiddelde van 4%. Ouderen met een hbo- of wo-opleiding die wel vlees eten, eten gemiddeld minder dagen per week vlees dan andere ouderen.

Image

44% van de ouderen eet elke week een gekochte maaltijd

44% van de zelfstandig wonende 65-plussers eet één of meer dagen per week een gekochte maaltijd. Zij eten bijvoorbeeld een kant- en klaar of diepvriesmaaltijd, laten eten bezorgen of halen dit af of gaan uit eten. Ouderen die alleen wonen doen dit vaker dan ouderen die niet alleen wonen. Ouderen die alleen wonen eten ook minder vaak een zelfgemaakte warme maaltijd. Dit geldt ook voor ouderen van 80 jaar of ouder. Gemiddeld eten ouderen 5 à 6 dagen per week een zelfgemaakte warme maaltijd. Ouderen die alleen wonen en ouderen van 80-plussers doen dit gemiddeld 5 dagen per week.

Percentage Utrechters dat ten minste één keer per week een gekochte maaltijd eet