Onderwijs

Jeugd

• 28% van de Utrechtse peuters krijgt een advies voor de voorschool
• Bijna driekwart van de peuters met een advies bezoekt de voorschool
• Bijna de helft van de Utrechtse kinderen gaat naar een formele kinderopvang
• 2% van de Utrechtse jongeren verlaat school zonder startkwalificatie
• Ruim 1.700 meer meldingen van schoolverzuim ten opzichte van vorig jaar
• Spijbelen komt vaker voor op het vmbo

Voorschoolse educatie en kinderopvang zijn goed voor de ontwikkeling van kinderen

Naar de kinderopvang gaan helpt kinderen zich positief te ontwikkelen, toont onderzoek aan. Ook op latere leeftijd is er nog een positief effect. Voor kinderen die wat extra voorbereiding nodig hebben op de basisschool, is er de voorschool. Een voorschool is een peuteropvang die voorschoolse educatie aanbiedt. Hier beginnen kinderen alvast op een leuke manier met leren, spelen en samen ontdekken. Een kind kan naar de voorschool toe als het tussen de 2,5 en 4 jaar is. In de hele stad Utrecht zijn verschillende peuteropvangorganisaties die voorschool aanbieden.

Als het voor de ontwikkeling van een kind goed is om naar de voorschool te gaan, dan geeft de Jeugdgezondheidszorg hier een advies voor. Een kind mag dan 16 uur per week naar de voorschool. Kinderen zonder voorschooladvies kunnen 5 uur per week naar de voorschool.

Onderwijs en goede vaardigheden maken gezonder

Onderwijs en goed ontwikkelde vaardigheden hebben een positief effect op de gezondheid. Een goede, afgeronde opleiding is echter niet altijd vanzelfsprekend. Er zijn jongeren die van school gaan zonder een diploma op minimaal mbo niveau 2 of havo-/vwo-niveau.

Uitleg van termen rond schooluitval

Leerlingen tot 16 jaar vallen onder de Leerplichtwet. Zij hebben de plicht om naar school te gaan. Komen ze niet, dan geldt dat als schoolverzuim. Voor jongeren tussen 16 en 18 jaar geldt de Kwalificatieplicht. Halen jongeren voor hun 23e geen diploma op minimaal mbo niveau 2 of havo-/vwo-niveau én verlaten ze het onderwijs, dan vallen ze onder de voortijdig schoolverlaters. Wanneer er geen duidelijke reden is voor het voortijdig schoolverlaten, spreekt men van schooluitval.

28% van de Utrechtse peuters krijgt een advies voor de voorschool

Ruim een kwart van de kinderen tussen de tweeënhalf en vier jaar in Utrecht heeft in 2023 een advies voor voorschoolse educatie gekregen. De Jeugdgezondheidszorg geeft dit advies als het voor de ontwikkeling van een kind goed is om naar een opvang te gaan die voorschoolse educatie aanbiedt, bijvoorbeeld bij peuters met een mogelijke (taal)achterstand. Peuters uit de wijken Overvecht en Zuidwest krijgen vaker een advies voor de voorschool dan peuters uit andere wijken.

Bijna driekwart van de peuters met een advies bezoekt de voorschool

73% van de kinderen tussen de tweeënhalf en vier jaar met een advies bezoekt in 2023 de voorschool in Utrecht. In 2023 hebben meer kinderen de voorschool bezocht dan in 2022, namelijk 2.025 kinderen ten opzichte van 1.910 kinderen. 14% van de kinderen met een advies heeft nog niet deelgenomen aan de voorschool omdat zij in het proces van toeleiding zitten of op de wachtlijst staan. 14% van de peuters met een advies bezoekt de voorschool niet. In de wijken Overvecht, Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern is de deelname aan de voorschool het hoogst, in Noordoost en Oost het laagst. De wijken Noordoost en West hadden in 2023 relatief veel kinderen met een indicatie die nog niet deelnemen aan de voorschool, bijv. door een wachtlijst bij de voorkeurslocatie.

Bijna de helft van de Utrechtse kinderen gaat naar een formele kinderopvang

In 2022 maakt 49% van de kinderen tot en met 13 jaar gebruik van een kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang of gastouderopvang (formele kinderopvang). Dit zijn in totaal 25.770 kinderen. Van de 0- t/m 3-jarigen in Utrecht gaat 61% naar een kinderdagverblijf, exclusief gastouder en voorschool. In 2021 was dit 63%. Het percentage 4- tot 13-jarigen dat buitenschoolse opvang bezoekt is sinds 2019 stabiel met 43%. In de wijken Overvecht en Zuidwest gaan kinderen het minst vaak naar een formele kinderopvang. Kinderen uit Noordoost en West bezoeken de kinderopvang het vaakst.

2% van de Utrechtse jongeren verlaat school zonder startkwalificatie

Van de jongeren (12 tot 23 jaar) in Utrecht gaat 2,2% van school zonder startkwalificatie. Het voorlopig aantal jongeren dat in schooljaar 2022-2023 voortijdig school verlaat is 511. In de wijken Noordwest, Overvecht en Zuidwest gaan jongeren het vaakst van school zonder een startkwalificatie. In Utrecht is het percentage jongeren zonder startkwalificatie lager dan in Nederland en in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Landelijk ligt het percentage op 2,3%, het hoogste percentage in tien jaar tijd.

Ruim 1.700 meer meldingen van schoolverzuim ten opzichte van vorig jaar

In het schooljaar 2021-2022 zijn bij leerplicht 4.801 meldingen gedaan van ongeoorloofd schoolverzuim in Utrecht, over 1.948 unieke kinderen en jongeren (5-18 jaar). Dat zijn ruim 1.700 meldingen meer dan vorig jaar. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de schoolsluitingen vanwege de coronapandemie in het schooljaar 2020-2021. Over het algemeen gaat het hier om meldingen van minstens 16 uur ongeoorloofd afwezig zijn in vier weken. De meeste meldingen vonden plaats op het voortgezet onderwijs en het mbo. Ongeoorloofd schoolverzuim is een risicofactor voor voortijdig schoolverlaten. 

Spijbelen komt vaker voor op het vmbo

In het najaar van 2023 heeft 16% van de jongeren uit de tweede en vierde klas van het voortgezet onderwijs in Utrecht gespijbeld in de afgelopen vier weken. 5% van de jongeren heeft drie of meer lesuren gespijbeld in de afgelopen vier weken. Jongeren uit klas vier en jongeren op het vmbo geven dit vaker aan dan andere jongeren.