Inclusie en sociale veiligheid

Jeugd

• Inclusie en sociale veiligheid van de jeugd staan onder druk
• Minder jongeren beschouwen homoseksualiteit als normaal
• Toename pesten op school
• Ruim een op de zeven kinderen en een op de vijf jongeren ervaart discriminatie
• Kinderen voelen zich vaker onveilig in de klas
• Bijna acht op de tien jongeren kan zichzelf zijn

Jongvolwassenen

• Bijna derde van jongvolwassenen geeft aan ooit een ongewenste seksuele ervaring te hebben gehad
• Jongvolwassenen uit de Binnenstad, West en Oost geven vaker aan ooit een ongewenste seksuele ervaring te hebben meegemaakt
• 38% van de jongvolwassenen geeft aan ooit geestelijk te zijn mishandeld
• Jongvolwassenen uit Overvecht geven vaker aan geestelijk mishandeld te worden
• Een op de zeven jongvolwassenen geeft aan ooit lichamelijk te zijn mishandeld  
• 11% van de jongvolwassenen geeft aan ooit zowel lichamelijk als geestelijk te zijn mishandeld
• De helft van de jongvolwassenen met een migratieachtergrond heeft discriminatie ervaren
• 59% van de Utrechtse mbo-studenten ervaren wel eens discriminatie
• De kans van Utrechtse mbo-studenten op een stage wordt beïnvloed door hun naam, geloof en geslacht
• Bijna een kwart van de mbo-studenten ervaart of vermoedt discriminatie bij het zoeken van een stage

Volwassenen

• Eén op de twaalf volwassenen is ooit slachtoffer van huiselijk geweld geweest
• Psychisch of emotioneel geweld is de meest voorkomende vorm van huiselijk geweld
• Volwassenen uit Overvecht en de Binnenstad zijn vaker ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld
• Ruim een derde van de Utrechters met een migratieachtergrond ervaart discriminatie
• Utrechters ervaren het vaakst discriminatie vanwege hun huidskleur of afkomst
• Utrechters ervaren het vaakst discriminatie op straat
• Volwassenen uit Overvecht ervaren vaker discriminatie

Ouderen

• 5% van de Utrechtse ouderen is slachtoffer geweest van ouderenmishandeling
• Ouderen met een hbo- of wo opleiding hebben vaker te maken met ouderenmishandeling
• Ongeveer een kwart van de Utrechtse ouderen met een niet-westerse migratieachtergrond ervaart discriminatie

Discriminatie heeft negatieve invloed op gezondheid

Iedereen wil zichzelf kunnen zijn en erbij horen. Het gevoel niet geaccepteerd te worden, bijvoorbeeld omdat je gepest wordt of discriminatie ervaart, kan negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid.

Jeugd die gepest wordt, heeft een grotere kans op sociale en emotionele problemen. Hoe langer het pesten duurt en hoe erger het pesten is, hoe groter de kans op (langdurige) negatieve gevolgen voor de gezondheid zoals eenzaamheid en depressie.

Ook het ervaren van discriminatie heeft gevolgen voor de gezondheid. Discriminatie houdt in dat mensen ongelijk behandeld worden vanwege bijvoorbeeld hun godsdienst, hun huidskleur of afkomst of hun seksuele geaardheid. Dit kan leiden tot stress, negatieve gevoelens of depressie. Ook kan discriminatie ervoor zorgen dat mensen zich minder verbonden voelen met de maatschappij, dat ze het vertrouwen verliezen in organisaties of dat ze zich onveilig voelen.

Inclusie en sociale veiligheid van de jeugd staan onder druk  

Er zijn een aantal negatieve ontwikkelingen op het gebied van inclusie en de sociale veiligheid van de jeugd. Tussen 2019 en 2023 beschouwen minder jongeren homoseksualiteit als normaal en de groep jongeren die homoseksualiteit verkeerd vindt, groeit. Ook ervaren meer jongeren discriminatie. Tegelijkertijd is er een toename in pesten op school bij zowel kinderen als jongeren en voelen kinderen zich vaker onveilig in de klas.

Minder jongeren beschouwen homoseksualiteit als normaal  

In het najaar van 2023 vindt de helft van de jongeren in de tweede of vierde klas van het voortgezet onderwijs homoseksualiteit normaal. Dat is minder dan in 2019, toen vond bijna drie kwart van de jongeren dit normaal. Ook vinden meer jongeren homoseksualiteit verkeerd. Dit steeg van 6% in 2019 naar 20% in 2023. 21% van de jongeren denkt dat een leerling die LHBTQ+ is, dit eerlijk kan vertellen op school. In 2019 dacht 33% van de jongeren dat. Jongens, jongeren met een buitenlandse herkomst en jongeren op het vmbo beschouwen homoseksualiteit vaker als verkeerd.

Toename pesten op school

Van de kinderen uit groep zeven en acht van het basisonderwijs gaf 19% in 2023 aan dat ze in de afgelopen drie maanden werden gepest. In 2019 was dit nog 14%. Onder jongeren nam dit toe van 8% in 2019 naar 15% in 2023. Een op de tien kinderen en een op de twaalf jongeren is in de laatste drie maanden gepest op internet of sociale media. Online pesten onder de jeugd nam toe tussen 2019 en 2021, maar steeg niet verder in 2023. Jongeren in de tweede klas en jongeren die in het buitenland zijn geboren, geven vaker aan dat ze zowel op school als online gepest worden. Kinderen die in het buitenland zijn geboren, worden vaker dan andere jongeren online gepest maar niet vaker op school gepest. 2% van de jongeren heeft meegemaakt dat er tegen hun zin een naaktfoto of seksfilmpje van hen is verspreid.

Laatste drie maanden wel eens gepest op school

Ruim een op de zeven kinderen en een op de vijf jongeren ervaart discriminatie 

In 2023 gaf 15% van de kinderen en 22% van de jongeren aan dat ze in het afgelopen jaar wel eens gediscrimineerd zijn. Onder kinderen is dat percentage al jaren stabiel, onder jongeren is sprake van een toename. In 2019 ervaarde 18% van de jongeren discriminatie. Jeugd met een buitenlandse herkomst ervaart vaker discriminatie. Discriminatie vanwege huidskleur of afkomst wordt het vaakst genoemd, gevolgd door discriminatie vanwege geloof. Meer dan de helft van de kinderen die wel eens discriminatie heeft ervaren, geeft aan dat dit op school gebeurt.

Kinderen voelen zich vaker onveilig in de klas

In 2023 voelt 17% van de kinderen zich wel eens onveilig in de klas. In 2019 was dit 11%. Meisjes op het basisonderwijs voelen zich vaker onveilig in de klas dan jongens. Ook het percentage kinderen dat zich wel eens onveilig voelt op of rond de school nam toe van 18% naar 22%. Van de jongeren voelt 7% zich niet veilig op school. Jongeren op het vmbo en havo voelen zich vaker onveilig op school dan jongeren op het vwo.

Bijna acht op de tien jongeren kan zichzelf zijn

79% van de jongeren geeft aan dat ze zowel op school, bij vrienden als thuis zichzelf kunnen zijn. Jongeren die in het buitenland zijn geboren, kunnen zowel op school, bij vrienden als thuis minder vaak zichzelf zijn dan andere jongeren. Meisjes geven vaker dan jongens aan dat zij niet zichzelf kunnen zijn op school.

De helft van de jongvolwassenen met een migratieachtergrond heeft discriminatie ervaren

50% van de Utrechtse jongvolwassenen (16-25 jaar) met een migratieachtergrond geeft aan dat zij in de afgelopen twaalf maanden discriminatie hebben ervaren. Bij jongvolwassenen zonder migratieachtergrond is dit 24%. Gemiddeld geeft 29% van de Utrechtse jongvolwassenen aan dat ze gediscrimineerd ervaren. Jongvolwassenen uit Overvecht geven dit vaker dan gemiddeld aan.

Image

59% van de Utrechtse mbo-studenten ervaren wel eens discriminatie

Bijna zes op de tien mbo-studenten in Utrecht geeft aan wel eens discriminatie te hebben ervaren. Een derde van de mbo-studenten geeft als reden hiervoor hun opleidingsniveau en drie op de tien mbo-studenten noemen hun herkomst. Vooral mbo-studenten met een migratieachtergrond geven aan dat ze discriminatie vanwege hun herkomst ervaren, namelijk 57%. Ruim een kwart van de mbo-studenten ervaart discriminatie vanwege hun geslacht. Meisjes geven dit vaker aan dan jongens. 22% van de mbo-studenten ervaart discriminatie vanwege hoeveel geld hun gezin heeft. Dit is 27% bij jongeren uit een eenoudergezin.

Redenen van discriminatie

Image

De kans van Utrechtse mbo-studenten op een stage wordt beïnvloed door hun naam, geloof en geslacht

Utrechtse mbo-studenten met een naam die mogelijk verwijst naar een migratieachtergrond hebben minder kans op een stageplek in de ICT, bouw en techniek en zakelijke dienstverlening dan studenten met dezelfde opleiding, stage- en werkervaring die op basis van hun naam geen migratieachtergrond lijken te hebben. Dat blijkt uit een onderzoek van het Verwey-Jonker instituut, uitgevoerd in opdracht van de gemeente Utrecht. Daarnaast hebben mbo-studenten met een islamitisch geloof een kleinere kans op een stageplek in de ICT. In de sector zorg en welzijn hebben zij juist een grotere kans op een stageplek. Vrouwelijke mbo-studenten hebben een grotere kans op een stageplek dan mannelijke mbo-studenten met dezelfde kenmerken, vooral in de sector bouw en techniek.

Bijna een kwart van de mbo-studenten ervaart of vermoedt discriminatie bij het zoeken van een stage

24% van de Utrechtse mbo-studenten ervaart zelf wel eens discriminatie bij het zoeken van een stage of heeft hiervan een vermoeden. Eén op de acht Utrechtse mbo-studenten ervaart discriminatie tijdens de stage. Dit is vooral discriminatie vanwege migratieachtergrond, maar ook vanwege opleidingsniveau, uiterlijk, geloof of huidskleur. Ervaren discriminatie kan bij studenten leiden tot slechter welbevinden, eenzaamheid, studievertraging en minder vertrouwen in het vinden van een baan.

Bijna een derde van de jongvolwassenen geeft aan ooit een ongewenste seksuele ervaring te hebben gehad 

31% van de Utrechtse jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) geeft in de periode van mei t/m juli 2022 aan ooit een ongewenste seksuele ervaring te hebben gehad, bijvoorbeeld ongewenst gezoend worden, intiem aanraken of seks. Dit is hoger dan landelijk, daar geeft een kwart van de jongvolwassenen dit aan. 6% van de jongvolwassenen heeft thuis een ongewenste seksuele ervaring meegemaakt. Vrouwen geven vaker aan dat ze een ongewenste seksuele ervaring hebben meegemaakt dan mannen. Jongvolwassenen met een hbo- of wo-opleiding en jongvolwassenen die alleen of met huisgenoten wonen hebben dit ook vaker meegemaakt dan andere jongvolwassenen.

Heb je zelf ongewenste seksuele ervaringen meegemaakt en ben je op zoek naar hulp? Neem dan contact op met het Centrum Seksueel Geweld Utrecht via 0800-0188 of centrumseksueelgeweld.nl. 

Ooit een ongewenste seksuele ervaring meegemaakt

Jongvolwassenen uit de Binnenstad, West en Oost geven vaker aan ooit een ongewenste seksuele ervaring te hebben meegemaakt 

Image

38% van de jongvolwassenen geeft aan ooit geestelijk te zijn mishandeld

Bijna vier op de tien jongvolwassenen in Utrecht geven aan dat ze ooit geestelijke mishandeling hebben meegemaakt. Zij zijn bijvoorbeeld vaak gepest, vernederd of uitgescholden. 8% van de jongvolwassenen geeft aan dat ze dit nog steeds meemaken. Jongvolwassenen die zelf in het buitenland zijn geboren (migrant) en jongvolwassenen die alleen wonen geven vaker aan ooit geestelijke mishandeling meegemaakt te hebben dan andere jongvolwassenen. Zij maken ook vaker op dit moment nog geestelijke mishandeling mee. 13% van alle jongvolwassenen geeft aan ooit thuis geestelijk mishandeld te zijn.

Geestelijke mishandeling naar herkomst en woonsituatie

Jongvolwassenen uit Overvecht geven vaker aan geestelijk mishandeld te worden 

Image

Een op de zeven jongvolwassenen geeft aan ooit lichamelijk te zijn mishandeld  

14% van de jongvolwassenen geeft aan dat ze ooit lichamelijke mishandeling hebben meegemaakt. Zij zijn bijvoorbeeld geschopt, geslagen of vastgebonden. 3% van de jongvolwassenen geeft aan dat ze dit nog steeds meemaken. Jongvolwassenen die zelf in het buitenland zijn geboren (migrant), jongvolwassenen met een mbo-opleiding en jongvolwassenen uit Overvecht geven vaker aan dat zij ooit lichamelijk mishandeld zijn. Zij maken ook vaker op dit moment nog lichamelijke mishandeling mee. 7% van alle jongvolwassenen geeft aan thuis lichamelijk mishandeld te zijn.

Lichamelijke mishandeling naar herkomst en opleidingsniveau 

11% van de jongvolwassenen geeft aan ooit zowel lichamelijk als geestelijk te zijn mishandeld

Een op de negen jongvolwassenen geeft aan dat ze ooit zowel lichamelijke als geestelijke mishandeling hebben meegemaakt. Jongvolwassenen met een buitenlandse herkomst geven dit vaker aan dan jongvolwassenen met een Nederlandse herkomst. 2% van de jongvolwassenen geeft aan op dit moment zowel lichamelijk als geestelijk mishandeld te worden.

Heb je te maken (gehad) met mishandeling en ben je op zoek naar hulp? Neem dan contact op met Veilig Thuis via 0800-2000 of veiligthuis.nl. 

Ruim een derde van de Utrechters met een migratieachtergrond ervaart discriminatie

35% van de Utrechtse volwassenen (18-64 jaar) met een niet-westerse migratieachtergrond heeft discriminatie ervaren in de afgelopen twaalf maanden. Gemiddeld in Utrecht is dit 19%. Utrechters met basisonderwijs of vmbo, Utrechters met een havo, vwo of een mbo-opleiding en 18- t/m 39-jarigen ervaren ook vaker dan gemiddeld discriminatie.

Discriminatie naar migratieachtergrond:

Image

Utrechters ervaren het vaakst discriminatie vanwege hun huidskleur of afkomst

Eén op de tien Utrechtse volwassenen ervaart discriminatie vanwege hun huidskleur, etniciteit of afkomst. Bij Utrechters met een niet-westerse migratieachtergrond is dit hoger, namelijk 29%. Eén op de twintig Utrechtse volwassenen ervaart discriminatie vanwege hun geslacht. Vrouwen geven dit vaker aan dan mannen.

Redenen van discriminatie:

Image

Utrechters ervaren het vaakst discriminatie op straat

9% van de Utrechtse volwassenen ervaart discriminatie op straat. Dit wordt gevolgd door discriminatie tijdens werk, stage of een sollicitatie.

Locatie van discriminatie:

Image

Volwassenen uit Overvecht ervaren vaker discriminatie

Utrechters die in Overvecht wonen, hebben vaker discriminatie ervaren dan gemiddeld in Utrecht. Utrechters die wonen in de wijken Noordoost en Oost ervaren minder vaak discriminatie.

Image

Op de Utrecht Monitor staat meer informatie over het aantal geregistreerde meldingen van discriminatie bij Art. 1 Midden Nederland, het expertisecentrum voor gelijke behandeling en discriminatiezaken.

Bijna een derde van de Utrechters in een kwetsbare situatie ervaart discriminatie

Uit een peiling van panel Meetellen in Utrecht blijkt dat 31% van de panelleden in de afgelopen 12 maanden discriminatie heeft ervaren. Panelleden ervaren het vaakst discriminatie vanwege hun psychische aandoening, gevolgd door discriminatie vanwege huidskleur of afkomst en leeftijd.

Eén op de twaalf volwassenen is ooit slachtoffer van huiselijk geweld geweest

8% van de Utrechtse volwassenen geeft aan ooit slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld. Dit percentage is al jaren stabiel. 20% van de gescheiden volwassenen is ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld. Ook vrouwen, volwassenen tussen de 40 en 54 jaar, alleenstaanden, alleenstaande ouders, volwassenen met een laag of middelbaar opleidingsniveau en volwassenen met een overig westerse of overig niet-westerse migratieachtergrond zijn vaker dan gemiddeld ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld. 2% van de Utrechtse volwassenen is in de afgelopen vijf jaar slachtoffer van huiselijk geweld geweest.

Image

Psychisch of emotioneel geweld is de meest voorkomende vorm van huiselijk geweld

Van de volwassenen die ooit slachtoffer is geweest van huiselijk geweld heeft 70% te maken gehad met psychisch of emotioneel geweld. 57% is ooit slachtoffer geweest van lichamelijk geweld, 17% van ongewenste seksuele toenadering en 14% van seksueel misbruik. Vrouwen hebben vaker ooit te maken gehad met ongewenste seksuele toenadering dan mannen. Dit is 21% voor vrouwen en 8% voor mannen.

Image

Volwassenen uit Overvecht en de Binnenstad zijn vaker ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld

Eén op de tien volwassenen uit Overvecht en de Binnenstad is ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld. Dat is meer dan gemiddeld in Utrecht. Volwassenen uit Vleuten-de Meern zijn minder vaak dan gemiddeld slachtoffer geweest van huiselijk geweld.

Image

Op de Utrecht Monitor staat meer informatie over meldingen van huiselijk geweld bij Veilig Thuis en het aantal geregistreerde gevallen van huiselijk geweld bij de politie.

Ongeveer een kwart van de Utrechtse ouderen met een niet-westerse migratieachtergrond ervaart discriminatie

24% van de Utrechtse 65-plussers met een niet-westerse migratieachtergrond heeft in de afgelopen 12 maanden discriminatie ervaren. Gemiddeld in Utrecht ervaart 9% van de ouderen (wel eens) discriminatie. Utrechtse ouderen die in Overvecht of Zuidwest wonen ervaren vaker discriminatie dan gemiddeld in Utrecht.

Image

5% van de Utrechtse ouderen is slachtoffer geweest van ouderenmishandeling

Eén op de twintig Utrechtse 65-plussers geeft aan in de afgelopen twaalf maanden slachtoffer te zijn geweest van ouderenmishandeling. De vorm van mishandeling die ouderen het vaakst noemen, is psychisch geweld thuis. 4% van de Utrechtse ouderen geeft dit aan. Voor de andere vormen van ouderenmishandeling geldt dat 1% van de 65-plussers daar slachtoffer van is geweest in de afgelopen twaalf maanden.

Ouderen met een hbo- of wo opleiding hebben vaker te maken met ouderenmishandeling

8% van de Utrechtse ouderen met een hbo- of wo opleiding geeft aan in de afgelopen twaalf maanden slachtoffer te zijn geweest van ouderenmishandeling. Dit is hoger dan gemiddeld in Utrecht. Ook ouderen tussen de 65 en 79 jaar zijn vaker slachtoffer van ouderenmishandeling, namelijk 6%. Bij de 80-plussers is dat 3%.