Image
Slaapkamer

Slapen

Samenvatting

Kinderen

  • Steeds meer Utrechtse kinderen voelen zich vaak moe of slapen slecht
  • Steeds minder Utrechtse kinderen slapen minimaal negen uur per nacht

Volwassenen

  • Ruim twee op de vijf Utrechters hebben symptomen van slapeloosheid
  • 8% van de Utrechters gebruikt wekelijks slaapmedicatie
  • De helft van de Utrechters is vaak niet uitgerust of is overdag slaperig
  • Een op de zeven Utrechtse volwassenen slaapt niet lang genoeg

Ouderen

  • 46% van de 65-plussers heeft een of meer symptomen van slapeloosheid
  • Een op de zeven Utrechtse ouderen gebruikt wekelijks slaapmedicatie
  • Drie op de vijf Utrechtse ouderen slapen lang
Wat houdt het in?

Voldoende en goed slapen is positief voor de gezondheid en het functioneren van mensen

Te kort of te lang slapen hangt samen met een hoger risico op verschillende ziekten, zoals een beroerte, depressie, diabetes type II en ziekten waardoor de doorbloeding van het hart minder goed wordt. Een te korte slaapduur kan leiden tot overgewicht en obesitas.

Ontwikkelingen in de maatschappij zoals de 24-uurs economie en steeds meer gebruik van digitale apparaten (schermgebruik, blauw licht, continue prikkels) kunnen ervoor zorgen dat goed en voldoende slapen niet meer vanzelfsprekend is. Intensief gebruik van smartphones, tablets, en/of pc’s in het uur voor het slapen hangt bij volwassenen samen met minder en minder goed slapen. Voldoende bewegen hangt samen met een normale slaapduur en een goede slaapkwaliteit.

Cijfers over kinderen

Steeds meer Utrechtse kinderen voelen zich vaak moe of slapen slecht

In het najaar van 2021 voelde 21% van de kinderen uit groep zeven en acht van het basisonderwijs in Utrecht zich vaak moe in de afgelopen week. Dit percentage is de laatste jaren toegenomen. In 2015 was dit nog 12%. Het percentage kinderen dat vaak slecht heeft geslapen is gestegen van 7% in 2015 naar 13% in 2021.

Infogram URL

Steeds minder Utrechtse kinderen slapen minimaal negen uur per nacht

Steeds minder 10- t/m 12-jarigen slapen negen of meer uur per nacht. In 2021 sliep 85% van de Utrechtse kinderen minimaal negen uur per nacht. In 2015 was dit percentage nog 94%.

Infogram URL

Meting van slaaptijd en aanbevolen slaapduur

Slaaptijd is gemeten door te vragen hoe laat de kinderen zijn gaan slapen en hoe laat ze wakker werden op de avond en ochtend voor het onderzoek. Aanbevolen wordt dat kinderen van deze leeftijd negen tot elf uur per nacht slapen. Dit zijn gemiddelden, want de behoefte aan slaap kan per kind verschillen.

Jeugdmonitor Utrecht in coronatijd

De Jeugdmonitor is in Utrecht uitgevoerd van oktober tot en met begin december 2021 onder kinderen van groep zeven en acht van het basisonderwijs. Het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames in Nederland steeg sterk in de loop van oktober. Op het moment van dataverzameling golden daardoor verschillende coronamaatregelen, die in november en december steeds verder werden aangescherpt. Nederland stevende weer af op een lockdown. Dit alles heeft de resultaten van de Jeugdmonitor beïnvloed. Op de pagina over het coronavirus staat een overzicht van de maatregelen die tijdens dit onderzoek golden.

Cijfers over volwassenen

Ruim twee op de vijf Utrechters hebben een of meer symptomen van slapeloosheid

43% van de Utrechtse volwassenen slaapt niet goed. Zij hebben drie of meer dagen per week moeite om in slaap te komen, moeite met doorslapen of zijn vroeger wakker geworden dan gewild. Dit is hoger dan in 2018, toen 39% van de volwassenen deze symptomen had. Symptomen van slapeloosheid komen vaker voor bij volwassenen met basisonderwijs, vmbo of mbo. 46% van de vrouwen heeft symptomen van slapeloosheid. Bij mannen is dit 40%.

Percentage volwassenen met één of meer symptomen van slapeloosheid

Image
58% van de volwassenen met basisonderwijs of vmbo als opleiding heeft symptomen van slapeloosheid. Bij hoger opgeleiden is dit 40%.

8% van de Utrechters gebruikt wekelijks slaapmedicatie

Een op de twaalf Utrechtse volwassenen gebruikt minstens één dag per week slaapmedicatie. Slaapmedicatie wordt vaker gebruikt door volwassenen met basisonderwijs of vmbo als opleiding. 12% van de volwassenen die wonen in de wijk Overvecht en 12% van de volwassenen in eenpersoonshuishoudens gebruikt wekelijks slaapmedicatie. Dit is hoger dan gemiddeld in Utrecht. Slaapmedicatie wordt ook vaker gebruikt door volwassenen van 40 jaar en ouder dan door 18- t/m 39-jarigen.

Image
18% van de Utrechters uit de wijk Overvecht ervaart ernstige geluidshinder door wegverkeer, in West is dit 15%. Gemiddelde in Utrecht is 12%.

De helft van de Utrechters is vaak niet uitgerust of is overdag slaperig

50% van de Utrechtse volwassenen wordt drie of meer dagen per week niet uitgerust wakker of voelt zich overdag slaperig. Dit geldt vaker voor vrouwen en voor 18 t/m 39-jarigen.

Image
35% van de Utrechtse 18- t/m 39-jarigen wordt 3 of meer dagen per week niet uitgerust wakker wordt of voelt zich overdag slaperig.

Een op de zeven Utrechtse volwassenen slaapt niet lang genoeg

15% van de Utrechtse volwassenen slaapt minder dan zeven uur per nacht. Dit is korter dan de aanbevolen slaapduur voor volwassenen van zeven tot negen uur.  Mannen, 40- tot 64-jarigen en volwassenen in eenoudergezinnen of eenpersoonshuishouden slapen vaker minder dan zeven uur. Dit geldt ook voor volwassenen met basisonderwijs, vmbo of mbo. 23% van de Utrechters slaapt meer dan negen uur per nacht.

Cijfers over ouderen

46% van de 65-plussers heeft een of meer symptomen van slapeloosheid

Bijna de helft van de Utrechtse ouderen slaapt niet goed. Zij hebben drie of meer dagen per week moeite om in slaap te komen, moeite met doorslapen of zijn vroeger wakker geworden dan gewild. 42% van de ouderen wordt drie of meer dagen per week niet goed uitgerust wakker of is drie of meer dagen per week overdag slaperig. Symptomen van slapeloosheid en niet uitgerust wakker worden of slaperigheid komen vaker voor bij vrouwen en ouderen die alleen basisonderwijs, lbo of mavo hebben afgerond. Ook 80-plussers, ouderen met een migratieachtergrond en ouderen die alleen wonen hebben vaker symptomen van slapeloosheid, worden niet uitgerust wakker of zijn overdag slaperig.

Infogram URL

Een op de zeven Utrechtse ouderen gebruikt wekelijks slaapmedicatie

15% van de ouderen gebruikt minstens één dag per week slaapmedicatie. Vrouwen, 80-plussers, alleenwonende ouderen en ouderen die alleen basisonderwijs, lbo of mavo hebben afgerond gebruiken vaker wekelijks slaapmedicijnen dan andere Utrechtse ouderen.

Image
19% van de Utrechtse ouderen met basisonderwijs, lbo of mavo als opleiding gebruikt wekelijks slaapmedicatie. Bij hoogopgeleiden is dit 11%.

Drie op de vijf Utrechtse ouderen slapen lang

60% van de Utrechtse ouderen slaapt meer dan acht uur per nacht. Dit is langer dan aanbevolen. Van de 80-plussers slaapt 70% meer dan acht uur per nacht. 15% van de 65-plussers in Utrecht slaapt korter dan aanbevolen: minder dan zeven uur per nacht.