Geluids- en geurhinder

Volwassenen

• Vier op de tien Utrechters ervaart vaak lawaai
• Utrechters ervaren de meeste geluidshinder van scooters en wegverkeer
• Geluidshinder is in coronatijd afgenomen
• Eén op de vijf volwassenen uit Overvecht en Noordwest ervaart ernstige geluidshinder van brommers en scooters
• In Overvecht en West ervaren de inwoners vaker ernstige geluidshinder van wegverkeer
• Utrechters uit Overvecht ervaren vaker geluidshinder door buren
• Utrechters uit Binnenstad en West ervaren vaker geluidshinder door bedrijven
• Wegverkeer verstoort bij één op de tien Utrechters hun slaap
• Een op de zes Utrechters heeft vaak last van stank

Ouderen

• Een derde van de 65 plussers ervaart vaak lawaai
• 11% van de ouderen ervaart ernstige geluidshinder van wegverkeer
• Eén op de zes ouderen in Overvecht ervaart ernstige geluidshinder van verkeer
• Wegverkeer verstoort bij één op de twintig ouderen hun slaap
• Ruim een op de zes 65-plussers heeft vaak last van stank

Veel geluid beschadigt de gezondheid

Te veel blootstelling aan hard geluid is niet goed voor de gezondheid en het welbevinden. Dit kan leiden tot hinder, slaapverstoring, verstoring van de dagelijkse activiteiten en stressreacties. Deze effecten van geluid kunnen op hun beurt weer aanzetten tot hoge bloeddruk en verhoogde niveaus van het stresshormoon cortisol, die het risico op hart- en vaatziekten en op psychische aandoeningen verhogen. De gemeente Utrecht berekent elke vijf jaar hoeveel geluid er in de stad is. Deze modelberekeningen resulteren in geluidskaarten waarop geluid wordt uitgedrukt in decibel (dB). Verkeerslawaai is een belangrijke oorzaak van geluidshinder in Utrecht.

Door ernstige geurhinder kunnen gezondheidsklachten ontstaan

Ernstige geurhinder kan leiden tot gezondheidsklachten, zowel indirect als direct. Ervaren hinder van geur leidt indirect mogelijk tot gevoelens van onbehagen, geprikkeldheid, agressie en neerslachtigheid. De sterkte van deze reactie hangt af van de soort geur, de sterkte van deze geur en waarmee deze geassocieerd wordt. Direct kunnen geurstoffen een toxische werking hebben op de gezondheid middels klachten als hoofdpijn, misselijkheid en duizelingen. Geurhinder door verkeer vormt ook een mogelijke indicator voor fijnstof.

Vier op de tien Utrechters ervaart vaak lawaai

Uit de Inwonersenquête van 2021 blijkt dat 39% van de Utrechtse volwassenen vaak last heeft van lawaai. Het betreft zowel verkeerslawaai, lawaai van bedrijven als overig lawaai. In de wijken West, Overvecht, Noordwest en Zuidwest hebben de inwoners vaak overlast door verkeerslawaai. In de Binnenstad ervaren inwoners vaker lawaai van bedrijven en ander lawaai. Ook in Overvecht ervaren inwoners vaker ander lawaai. 18 t/m 64-jarige Utrechters die in meergezinswoningen (appartementen/flats) wonen hebben vaker last van geluidsoverlast door verkeer en ander lawaai dan Utrechters die in een eengezinswoning wonen.

Percentage inwoners dat vaak overlast van lawaai ervaart

Utrechters ervaren de meeste geluidshinder van scooters en wegverkeer

13% van de volwassenen (18-64 jaar) ervaart ernstige geluidshinder van bromfietsen en scooters en 12% van wegverkeer. Op de derde plek volgt ernstige geluidshinder van buren met 8%. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor uitgevoerd in het najaar van 2020. In dit onderzoek is voor zeven verschillende bronnen gevraagd of Utrechters hier geluidshinder van ervaren.

Geluidshinder is in coronatijd afgenomen

Het percentage Utrechters dat geluidshinder ervaart door buren, brommers en scooters en bedrijven is tussen 2016 en 2020 afgenomen. Ook geluidshinder door treinverkeer, vliegverkeer en wegverkeer op wegen met een maximale snelheid van 50 km per uur is afgenomen tussen 2016 en 2020. Het percentage Utrechters dat ernstige geluidshinder ervaart is alleen voor geluidshinder door treinverkeer afgenomen tussen 2016 en 2020.

Eén op de vijf volwassenen uit Overvecht en Noordwest ervaart ernstige geluidshinder van brommers en scooters

21% van de volwassenen in Overvecht en 19% van de volwassenen in Noordwest ervaren ernstige geluidshinder van brommers en scooters. Dit is hoger dan gemiddeld in Utrecht (13%). In Leidsche Rijn, Vleuten-De Meern en Noordoost heeft 10% of minder ernstige geluidshinder van brommers en scooters.

In Overvecht en West ervaren de inwoners vaker ernstige geluidshinder van wegverkeer

18% van de inwoners van de wijk Overvecht en 15% van de inwoners van de wijk West ervaren ernstige geluidshinder van wegverkeer. Dit is hoger dan gemiddeld in Utrecht (12%). Bij uitsplitsing van geluidhinder door wegverkeer naar ernstige hinder van wegen met langzaam verkeer, maximaal 50 km per uur, en snel verkeer, harder dan 50 km per uur, vallen nog twee wijken op waar inwoners geluidsoverlast van verkeer hebben. In Noordwest ervaart 13% ernstige geluidshinder van langzaam verkeer en in Zuid ervaart 9% ernstige geluidsoverlast van snelverkeer. Gemiddelde in Utrecht heeft 9% geluidshinder door langzaam verkeer en 5% door snel verkeer.

Percentage ernstige geluidshinder door wegverkeer*.

Image

*optelsom van geluidsoverlast door wegen waar niet harder dan 50 km per uur gereden mag worden en wegen waar harder dan 50 km per uur gereden mag worden

Utrechters uit Overvecht ervaren vaker geluidshinder door buren

14% van de volwassenen in Overvecht ervaart ernstige geluidshinder van hun buren. Gemiddeld is dit 8% in Utrecht. In Leidsche Rijn, en Vleuten-De Meern is dit lager, namelijk 5%. Utrechters die basisonderwijs of vmbo hebben afgerond hebben ook vaker geluidsoverlast van hun buren, net als Utrechters met een Turkse migratieachtergrond.

Utrechters uit Binnenstad en West ervaren vaker geluidshinder door bedrijven

5% van de Utrechters die wonen in de Binnenstad en 4% van de Utrechters die wonen in West geven aan dat zij geluidsoverlast van bedrijven hebben. Gemiddeld is dit 2% in Utrecht. Utrechters die basisonderwijs of vmbo hebben afgerond ervaren ook vaker geluidsoverlast van bedrijven net als Utrechters met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond.

Wegverkeer verstoort bij één op de tien Utrechters hun slaap

Het geluid van wegverkeer (snel en/of langzaam wegverkeer) zorgt bij 10% van de Utrechters voor een ernstige verstoring van hun slaap. Dit geldt voor ongeveer één op de vijf inwoners van Overvecht en Zuid. Ook in Zuidwest is dit hoger dan gemiddeld, namelijk 14%. Utrechters die basisonderwijs of vmbo hebben afgerond geven vaker slaapverstoring door wegverkeer aan, net als Utrechters met een Marokkaanse, Turkse of niet-westerse migratieachtergrond en volwassenen uit een éénoudergezin.

Een op de zes Utrechters heeft vaak last van stank

16% van de Utrechtse volwassenen geeft aan dat zij vaak overlast van stank ervaren. Dit blijkt uit de inwonersenquête 2021. Stank door verkeer en andere stank is hierbij samengenomen. In Leidsche Rijn, en Vleuten-De Meern is de ervaren stankoverlast het minst, minder dan 10% van de volwassen inwoners geeft dit aan. In Overvecht, West en Noordwest ervaart meer dan één op de vijf volwassenen vaak stankoverlast. Gemiddeld in de stad ervaart 12% van de 18- t/m 64-jarigen vaak stank door verkeer en 9% overlast van andere stank. Ongeveer één op de zes volwassenen die wonen in Overvecht, West en Noordwest ervaart vaak stankoverlast door verkeer. Ruim één op de vijf inwoners van Overvecht heeft last van overige stank, in de andere wijken is dit lager.

Een derde van de 65 plussers ervaart vaak lawaai

Uit de Inwonersenquête 2021 blijkt dat 32% van de Utrechters van 65 jaar en ouder vaak last heeft van lawaai. Het betreft zowel verkeerslawaai, lawaai van bedrijven als overig lawaai. 27% ervaart vaak verkeerslawaai, 14% ander lawaai en 4% lawaai van bedrijven.

11% van de ouderen ervaart ernstige geluidshinder van wegverkeer

11% van de Utrechtse 65-plussers ervaart ernstige geluidshinder van wegverkeer en 27% ervaart matige geluidshinder. 9% ervaart ernstige hinder door verkeer op wegen waar niet harder gereden mag worden dan 50 km per uur. Ernstige hinder door snel wegverkeer is lager; 5% van de ouderen ervaart ernstige hinder door verkeer op wegen waar sneller dan 50 km per uur mag worden gereden. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor uitgevoerd in het najaar van 2020. In dit onderzoek is voor vier verschillende bronnen gevraagd of Utrechters hier geluidshinder van ervaren.

Ernstige geluidshinder door

Image

Eén op de zes ouderen in Overvecht ervaart ernstige geluidshinder van verkeer

17% van de 65-plussers die wonen in de wijk Overvecht ervaart ernstige geluidshinder van verkeer op wegen waar niet harder dan 50 km per uur mag worden gereden en dat is hoger dan gemiddeld in Utrecht. In Oost is dit 5% en lager dan gemiddeld.

Wegverkeer verstoort bij één op de twintig ouderen hun slaap

Het geluid van wegverkeer (snel en/of langzaam wegverkeer) zorgt bij 5% van de 65-plussers voor een ernstige verstoring van hun slaap. Dit geldt voor 9% van de ouderen die in Overvecht wonen. In Noordoost, Oost, Leidsche Rijn,en Vleuten-De Meern is dit lager dan gemiddeld, namelijk 3%.

Ruim een op de zes 65-plussers heeft vaak last van stank

18% van de Utrechtse ouderen ervaart vaak overlast van stank. Dit blijkt uit de Inwonersenquête 2021. Stank door verkeer en andere stank is hierbij samengenomen. In Zuidwest ervaart 31% van de 65-plussers vaak stankoverlast, in Vleuten-De Meern geeft 9% dit aan. Gemiddeld in de stad ervaart 15% van de 65-plussers vaak overlast van stank door verkeer en 8% van andere stank.