Geluids- en geurhinder
- Samenvatting
-
Volwassenen en ouderen
- 4 op 10 Utrechters ervaart vaak overlast door lawaai
- Utrechters ervaren de meeste geluidshinder door brommers en/of scooters
- Daling in geluidshinder gestabiliseerd na coronaperiode
- Vaker geluidshinder door brommers en/of scooters in Overvecht, Noordwest en Zuidwest
- Bijna 1 op de 6 Utrechters ervaart vaak geuroverlast
- Utrechters ervaren de meeste geurhinder door wegverkeer
- Wat houdt het in?
-
Veel geluid beschadigt de gezondheid
Te veel blootstelling aan hard geluid is niet goed voor de gezondheid en het welbevinden. Dit kan leiden tot hinder, slaapverstoring, verstoring van de dagelijkse activiteiten en stressreacties. Deze effecten van geluid kunnen op hun beurt weer aanzetten tot hoge bloeddruk en verhoogde niveaus van het stresshormoon cortisol, die het risico op hart- en vaatziekten en op psychische aandoeningen verhogen. De gemeente Utrecht berekent elke vijf jaar hoeveel geluid er in de stad is. Deze modelberekeningen resulteren in geluidskaarten waarop geluid wordt uitgedrukt in decibel (dB)..Verkeerslawaai is een belangrijke oorzaak van geluidshinder in Utrecht.
Door ernstige geurhinder kunnen gezondheidsklachten ontstaan
Ernstige geurhinder kan leiden tot gezondheidsklachten, zowel indirect als direct. Ervaren hinder van geur leidt indirect mogelijk tot gevoelens van onbehagen, geprikkeldheid, agressie en neerslachtigheid. De sterkte van deze reactie hangt af van de soort geur, de sterkte van deze geur en waarmee deze geassocieerd wordt. Direct kunnen geurstoffen een toxische werking hebben op de gezondheid middels klachten als hoofdpijn, misselijkheid en duizelingen. Geurhinder door verkeer vormt ook een mogelijke indicator voor fijnstof.
- Cijfers over volwassenen en ouderen
-
4 op de 10 Utrechters ervaart vaak overlast door lawaai
39% van de Utrechters van 18 jaar en ouder ervaart vaak overlast door lawaai in 2023. Dit is vrijwel gelijk gebleven ten opzichte van 2021. Het betreft zowel verkeerslawaai, lawaai van bedrijven als overig lawaai. In de wijken West en Overvecht ervaren inwoners vaker overlast door verkeerslawaai. In de Binnenstad ervaren inwoners daarentegen vaker overlast door overig lawaai en lawaai van bedrijven..
Aandeel Utrechters dat vaak lawaai (van verkeer, bedrijven of overig) ervaart:
Infogram URLHoe is de overlast bepaald?
In de Inwonersenquête van 2023 is aan inwoners gevraagd of zij vaak, soms of (bijna) nooit last hebben van verkeerslawaai, lawaai van bedrijven en ander lawaai bij hun in de buurt. Meer informatie over lawaaioverlast is terug te vinden op de Utrecht Monitor..
In de Gezondheidsmonitor van 2024 is op een andere manier geluidshinder uitgevraagd en is specifiek naar een aantal specifieke geluidsbronnen gevraagd. Utrechters konden op een schaal van 0 tot 10 aan geven in welke mate het geluid van een bepaalde bron hen hindert, stoort of ergert wanneer zij thuis zijn. Er is sprake van matige hinder bij een score vanaf 3. Bij een score van 8 of meer is sprake van ernstige geluidshinder. Geluidshinder van wegverkeer is in twee categorieën uitgevraagd, namelijk hinder door verkeer op wegen met een maximale snelheid van 50 km per uur en hinder door verkeer op wegen waar sneller dan 50 km gereden mag worden..Utrechters ervaren de meeste geluidshinder door brommers en/of scooters
Brommers en/of scooters worden het vaakst aangegeven als bron van geluidshinder: 14% van de Utrechters ervaart in het najaar van 2024 ernstige geluidshinder door brommers en/of scooters. Op de tweede plek staat langzaam wegverkeer, gevolgd door buren en snel wegverkeer. Brommers en/of scooters worden ook als vaakst genoemd als bron van slaapverstoring. Bij 6% van de Utrechters zorgt het geluid van brommers en/of scooters voor een ernstige verstoring van hun slaap. Andere vaak genoemde oorzaken van ernstige slaapverstoring zijn geluid van buren en snel/langzaam wegverkeer..
Aandeel Utrechters dat geluidshinder ervaart door:
Infogram URLDaling in geluidshinder gestabiliseerd na coronaperiode
Tijdens de coronaperiode was er een daling in ervaren geluidshinder. Deze ontwikkeling heeft zich in 2024 niet doorgezet. De cijfers over inwoners die in het najaar van 2024 ernstige of matige geluidshinder ervaren door brommers en/of scooters, langzaam wegverkeer, buren, bedrijven/industrie en treinverkeer zijn gelijk aan die in het najaar van 2020. Daarentegen is het percentage dat matige of ernstige geluidshinder ervaart door vliegverkeer in het najaar van 2024 gestegen ten opzichte van het najaar van 2020. Dit percentage is nu gelijk aan vóór de coronaperiode..
Vaker geluidshinder in Overvecht
Inwoners uit de wijken Overvecht, Noordwest en Zuidwest ervaren vaker dan gemiddeld ernstige geluidshinder door brommers en/of scooters. Daarnaast ervaren inwoners uit Overvecht en Zuid vaker dan gemiddeld ernstige geluidshinder door zowel langzaam (maximaal 50 km/u) als snel (meer dan 50 km/u) wegverkeer. Ook inwoners uit Zuidwest ervaren vaker ernstige geluidshinder door snel wegverkeer. Tenslotte hebben inwoners uit Overvecht en Noordwest vaker dan gemiddeld last van ernstige geluidshinder door buren. In de Binnenstad hebben inwoners juist vaker last van ernstige geluidshinder door bedrijven en/of industrie..
Hoe is geuroverlast bepaald?
In de Inwonersenquête van 2023 is aan inwoners gevraagd of zij vaak, soms of (bijna) nooit last hebben van stank. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen stank van verkeer en andere stank, zoals van bedrijven en rioolwaterzuivering. Meer informatie over stankoverlast is terug te vinden in de Utrecht Monitor..In de Gezondheidsmonitor van 2024 is op een andere manier geuroverlast uitgevraagd en is specifiek naar een aantal specifieke bronnen gevraagd. Utrechters konden op een schaal van 0 tot 10 aan geven in welke mate de geur van een bepaalde bron hen hindert, stoort of ergert wanneer zij thuis zijn. Er is sprake van matige hinder bij een score vanaf 3. Bij een score van 8 of meer is sprake van ernstige geuroverlast..
Bijna 1 op de 6 Utrechters ervaart vaak geuroverlast
15% van de Utrechters geeft in 2023 aan dat zij vaak geuroverlast ervaren. Het gaat dan bijvoorbeeld over geuroverlast van verkeer, riolering of waterzuivering. Dit percentage is vrijwel gelijk gebleven ten opzichte van 2021. In Overvecht, Noordwest en de Binnenstad is de ervaren geuroverlast het hoogst. 10% van de Utrechters ervaart vaak geuroverlast van verkeer en 9% van andere bronnen die overlast veroorzaken..
Aandeel Utrechters dat vaak geuroverlast ervaart:
Infogram URLUtrechters ervaren de meeste geurhinder door wegverkeer
In het najaar van 2024 wordt wegverkeer het vaakst aangegeven als bron van geurhinder. 16% van de Utrechters ervaart matige of ernstige geurhinder door wegverkeer. Op de tweede plek staan vuurkorven, barbecues en/of terrashaarden, gevolgd door riolering en/of waterzuivering en open haarden en/of andere houtkachels. Inwoners uit de wijken Noordwest, Overvecht, Zuid en Zuidwest ervaren vaker dan gemiddeld matige of ernstige geurhinder door wegverkeer. In Noordwest en Overvecht, waar een grote rioolwaterzuivering is, komt geurhinder door riolering en/of waterzuivering ook vaker voor dan gemiddeld. Daarnaast ervaren inwoners uit Vleuten-De Meern vaker dan gemiddeld geurhinder door vuurkorven, barbecues en/of terrashaarden en open haarden en/of andere houtkachels..
Aandeel Utrechters dat geurhinder ervaart door:
Infogram URL