Beweging

Jeugd

• Minder dan de helft van de jongeren beweegt voldoende
• Jongeren op het vmbo sporten of bewegen minder vaak in hun vrije tijd
• Kinderen uit gezinnen met een lage welvaart bewegen minder
• 87% van de kinderen sport wekelijks
• Vier van de vijf kinderen en jongeren gaan elke dag lopend of op de fiets naar school

Jongvolwassenen

• De helft van de jongvolwassenen beweegt vijf dagen per week minimaal dertig minuten
• Jongvolwassenen uit de wijken Overvecht, Zuid en Leidsche Rijn sporten minder vaak elke week. 

Volwassenen

• Steeds minder Utrechters voldoen aan de beweegrichtlijnen
• Utrechters met een vmbo-opleiding bewegen en sporten minder  
• Inwoners van Vleuten-de Meern, Overvecht en Leidsche Rijn bewegen vaker onvoldoende 

Ouderen

• Steeds meer ouderen bewegen voldoende en sporten ten minste een keer per week 
• Ouderen met een vmbo-opleiding bewegen en sporten minder 
• 65-plussers uit Noordwest en Overvecht bewegen minder

Beweging is essentieel voor een goede gezondheid

Voldoende beweging is belangrijk voor de gezondheid: bewegen bevordert de conditie van het lichaam en beschermt zo tegen verschillende ziekten. Bewegen is gezond voor alle leeftijdsgroepen. Het gaat hierbij zowel om beweging die is gericht op uithoudingsvermogen als op spier- en botversterkende activiteiten.

Langer bewegen verbetert het uithoudingsvermogen

Het uithoudingsvermogen wordt verbeterd tijdens duuractiviteiten. Hierdoor gaat het hart sneller kloppen en wordt de ademhaling sneller. Matige lichamelijke activiteit betreft activiteiten op een intensiteit die wat moeite kost, maar waarbij praten mogelijk blijft. Voorbeelden zijn wandelen, fietsen en rustig zwemmen. Zwaar intensieve activiteit leidt ertoe dat iemand zwaarder gaat ademen of gaat puffen en hijgen, afhankelijk van hoe fit iemand is. Voorbeelden zijn aerobics, hardlopen, wielrennen en bepaalde competitieve sporten.

Krachttraining maakt spieren en botten sterker

Spieren worden versterkt met krachttraining of een combinatie van kracht- en duuractiviteiten. Hierdoor verbeteren kracht, uithoudingsvermogen en omvang van skeletspieren. Voorbeelden zijn krachttrainingsoefeningen met eigen lichaamsgewicht en duuractiviteiten als fietsen. Botversterkende activiteiten bestaan uit krachttraining en activiteiten waarbij het lichaam met het eigen gewicht wordt belast, zoals springen, traplopen, wandelen, hardlopen en dansen.

Beweegnorm

Image

Hoeveel moet je bewegen voor een goede gezondheid?

Voor een goede gezondheid is het advies voor kinderen en jongeren om minstens elke dag een uur aan matig intensieve inspanning te doen. Kinderen en jongeren moeten ook drie keer per week aan spier- en botversterkende activiteiten doen. Voor volwassen en ouderen is het advies om minstens 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning te doen, zoals wandelen en fietsen, verspreid over verschillende dagen. Ook is het advies om minstens twee keer per week spier- en botversterkende activiteiten te doen. Ouderen moeten dit combineren met evenwichtsoefeningen.

Voor iedereen geldt dat bewegen goed is. Langer, vaker of intensiever bewegen is beter. Veel stilzitten moet worden voorkomen.

Minder dan de helft van de jongeren beweegt voldoende

In 2023 beweegt 48% van de jongeren in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs voldoende. Zij bewegen minimaal een uur op vijf of meer dagen per week. Jongens bewegen vaker voldoende dan meisjes. Van de leerlingen op het vmbo beweegt 37% voldoende. Dit is lager dan gemiddeld. Slechts 16% van alle jongeren beweegt elke dag minimaal een uur.

Percentage jongeren dat voldoende beweegt, naar opleiding

Jongeren op het vmbo sporten of bewegen minder vaak in hun vrije tijd

84% van de jongeren op het vmbo sport of beweegt wekelijks in hun vrije tijd. Dit percentage is lager dan het percentage bij jongeren op de havo of het vwo. Van de jongeren op de havo sport of beweegt 92% elke week en bij jongeren op het vwo is dit 96%. 80% van alle jongeren sport minimaal een keer per week bij een club, vereniging of sportschool. In 2023 sport of beweegt 75% van de jongeren (ook) wekelijks buiten een vereniging of sportschool om. Dit is hoger dan in eerdere jaren. In 2019 sportte of bewoog 67% van de jongeren wekelijks buiten een vereniging of sportschool om en in 2021 was dit 71%. Jongens sporten en bewegen vaker elke week dan meisjes en leerlingen uit klas 2 vaker dan leerlingen uit klas 4.

Percentage jongeren dat wekelijks sport of beweegt, naar opleiding, gender en klas

Kinderen uit gezinnen met een lage welvaart bewegen minder

Kinderen uit gezinnen met een lage welvaart bewegen minder vaak elke dag minimaal een uur matig tot intensief dan kinderen uit gezinnen met een hoge welvaart. Gemiddeld bewegen 85% van de kinderen vier op de vijf kinderen uit groep zeven en acht van het basisonderwijs voldoende. Bij kinderen uit een gezin met een lage welvaart is dit 70% en bij kinderen uit gezinnen met een hoge welvaart is dit 90%. Jongens bewegen vaker voldoende dan meisjes.

87% van de kinderen sport wekelijks

In 2023 sport 87% van de kinderen minimaal een keer per week. 83% is lid van een sportvereniging of -club en sport daar minimaal een keer per week en 29% doet minimaal een keer per week na schooltijd mee aan sport- of bewegingsactiviteiten op school of in de buurt. Kinderen uit gezinnen met lage welvaart sporten minder vaak dan kinderen uit gezinnen met hoge welvaart, omdat zij minder vaak sporten bij een sportvereniging of -club. Dit geldt ook voor kinderen uit Overvecht en Kanaleneiland. 68% van de kinderen uit Kanaleneiland en 75% van de kinderen uit Overvecht sport wekelijks. 

Percentage kinderen dat wekelijks sport of beweegt, naar welvaart

Vier van de vijf kinderen en jongeren gaan elke dag lopend of op de fiets naar school

80% van de kinderen en 83% van de jongeren gaan vijf dagen per week lopend of op de fiets naar school. Basisschoolkinderen die wonen in de wijken West, Noordoost, Oost doen dit vaker dan andere kinderen en kinderen uit de wijken Noordwest, Overvecht, Zuidwest en Vleuten-De Meern doen dit minder vaak. Jongeren op het vmbo lopen of fietsen minder vaak dan jongeren op de havo of het vwo vijf dagen per week naar school of stage. Op het vmbo loopt of fietst 68% van de jongeren elke dag naar school of stage. Op de havo is dit 86% en op het vwo 93%.

Percentage kinderen dat vijf dagen per week lopend of op de fiets naar school gaat

De helft van de jongvolwassenen beweegt vijf dagen per week minimaal dertig minuten

53% van de Utrechtse jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) geeft in mei t/m juli 2022 aan vijf of meer dagen per week minimaal dertig minuten te bewegen. 24% beweegt elke dag minimaal dertig minuten. 71% van de jongvolwassenen sport elke week en 62% is lid van een sportvereniging of sportschool. Jongvolwassenen met een mbo- of hbo-opleiding bewegen minder vaak dan andere jongvolwassenen. Jongvolwassenen met een mbo-opleiding sporten ook minder vaak elke week.

Bewegen en sporten naar opleiding

Jongvolwassenen uit de wijken Overvecht, Zuid en Leidsche Rijn sporten minder vaak elke week

59% van de jongvolwassenen die wonen in de wijk Overvecht sport wekelijks. Dit is lager dan gemiddeld in Utrecht. Ook jongvolwassen uit de wijken Zuid en Leidsche Rijn sporten minder vaak elke week. 63% van de jongvolwassenen vindt hun buurt prettig om in te bewegen. Jongvolwassenen die wonen in Overvecht, Zuidwest of Noordwest vinden hun buurt minder vaak prettig om in te bewegen.

Wekelijks sporten en oordeel over bewegen in de buurt naar opleiding

Steeds minder Utrechters voldoen aan de beweegrichtlijnen

59% van de Utrechtse volwassenen (18 t/m 64 jaar) voldoet in het najaar van 2022 aan de beweegrichtlijnen. Dit is lager dan in 2018 en 2020. De daling sinds 2018 wordt vooral veroorzaakt door een afname van het aantal Utrechters dat voldoet aan het onderdeel matig intensief bewegen. In vergelijking met 2020 daalde ook het aandeel Utrechters dat voldoet aan het onderdeel spier- en botversterkende activiteiten. Opvallend is dat het percentage volwassenen dat tenminste een keer per week sport sinds 2016 toeneemt.  

Utrechters met een vmbo-opleiding bewegen en sporten minder

Utrechtse volwassenen met basisonderwijs of vmbo voldoen minder vaak aan de beweegrichtlijnen dan andere Utrechtse volwassenen. Ook sporten zij minder vaak tenminste een keer per week. 18 t/m 39-jarigen sporten vaker en voldoen vaker dan andere Utrechters aan de beweegrichtlijnen. Utrechtse volwassenen voldoen vaker aan de beweegrichtlijnen dan gemiddeld in Nederland en ook vaker dan volwassenen uit Rotterdam of Den Haag. Utrechters voldoen net zo vaak aan de beweegrichtlijnen als Amsterdamse volwassenen. 

Inwoners van Vleuten-de Meern, Overvecht en Leidsche Rijn bewegen vaker onvoldoende 

Volwassenen uit de wijken Vleuten-de Meern, Overvecht en Leidsche Rijn voldoen minder vaak aan de beweegrichtlijnen dan Utrechters uit andere wijken. Volwassenen uit Overvecht of Zuidwest sporten minder vaak elke week. 18- t/m 64-jarigen uit Noordoost, Oost of Binnenstad voldoen vaker aan de beweegrichtlijnen en sporten net als volwassenen uit de wijk West vaker elke week.

Voldoen aan beweegrichtlijnen en wekelijks sporten naar wijk

Steeds meer ouderen bewegen voldoende en sporten ten minste een keer per week 

Sinds 2012 is het percentage Utrechtse 65-plussers dat voldoende beweegt toegenomen van 31% naar 40% in het najaar van 2022. Ook het percentage ouderen dat wekelijks sport is toegenomen van 31% in 2012 naar 39% in 2022. Vooral mannen, 65- tot en met 79-jarigen en ouderen die geen moeite hebben met rondkomen zijn meer gaan bewegen en sporten.

Percentage ouderen dat voldoet aan de beweegrichtlijnen, naar geslacht, leeftijd en moeite met rondkomen

Ouderen met een vmbo-opleiding bewegen en sporten minder 

25% van de Utrechtse 65-plussers met basisonderwijs of vmbo voldoet aan de beweegrichtlijnen en 25% sport elke week. Deze percentages zijn lager dan de gemiddelden van Utrecht. 65- tot en met 79-jarige Utrechters voldoen vaker aan de beweegrichtlijnen en sporten ook vaker ten minste één keer per week dan 80-plussers. Utrechtse 65-plussers bewegen net zo vaak voldoende als gemiddeld in Nederland en ouderen uit Amsterdam. Ouderen uit Utrecht voldoen vaker aan de beweegrichtlijnen dan ouderen uit Den Haag of Rotterdam.

Bewegen naar opleiding en leeftijd

Percentage ouderen dat voldoet aan:

65-plussers uit Noordwest en Overvecht bewegen minder 

Ouderen uit de wijken Noordwest en Overvecht voldoen minder vaak aan de beweegrichtlijnen dan ouderen uit andere wijken. Ouderen uit Noordwest en Overvecht sporten ook minder vaak tenminste één keer per week dan ouderen uit andere wijken, net als ouderen die wonen in de wijk Zuidwest. 65-plussers die wonen in de wijken Noordoost, Oost of Binnenstad  voldoen vaker aan de beweegrichtlijnen en sporten vaker elke week dan gemiddeld in Utrecht.

Voldoen aan beweegrichtlijnen en wekelijks sporten, naar wijk