Conclusies en aanbevelingen
Bestaansonzekerheid heeft grote invloed op de gezondheid van Utrechters. Inwoners die moeilijk kunnen rondkomen, een laag inkomen hebben, geen betaald werk hebben of ontevreden zijn met hun woning hebben vaker een achterstand in gezondheid, leefstijl en kansen op een gezond leven dan andere groepen Utrechters. Daarbij is sprake van een complexe samenhang tussen deze verschillende elementen van bestaanszekerheid. Dit maakt het moeilijk om gezondheidsverschillen aan te pakken. Samenwerking tussen verschillende domeinen en sectoren is daarvoor essentieel. Daarnaast is het nodig om ongelijk te investeren voor bestaanszekerheid voor iedereen. De kansen in onze samenleving zijn namelijk niet voor iedereen gelijk.
De impact van bestaansonzekerheid op gezondheid is al op jonge leeftijd zichtbaar. Langdurige armoede of schulden en stress rondom werk en wonen vormen een risico voor een kansrijke start. Kinderen die leven in een gezin met lage welvaart hebben een minder goede gezondheid dan kinderen die opgroeien in een gezin met een hogere gezinswelvaart. Kinderen die opgroeien in armoede hebben op oudere leeftijd ook minder kansen op een gezond leven. Daarnaast hebben deze kinderen twee keer zoveel kans om als volwassene in armoede te leven. Met ook dan weer minder kansen op een gezond leven. Het is dus van belang om al vanaf de eerste 1000 dagen van het kind aandacht te hebben voor bestaanszekerheid in het gezin.
Groepen Utrechters met een hogere kans op bestaansonzekerheid zijn Utrechters:
- die basisonderwijs of vmbo hebben afgerond,
- met een mbo-, havo- of vwo-diploma,
- met een niet-westerse migratieachtergrond en
- die alleen wonen of een eenoudergezin hebben.
Huidige maatschappelijke ontwikkelingen vormen een risico voor bestaanszekerheid van alle Utrechters. Door de coronaperiode, toegenomen inflatie, energiearmoede, de situatie op de woningmarkt en een toename van het aantal mensen met een tijdelijke baan staat bestaanszekerheid extra onder druk. Veel Utrechters hebben hiermee te maken. Hierdoor ontstaat ook voor andere groepen Utrechters een hogere kans op bestaansonzekerheid, zoals voor Utrechters met een modaal inkomen of Utrechters met een hbo- of wo-opleiding. Er ligt een grote maatschappelijke opgave om ervoor te zorgen dat alle Utrechters voldoende bestaanszekerheid hebben.