Vroeggeboorte, geboortegewicht en sterfte rond geboorte
Het belang van zwangerschapsduur en geboortegewicht voor een kansrijke start
Vroeggeboorte (voor 37 weken zwangerschap) en een te laag geboortegewicht hebben een belangrijke invloed op een kansrijke start van kinderen. Kinderen die te vroeg worden geboren, hebben vaker een mentale of motorische achterstand. Ook hebben zij later vaker lichamelijke problemen zoals longproblemen, diabetes, een hoge bloeddruk en een te hoog cholesterol. Baby’s met een laag geboortegewicht hebben een grotere kans op bijvoorbeeld diabetes, te hoog cholesterolgehalte, hart- en vaatziekten en poreuze botten. In de indicatorenset van het Actieprogramma Kansrijke Start is de indicator vroeggeboorte en/of een laag geboortegewicht opgenomen.
Samenvatting van de Utrechtse resultaten
- In vergelijking met de andere drie grote steden gaat het beter met Utrechtse kinderen direct na hun geboorte. Dit geldt niet voor kinderen in Overvecht, Zuidwest en de Binnenstad.
- Het percentage vroeggeboortes en/of te laag geboortegewicht is in Utrecht tussen 2009 en 2019 met 1,4% gedaald. Deze daling is ook landelijk aanwezig.
- Uit landelijk onderzoek blijk dat zwangere vrouwen een drie keer grotere kans hebben om op de Intensive Care te komen na een corona-infectie dan vrouwen die niet zwanger zijn.
- Er zijn geen aanwijzingen dat een corona-infectie tijdens de zwangerschap zorgt voor negatieve zwangerschapsuitkomsten zoals een miskraam of geboorteafwijkingen.
In Utrecht gaat het met de meeste kinderen voor en direct na hun geboorte goed. Sterfte rond de geboorte vanaf 24 weken zwangerschap ligt iets hoger dan het landelijke gemiddelde, maar lager dan in Rotterdam en Den Haag. Ook zijn er in Utrecht relatief minder kinderen die te vroeg worden geboren en/of een te laag geboortegewicht hebben in vergelijking met de andere grote steden en het landelijke gemiddelde. Een mogelijke reden hiervoor is dat in Utrecht relatief gezien meer hoogopgeleide ouders wonen. Verder is het percentage vroeggeboortes en/of te laag geboortegewicht in Utrecht tussen 2009 en 2019 met 1,4% gedaald. Deze daling is ook landelijk aanwezig.
Voor kinderen die in Overvecht, Zuidwest en de Binnenstad worden geboren is het beeld minder gunstig. In Overvecht en Zuidwest is het aantal kinderen dat rond de geboorte sterft veel hoger dan in andere Utrechtse wijken, de andere grote steden en Nederland gemiddeld. In de wijken Overvecht en de Binnenstad is het aantal kinderen waar sprake is van vroeggeboorte en/of een te laag geboortegewicht veel hoger.
Sterfte per 1.000 geboortes na een zwangerschap van tenminste 24 weken (Perinatale mortaliteit)
Vroeggeboorte en/of te laag geboortegewicht (per 1.000 geboortes)
De invloed van corona tijdens de zwangerschap
Zwangere vrouwen hebben een drie keer grotere kans om op de Intensive Care te komen na een corona-infectie dan vrouwen die niet zwanger zijn. Dit risico om op de Intensive Care te komen lijkt toe te nemen door de deltavariant. Verder hebben zwangere vrouwen een groter risico op ernstig verloop van een corona-infectie als zij tot een medische risicogroep behoren, ouder zijn dan 35 jaar, overgewicht hebben of een niet-westerse achtergrond hebben. Er zijn geen aanwijzingen dat een corona-infectie tijdens de zwangerschap zorgt voor negatieve zwangerschapsuitkomsten zoals een miskraam of geboorteafwijkingen. Het is nog onduidelijk of corona een effect heeft op het aantal vroeg- en laatgeboortes. Uit landelijk onderzoek is gebleken dat zwangere en pas bevallen vrouwen aan het begin van de coronapandemie minder vaak contact hadden met de huisarts en de huisartsenpost. Wel hebben zij vaker vragen over psychische klachten en spijsverteringsklachten.