Statushouders
- Samenvatting
-
Kinderen
- 693 minderjarige statushouders in Utrecht
- Kinderen van statushouders hebben relatief vaak een slecht gebit
- Dagelijks tandenpoetsen is niet vanzelfsprekend
- Bijna de helft van de kinderen van statushouders speelt dagelijks buiten
- Kinderen van statushouders gaan relatief laat naar bed
- Tabletgebruik is hoger onder kinderen van statushouders
- Kinderen van statushouders hebben relatief vaak overgewicht
- Opvoeden voor de ouders lastig
Jongeren
- 271 jongeren met verblijfsvergunning in Utrecht
- 36 plekken voor amv’s met verblijfsvergunning
- Minder kennis op het gebied van seksuele gezondheid
Volwassenen
- Op 1 januari 2017 zijn er 2.406 statushouders in Utrecht
- Het aantal statushouders in Utrecht neemt toe
- 6 op de 10 statushouders zijn mannen
- Bijna de helft van de ingeschreven statushouders komt oorspronkelijk uit Syrië
- Geboortelanden statushouders sinds 2015 veranderd
- Een kwart van de statushouders woont in Overvecht
- De gezondheid van statushouders in Utrecht wordt niet gemonitord
- Beperkte vergoeding tolkentelefoon is problematisch
- Wat houdt het in?
-
Statushouders maken gebruik van de reguliere voorzieningen
Als een asielzoeker een vluchtelingenstatus krijgt heeft deze dezelfde rechten op voorzieningen als andere inwoners van Nederland. De gemeente moet de statushouder huisvesting aanbieden. Vanaf het moment dat statushouders zijn uitgeschreven bij het COA en ingeschreven in een gemeente, maken ze gebruik van de reguliere gezondheidszorg. Hun ziektekostenverzekering vanuit de Regeling Zorg Asielzoekers wordt omgezet in een gewone ziektekostenverzekering. Vluchtelingenwerk biedt statushouders de eerste periode ondersteuning bij het wegwijs raken in de gemeente waar ze komen wonen.
- Cijfers over kinderen
-
693 minderjarige statushouders in Utrecht
Van de statushouders in Utrecht zijn er 693 minderjarig. Hiervan is 61% jonger dan 12 jaar. Het merendeel van deze kinderen komt uit Syrië.
Image
Kinderen van statushouders hebben verhoogde kans op gezondheidsproblemen
Gelukkig ontwikkelen de meeste kinderen van statushouders zich goed. Wel hebben zij een verhoogde kans op psychosociale problemen en kindermishandeling. Specifieke lichamelijke aandoeningen als sikkelcelziekte, tekorten aan vitamine D, ijzer en calcium en overgewicht komen ook vaker voor. Aandacht voor gezonde voeding en voldoende bewegen is daarom extra belangrijk.
Kinderen van statushouders hebben relatief vaak een slecht gebit
Jeugdartsen in Utrecht geven aan dat zij veel tandbederf zien bij kinderen van statushouders. Vaak is er sprake van achterstallig onderhoud aan het gebit door beperkte mondzorg en slechte hygiëne in het land van herkomst en tijdens de vlucht.
Dagelijks tandenpoetsen is niet vanzelfsprekend
Ongeveer zeven op de tien kinderen van Utrechtse statushouders in de basisschoolleeftijd poetst dagelijks de tanden. Gemiddeld in Utrecht poetst van de kleuters 97% dagelijks de tanden. Onder de 10- en 11-jarigen doet 96% dat dagelijks.
Image
Bijna de helft van de kinderen van statushouders speelt dagelijks buiten
Iets minder dan de helft van de kinderen van statushouders speelt dagelijks buiten. Dit is vergelijkbaar met het gemiddelde onder de Utrechtse 10- en 11-jarigen. Redenen om niet buiten te spelen zijn vooral het weer en het gebrek aan vriendjes of vriendinnetjes om mee te spelen.
Kinderen van statushouders gaan relatief laat naar bed
Ruim een derde van de 4- tot 8-jarige statushouders gaat doordeweeks om 21:00 uur of later naar bed. Onder de 8- tot 12-jarigen gaat een kwart om 22:00 uur of later naar bed. Voor Nederlandse begrippen is dat laat: 4- tot 8-jarigen gaan hier gemiddeld tussen 19:15 en 20:00 uur naar bed. Kinderen van 8 tot 12 jaar hebben hun bedtijd gemiddeld tussen 20:00 en 21:00 uur.
Tabletgebruik is hoger onder kinderen van statushouders
Jeugdartsen geven aan dat 33% van de kinderen van statushouders twee uur of langer per dag gebruik maken van de tablet. Het gemiddelde onder Utrechtse 10- en 11-jarigen is 25%.
Image
Kinderen van statushouders hebben relatief vaak overgewicht
Jeugdartsen in Utrecht geven aan dat ze veel overgewicht zien bij kinderen van statushouders. Ongeveer een op de vijf kinderen heeft overgewicht. Gemiddeld in Utrecht heeft 11% van de 5- tot 6-jarigen en 14% van de 10- tot 11-jarigen overgewicht.
Opvoeden voor de ouders lastig
Relatief vaak rapporteert de JGZ opvoedproblemen onder statushouders. Hierbij gaat het vooral om het ontbreken van regels of grenzen. Ook is uit onderzoek bekend dat deze ouders zelf relatief veel vragen hebben rondom opvoeden in hun bijzondere omstandigheden. Hun vragen gaan vooral over het missen van sociale aansluiting, het omgaan met de psychische problemen van hun kinderen, het stellen van grenzen, het omgaan met ongehoorzaam gedrag, voeding en fysieke gezondheid.
- Cijfers over jongeren
-
271 jongeren met verblijfsvergunning in Utrecht
In Utrecht wonen 271 13- tot 18-jarigen met een verblijfsvergunning. Dit zijn zowel kinderen die bij hun ouders wonen als alleenstaande minderjarige vluchtelingen (amv’s).
Image
36 plekken voor amv’s met verblijfsvergunning
Er zijn in Utrecht 36 plekken in kleine wooneenheden voor amv’s met een verblijfsvergunning. Amv’s wonen tot hun 18e in pleeggezinnen of kleinschalige woonvormen. Het doel daarvan is dat ze zo snel mogelijk integreren in de samenleving. Vanaf hun 18e kunnen zij zelf een woning huren.
Minder kennis op het gebied van seksuele gezondheid
Jonge vluchtelingen en amv’s hebben een grote kennisachterstand op het gebied van seksuele gezondheid. Vooral Eritrese jongeren vormen een risicogroep, waarbinnen de meisjes extra kwetsbaar zijn. Ze hebben een verhoogde kans op Soa’s, HIV, tienerzwangerschappen, abortus en moedersterfte.
- Cijfers over volwassenen
-
Op 1 januari 2017 zijn er 2.406 statushouders in Utrecht
Begin 2017 staan ruim 2.400 statushouders ingeschreven in Utrecht. Dat is 0,7% van de Utrechtse bevolking. In heel Nederland zijn er dan 101.744 statushouders, die samen 0,6% van de bevolking vormen. Gemeenten hebben een taakstelling in het huisvesten van statushouders. Hoeveel statushouders zij moeten huisvesten hangt af van het aantal inwoners in die gemeente.
Het aantal statushouders in Utrecht neemt toe
Net als in de rest van Nederland groeit het aantal statushouders in Utrecht tussen 2015 en 2017. Op 1 januari 2015 wonen er 974 statushouders in de stad. Een jaar later zijn dit 1.690 mensen en op 1 januari 2017 telt Utrecht 2.406 statushouders. Naar verwachting zet deze groei door in 2017 maar neemt deze daarna af. Dit omdat het aantal asielaanvragen in Nederland sinds 2015 daalt.
Image
6 op de 10 statushouders zijn mannen
Op 1 januari 2017 is 61% van de statushouders in Utrecht man.
70% van de statushouders is volwassen
70% van de statushouders is een volwassene. Ruim de helft van de statushouders is tussen de 19 en 39 jaar. Iets meer dan 2% is ouder dan 65 jaar. Deze verdeling van de leeftijdsgroepen is al jaren hetzelfde.
Image
Bijna de helft van de ingeschreven statushouders komt oorspronkelijk uit Syrië
47% van de statushouders die op 1 januari 2017 in Utrecht ingeschreven staan is geboren in Syrië. Verder komen veel statushouders uit Eritrea, Somalië en Afghanistan. 30% van de statushouders woont alleen. 15% woont in gezinsverband, met één of twee ouders.
Image
Geboortelanden statushouders sinds 2015 veranderd
De samenstelling van de groep statushouders is sinds 2015 behoorlijk veranderd. Op 1 januari 2015 hadden statushouders in Utrecht een grote variatie aan geboortelanden. 12% van de statushouders waren geboren in Somalië en zij waren daarmee de grootste groep uit één land. De jaren daarna neemt het aantal statushouders uit Somalië licht toe. Maar door de grote instroom van statushouders geboren in Syrië en Eritrea wordt Somalië het derde geboorteland in de rij. Op 1 januari 2017 komt bijna de helft van alle statushouders in Utrecht uit Syrië.
Image
Een kwart van de statushouders woont in Overvecht
24% van de statushouders woont op 1 januari 2017 in de wijk Overvecht. Ook in West, Noordwest, Zuidwest en Zuid wonen relatief veel statushouders. Dit hangt samen met het type woningen in deze wijken. In de wijken Overvecht, Noordwest, Zuidwest en Zuid staan de meeste sociale huurwoningen. In West staat het AZC en statushouders wonen daar tot zij een eigen woning kunnen betrekken. Een asielzoeker die een vluchtelingenstatus krijgt wordt in principe in de regio Utrecht gehuisvest.
Image
De gezondheid van statushouders in Utrecht wordt niet gemonitord
De gezondheid van statushouders wordt niet apart bijgehouden. Alleen uit landelijk onderzoek is bekend welke gezondheidsproblemen statushouders kunnen hebben. Medewerkers van Vluchtelingenwerk Utrecht herkennen dit beeld voor de statushouders in de stad. Zij zien bij statushouders naast de gewone gezondheidsproblemen vooral problemen rondom tand- en mondzorg, stress gerelateerde problemen zoals buikpijn, slecht slapen en slechte concentratie, en eenzaamheid en verveling.
Gezondheid van statushouders in Nederland
Bij veel gezondheidsproblemen spelen traumatische ervaringen, voortdurende stress, het ontbreken van steun en relatief weinig beweging een rol. De groep statushouders die nu in Nederland is, is relatief jong en gezond. Toch hebben zij meer gezondheidsproblemen dan andere inwoners van Nederland. Statushouders hebben vaker dan andere inwoners van Nederland te maken met:
infectieziekten als tuberculose, hepatitis B en C, malaria, HIV en SOA’s bloedziekten zoals sikkelcelziekte en thalassemie diabetes overgewicht chronische pijnklachten fysieke problemen als gevolg van geweld (bv littekens, na marteling, granaatscherven die in het lichaam zijn achtergebleven en botbreuken die verkeerd zijn geheeld) psychische klachten psychiatrische problematiek zoals trauma en depressie (13%-25% van de statushouders) seksuele problemen seksueel geweld (statushouders zijn tweemaal zo vaak slachtoffer) abortus (anderhalf keer zo vaak) tienerzwangerschappen (vijfmaal zo vaak) moedersterfte (tienmaal zo vaak).Beperkte vergoeding tolkentelefoon is problematisch
Het eerste halfjaar wordt de inzet van de tolkentelefoon bij de huisarts voor statushouders vergoed. Volgens Vluchtelingenwerk is een half jaar voor veel statushouders te kort. Zij spreken dan nog onvoldoende Nederlands. Bovendien werken niet alle huisartsen hier aan mee. Om hun gezondheidsprobleem uit te kunnen leggen vragen statushouders soms familieleden of kennissen mee om te tolken. Niet iedereen heeft mensen in de omgeving die kunnen vertalen, bovendien doet dit afbreuk aan de privacy van de statushouder. Voor kinderen kan het ronduit schadelijk zijn om de taken van de ouders over te moeten nemen.