Roken

Baby’s en peuters

• Bij 6% van de baby’s en peuters wordt in huis gerookt
• Vrouwen met basisonderwijs, vmbo of mbo roken vaker tijdens de zwangerschap

Kinderen

• Bij één op de vijf kinderen wordt thuis wel eens gerookt
• De meeste 10- tot 12-jarigen hebben nog nooit gerookt
• Meer dan twee derde van de kinderen heeft mensen bij een speelplek zien roken

Jongeren

• Vmbo- en havo-leerlingen experimenteren vaker met roken
• Aantal jongeren dat in Utrecht wel eens een sigaret heeft gerookt blijft stabiel
• Jongeren met een Turkse achtergrond roken vaker een waterpijp
• Jongeren uit Noordoost, Oost en Binnenstad hebben vaker een hele sigaret gerookt
• 2% van de tweede en vierdeklassers gebruiken snus

Jongvolwassenen

• 29% van de jongvolwassenen rookt

Volwassenen

• Aandeel Utrechters dat rookt daalt niet verder 
• Utrechters met een vmbo- of mbo-opleiding roken vaker 
• Utrechters die moeite hebben met rondkomen roken vaker
• Volwassenen uit de wijken Overvecht en Binnenstad roken vaker

Ouderen

• 11% van de Utrechtse ouderen rookt 
• Ouderen die alleen wonen, roken vaker 
• 65-plussers uit de wijk Leidsche Rijn roken minder vaak dan gemiddeld 

Roken vergroot risico op vroegtijdige sterfte en gezondheidsproblemen

Roken vergroot het risico op vroegtijdige sterfte. Dit betekent dat rokers gemiddeld minder oud worden dan niet-rokers. Verder hebben rokers een grotere kans op hart- en vaatziekten en verschillende vormen van kanker. Als niet-rokers de rook van iemand anders inademen (meeroken), kan dit hun gezondheid ook schaden.

Waterpijp net zo schadelijk voor de gezondheid als sigaretten

Bij het roken van een waterpijp komen dezelfde schadelijke stoffen vrij als bij het roken van een sigaret, zoals teer, koolstofmonoxide en zware metalen. Ook als er gerookt wordt met fruittabak of kruidenmengsels komen gevaarlijke stoffen vrij. De hoeveelheid rook die wordt ingeademd met één waterpijpsessie van een uur staat gelijk aan de hoeveelheid rook van 150 tot 180 sigaretten. Als het tabak nicotine bevat, is het roken van een waterpijp ook verslavend.

Bij 6% van de baby’s en peuters wordt in huis gerookt

Bij 6% van de 0- t/m 2-jarigen werd in 2019 wel eens in huis gerookt. Dit is minder dan in 2012  toen 10% van de ouders aangaf dat wel eens in huis werd gerookt. Bij baby’s en peuters van ouders met een opleiding tot mbo-niveau wordt vaker in huis gerookt dan in gezinnen met hbo- of wo-opgeleide ouders. Dit geldt ook voor 0- t/m 2-jarigen in gezinnen met een Turkse of Marokkaanse achtergrond en gezinnen in Overvecht en Zuidwest. De meeste ouders geven aan dat niet in het bijzijn van hun kind(eren) wordt gerookt.

Roken in huis en roken tijdens de zwangerschap, naar opleidingsniveau en migratieachtergrond

Vrouwen met basisonderwijs, vmbo of mbo roken vaker tijdens de zwangerschap

Moeders met een opleiding tot mbo-niveau geven vaker aan dat zij tijdens de zwangerschap hebben gerookt dan gemiddeld in Utrecht. 3% van de moeders van pasgeboren Utrechtse baby’s zegt tijdens de zwangerschap te hebben gerookt. In 2012 gaf 6% van de nieuwe moeders dit aan. Vrouwen met een Turkse achtergrond en vrouwen die wonen in de Overvecht roken ook vaker tijdens de zwangerschap.

Roken in huis en roken tijdens de zwangerschap, naar wijk

Bij één op de vijf kinderen wordt thuis wel eens gerookt

22% van de 10- t/m 12-jarigen heeft in de laatste vier weken thuis iemand zien roken. Bij kinderen met een Turkse of overig niet-westerse migratieachtergrond wordt thuis vaker gerookt. Dit geldt ook voor kinderen die wonen in gezinnen met een lage welvaart en voor kinderen die opgroeien in co-ouderschap of een eenoudergezin.

Image

De meeste 10- tot 12-jarigen hebben nog nooit gerookt

Bijna 99% van de kinderen uit groep zeven en acht van het basisonderwijs in Utrecht heeft nog nooit gerookt. 1% van de kinderen heeft wel al eens gerookt. Bij kinderen die opgroeien in een eenoudergezin is dit 4%. Dat is hoger dan gemiddeld.

Meer dan twee derde van de kinderen heeft mensen bij een speelplek zien roken

68% van de kinderen die de laatste vier weken op een speelplek of in een speeltuin was, heeft daar iemand zien roken. Bijna de helft van de kinderen die bij een sportclub of sportvereniging is geweest, zegt dat mensen rookten toen zij daar waren. Bij school heeft 28% van de kinderen iemand zien roken. Van de kinderen die de laatste vier weken in een winkelcentrum waren, heeft 88% iemand zien roken en bij bus- en tramhaltes was dit 76%.
 

Vmbo- en havo-leerlingen hebben vaker wel eens gerookt

Utrechtse jongeren op het vmbo en de havo hebben vaker wel eens een hele sigaret, een e-sigaret of een waterpijp gerookt dan jongeren op het vwo. Vierdeklassers hebben dit vaker gedaan dan tweedeklassers. 88% van de jongeren op het voortgezet onderwijs heeft nog nooit een sigaret, een e-sigaret of een waterpijp gerookt.

Aantal jongeren dat in Utrecht wel eens een sigaret heeft gerookt blijft stabiel

In Utrecht geeft 6% van de jongeren uit klas twee en vier van het voortgezet onderwijs aan wel eens een hele sigaret te hebben gerookt. Dit is gelijk aan 2019. 3% van de leerlingen in klas twee en vier van het voortgezet onderwijs rookt elke week één of meer sigaretten, 1% doet dit elke dag.

Jongeren met een Turkse migratieachtergrond roken vaker een waterpijp

14% van de tweede en vierdeklassers met een Turkse migratieachtergrond heeft wel eens een waterpijp gerookt. In Utrecht is dit gemiddeld 5%. Van de jongeren in een eenoudergezin heeft 13% wel eens waterpijp gerookt. Bij jongeren die opgroeien bij beide ouders is dit 4%.

Jongeren uit Noordoost, Oost en de Binnenstad hebben vaker wel eens een sigaret gerookt

In Noordoost, Oost en de Binnenstad hebben jongeren vaker wel eens een sigaret gerookt. Jongeren uit Overvecht, Zuidwest en Vleuten-De Meern hebben dit minder vaak al eens gedaan..

Percentage jongeren dat wel eens een sigaret heeft gerookt

Image

2% van de Utrechtse jongeren gebruikte wel eens snus

2% van de Utrechtse jongeren geeft aan wel eens snus te hebben gebruikt. Dit is een vorm van tabaksgebruik waarbij je nicotine binnenkrijgt zonder te roken. De tabak zit in een theezakje of tablet dat onder de bovenlip kan worden gestopt. Van de jongeren op het vwo gebruikte 3% wel eens snus. Dit is hoger dan gemiddeld in Utrecht. Ook jongeren die wonen in de wijken Noordwest of Zuid hebben vaker wel eens snus gebruikt. In Noordwest heeft 5% van de jongeren wel eens snus gebruikt en in Zuid is dit 4%.
 

29% van de jongvolwassenen rookt

Drie op de tien Utrechtse jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) geeft in mei t/m juli 2022 aan wel eens sigaretten of shag te roken. 13% rookt dagelijks. Mannen roken vaker dan vrouwen. Jongvolwassenen met een wo-opleiding en 16- en 17-jarigen roken minder vaak dan andere jongvolwassenen. Toch rookt 19% van de 16- en 17-jarigen wel eens sigaretten of shag en 5% rookt dagelijks. Utrechtse jongvolwassenen roken vaker wel eens sigaretten of shag dan gemiddeld in Nederland of de provincie Utrecht.

Percentage jongvolwassenen dat sigaretten of shag rookt

Aandeel Utrechters dat rookt daalt niet verder 

20% van de Utrechtse volwassenen (19-64 jaar) rookte in het najaar van 2022. Dit is vergelijkbaar met 2020. Tussen 2010 en 2020 is het percentage Utrechtse volwassenen dat rookt afgenomen van 24% naar 19%. Volwassenen in een eenoudergezin roken, net als volwassenen in huishoudens zonder kinderen, vaker dan volwassenen in huishoudens met een partner en kinderen. Utrechtse volwassenen roken net zo vaak als volwassenen in Nederland gemiddeld en volwassenen in Den Haag. Volwassenen uit Utrecht roken minder vaak dan Amsterdamse en Rotterdamse volwassenen. 

Percentage volwassenen dat rookt tussen 2010 en 2022, naar gezinssamenstelling

Utrechters met een vmbo- of mbo-opleiding roken vaker

32% van de Utrechtse volwassenen met basisonderwijs of een [vmbo]-opleiding rookt. Bij Utrechters met een havo-, vwo- of mbo-opleiding is dit 25%. Van de Utrechtse volwassenen met een hbo- of wo-opleiding rookt 16%. 57% van de Utrechtse volwassenen heeft nog nooit gerookt. 

Utrechters die moeite hebben met rondkomen roken vaker

Volwassenen uit de wijken Overvecht en Binnenstad roken vaker

Ongeveer een kwart van de Utrechters uit de wijken Binnenstad en Overvecht rookt. Inwoners van de wijken Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern roken minder vaak dan gemiddeld.  

Image

11% van de Utrechtse ouderen rookt 

In het najaar van 2022 rookte 11% van de 65-plussers in Utrecht. Dit is vergelijkbaar met 2020. Tussen 2014 en 2020 is het percentage Utrechtse ouderen dat rookt afgenomen van 18% naar 11%. Oudere mannen, 65- t/m 79-jarigen en ouderen die moeite hebben met rondkomen roken vaker dan andere ouderen. 35% van de 65-plussers in Utrecht heeft nog nooit gerookt.

Percentage ouderen dat rookt tussen 2010 en 2022, naar geslacht, leeftijd en moeite met rondkomen 

Ouderen die alleen wonen, roken vaker 

Van de 65-plussers die alleen wonen, rookt 12%. Bij ouderen in een meerpersoonshuishouden is dit 9%. Ouderen in Utrecht roken net zo vaak als ouderen in Nederland gemiddeld en ouderen uit Den Haag of Rotterdam en minder vaak dan Amsterdamse ouderen.

65-plussers uit de wijk Leidsche Rijn roken minder vaak dan gemiddeld 

Image