Inleiding

Utrechtse professionals, zoals medewerkers van buurtteams of aanbieders van aanvullende zorg vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), werken vaak met inwoners in een kwetsbare situatie waarvan veel (een verleden van) psychische klachten hebben. De vraag naar zorg vanuit de Wmo is sinds de decentralisatie in 2015 langzaam toegenomen. Er is landelijk een tekort aan personeel. Ook zorgaanbieders hebben hier last van. Bovendien stelt het Rijk de komende jaren minder budget beschikbaar aan gemeenten om hun zorgtaken uit te voeren. Hierdoor neemt de druk op de Wmo-zorg toe. Toch is het belangrijk om te blijven investeren in zorg en ondersteuning voor Utrechters die dit het hardst nodig hebben. Om hen goede ondersteuning te kunnen blijven bieden is meer kennis over kenmerken van groepen met een psychische kwetsbaarheid noodzakelijk.  

Op basis van bestaand onderzoek weten we al veel over psychische kwetsbaarheid. Er is vaak een samenhang met kenmerken zoals inkomen, woonplek, gezondheidsfactoren etc. Om hier voor Utrecht verder zicht op te krijgen is data beschikbaar uit registraties, vragenlijst- en kwalitatief onderzoek en panels. Zo heeft de gemeente een Inwonersenquête en de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen. Dit kan aangevuld worden met microdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) waardoor een nog grotere variatie aan indicatoren beschikbaar is. In deze microdata zit bijvoorbeeld informatie over de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) voor psychische klachten uit de Zorgverzekeringswet (Zvw) die we binnen de gemeente niet beschikbaar hebben. Daarnaast bevat deze microdata alle inwoners in Utrecht, terwijl kwetsbare groepen vaak zijn ondervertegenwoordigd in vragenlijstonderzoek. Dit helpt ons om meer scherpte te krijgen in kenmerken van psychisch kwetsbare groepen die zorg het hardst nodig hebben.  
 
Deze publicatie beschrijft kenmerken van en gegevens over psychisch kwetsbare Utrechters die gebruik maken van Wmo- zorg en GGZ- zorg in de Zvw. Dit kan ongelijk investeren en de daartoe benodigde keuzes en besluitvorming faciliteren. We schrijven alleen over Utrechters van 18 jaar en ouder omdat voor zorg rondom psychische klachten voor jeugd heel andere routes gelden.