Conclusies en aanbevelingen

Utrechters met een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben minder kansen op gezondheid. Dit komt doordat ze vaak veel problemen ervaren en tegelijkertijd weinig mogelijkheden hebben om die problemen op te lossen. Het verbeteren van hun situatie lukt vaak niet vanwege beperkingen van de LVB, een beperkt sociaal netwerk en obstakels in zorg en ondersteuning. Een plan om dromen na te streven en leuk en zingevend werk, activiteiten of hobby’s dragen bij aan hun welzijn.

Aanbevelingen

Utrechters met een LVB verdienen meer aandacht dan ze nu krijgen. We doen daarom de volgende aanbevelingen:

Voor zorg- en hulpverleners

• Wees je bewust van de afhankelijkheid die mensen met een LVB ervaren en van de grote rol die je vaak speelt in hun levens.
• Wees duidelijk over welke zorg en ondersteuning je wel en niet kan bieden. Als iets niet kan of mag, leg (zo nodig herhaaldelijk) uit waarom niet. Zorg ervoor dat de verwachtingen van de cliënt naar jou helder zijn. Op die manier verklein je de kans dat de cliënt teleurgesteld raakt en het vertrouwen in jou verliest.
• Ondersteun mensen met een LVB bij het behalen van hun dromen en biedt hen daarmee kansen voor de toekomst.
• Zet in op het vroegtijdig herkennen en diagnosticeren van een LVB bij kinderen. 

Volgens de deelnemers zelf zijn de kenmerken van een fijne zorg- of hulpverlener:

• Actief luisteren, goed doorvragen en serieus nemen van wensen en zorgen. Het is belangrijk hierbij aan te geven voor welke wensen en zorgen hulp geboden kan worden, maar ook waarbij niet. Goed doorvragen is belangrijk om erachter te komen hoe het echt met iemand gaat.
• Dingen goed en meerdere keren kunnen uitleggen. Bijvoorbeeld waarom bepaalde dingen wel of niet kunnen, het duiden van het nieuws of het uitleggen van moeilijke informatie.
• Ruimte geven om zelf keuzes te maken waar dit kan. Bijvoorbeeld door het gesprek te voeren over wat iemand zelf kan en wil doen en waar iemand hulp bij nodig heeft.

Voor managers van zorgorganisaties

• Zorg dat begeleiders een band en vertrouwen kunnen opbouwen. Voldoende tijd is hiervoor belangrijk.
• Beperk wisseling van begeleiders en zorgverleners. Zorg voor een warme overdracht tussen hulpverleners als een wisseling toch noodzakelijk is.

Voor organisaties die de zorg en ondersteuning voor LVB beoordelen

• Maak het makkelijker voor mensen met een LVB om zorg en ondersteuning te krijgen vanuit de WLZ. Bijvoorbeeld voor mensen die hun LVB-diagnose pas op volwassen leeftijd hebben gekregen.

Voor organisaties die dagbesteding of activiteiten aanbieden

• Heb aandacht voor de veiligheid en gezelligheid van (vrijwilligers)werk, dagbesteding of activiteiten voor mensen met een LVB. Zorg ervoor dat mensen uitdagend, afwisselend en leuk werk of dagbesteding kunnen hebben. En dat ze dat in een veilige werkomgeving kunnen doen.

Voor beleidsmakers van gemeente en organisaties in de stad

• Bevorder bewustwording over mensen met een LVB en hun problemen en behoeften
  Zet in op (meer) bewustwording bij professionals werkzaam bij gemeenten en zorg- of hulpverleningsorganisaties, omdat mensen met een LVB over het algemeen veel met hen te maken hebben. Dit kan bijvoorbeeld door middel van het project ‘LVB in de gemeente’  of de ‘LVB experience’. De website van het landelijk kenniscentrum LVB biedt ook veel informatie.
• Heb in het beleidsproces aandacht voor wat plannen betekenen voor mensen met een LVB
  Bijvoorbeeld door de instrumentenwaaier van Movisie  toe te passen en mensen met een LVB te betrekken bij het maken en uitvoeren van beleid. Zo zorg je ervoor dat dit beter op hen aansluit. Dit kan bijvoorbeeld via de LFB of panel Meetellen.
• Verminder eenzaamheid onder mensen met een LVB
  Bijvoorbeeld door het verlagen van de drempel naar het sociale aanbod dat er al is. Hierbij helpt het als er iemand is (een buur, maatje, begeleider) die de eerste paar keer meegaat naar een activiteit. Zorg er ook voor dat het sociale aanbod passend en toegankelijk is voor mensen met een LVB.
• Zorg voor passende woonvormen voor mensen met een LVB
  Maak het doorstromen van begeleid naar zelfstandig wonen, en andersom, makkelijker en bespreekbaarder. Geef mensen zoveel mogelijk zelf regie in het maken van keuzes over hoe en waar ze wonen. Heb hierbij ook aandacht voor een veilige woonomgeving.
• Verminder moeite met rondkomen bij mensen met een LVB
  Zet in op het vroegtijdig herkennen en bespreekbaar maken van financiële problemen onder mensen met een LVB, zodat er op tijd passende hulp gezocht kan worden. Ga ook na of de bekendheid en gebruiksvriendelijkheid van de U-pas onder deze doelgroep verbeterd kan worden.
• Maak informatie toegankelijk voor mensen met een LVB
  • Gebruik makkelijke taal (minimaal B1, maar liever A2-niveau) en afbeeldingen.
  • Biedt informatie op papier en digitaal aan.
  • Zorg voor een telefoonnummer en iemand die de telefoon opneemt.
  • Laat mensen met een LVB meedenken over brieven of websites bedoeld voor inwoners.