Geleerde lessen over veranderingen en veerkracht in coronatijd
Geleerde lessen over veranderingen in coronatijd
Uit de gesprekken met Utrechters in, of met een hoog risico op, een kwetsbare situatie blijkt dat de meeste van hen veranderingen hebben ondervonden door de coronapandemie. Soms waren deze veranderingen positief, zoals meer rust en tijd voor hobby’s. Vaker waren deze veranderingen negatief en uitdagend. Voor sommigen waren deze uitdagingen klein en kostte het weinig moeite om zich aan te passen, voor anderen konden veranderingen uitmonden in grote uitdagingen met verminderde gezondheid en/of welzijn als gevolg. De resultaten van dit onderzoek benadrukken voor mentale en fysieke gezondheid het belang van:
- Een begrijpelijk en betrouwbaar wereldbeeld. Dit wordt versterkt als er minder conflict is in de samenleving, mensen zich met elkaar verbonden voelen en er duidelijk en eenduidig beleid wordt gevoerd.
- Een zinvolle dagbesteding en een doel in het leven. Hiervoor is het belangrijk dat dagbesteding, (vrijwilligers)werk, hobby’s en sportactiviteiten toegankelijk en passend zijn bij de inwoner.
- Het voelen van verbinding met anderen en het hebben van sociale steun. Dit kan geboden worden door vrienden of familie, maar ook buren, collega’s of zorg- en hulpverleners kunnen een belangrijke rol spelen in het sociale netwerk van inwoners.
- Kwalitatief goede en toegankelijke zorg en ondersteuning, waarbij er rekening gehouden wordt met de behoeften en wensen van inwoners.
Geleerde lessen over veerkracht
Daarnaast kunnen we uit de verhalen van inwoners lessen trekken over wat helpt bij het versterken van veerkracht, zowel in de coronatijd als daarbuiten. Veerkracht blijkt de uitkomst van een complex proces, wat varieert over de tijd. We vonden vier overkoepelende elementen die helpen bij veerkracht:
- Hulpbronnen van het individu
- Hulpbronnen in de omgeving
- Eerdere levenservaringen
- Voorkomen van stapeling
Deze elementen kunnen afzonderlijk van elkaar bijdragen aan veerkracht, maar worden ook in combinatie ingezet. Dit laatste is vaak het geval bij grotere uitdagingen.
De vier elementen laten zien dat veerkracht geen individuele eigenschap is. Veerkracht ontstaat in interactie tussen het individu en de omgeving, waarbij hulpbronnen van zowel het individu als in de omgeving en eerdere levenservaringen een grote rol spelen. De aanwezigheid van hulpbronnen blijkt niet altijd genoeg, ze moeten ook toegankelijk, flexibel en pro-actief zijn als dit nodig is, oftewel er moet maatwerk geleverd kunnen worden. Daarnaast is het belangrijk om stapeling van uitdagingen en stress te voorkomen. Om veerkracht van inwoners te versterken, moet er aandacht zijn voor alle vier de elementen.