Alcohol

Kinderen

• Een op de zes Utrechtse kinderen heeft al eens alcohol gedronken
• 88% van de kinderen mag van hun ouders geen alcohol drinken
• Kinderen uit Oost en Vleuten-De Meern hebben vaker al eens alcohol gedronken
• Kinderen uit gezinnen met een hoge welvaart hebben vaker al eens alcohol gedronken

Jongeren

• Vierdeklassers drinken in 2021 vaker alcohol dan in 2019
• Utrechtse jongeren zonder migratieachtergrond drinken vaker alcohol
• Gebruik van alcohol is hoger in de wijken Noordoost, Oost en Binnenstad

Jongvolwassenen

• Bijna twee op de drie jongvolwassenen heeft in de laatste vier weken veel alcohol gedronken
• Oudere jongvolwassenen gebruiken vaker alcohol
• Jongvolwassenen die zelfstandig wonen met leeftijdsgenoten drinken vaker veel alcohol
• Bijna alle mbo-studenten die in de laatste vier weken alcohol hebben gedronken, hebben ook veel gedronken
• Jongvolwassenen in de wijken Binnenstad, Oost, Noordoost en Noordwest drinken vaker veel alcohol

Volwassenen

• Jongvolwassenen drinken vaker te veel alcohol
• Het percentage Utrechtse volwassenen dat te veel drinkt daalt
• 34% van de Utrechtse volwassenen drinkt niet of maximaal één glas per dag
• Een op de tien Utrechters is tijdens de coronacrisis meer gaan drinken
• Utrechters uit de wijken Oost en Binnenstad drinken vaker overmatig of zwaar alcohol

Ouderen

• Drie op de vijf Utrechtse ouderen drinkt niet of maximaal één glas per dag
• Een op de twaalf ouderen drinkt overmatig alcohol
• Tijdens de coronacrisis is het alcoholgebruik van ouderen weinig veranderd

Alcoholgebruik heeft effect op gezondheid

Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot lichamelijke en psychische klachten en tot problemen op het werk en privé. Of alcoholgebruik schadelijk is hangt niet alleen af van totale hoeveelheid, maar ook de hoeveelheid alcohol per keer en hoe vaak iemand drinkt. Ook beïnvloedt de situatie waarin gedronken wordt de schadelijkheid van het drinken van alcohol. Tot slot zijn de risico’s voor vrouwen bij gelijk alcoholgebruik groter dan voor mannen. De nieuwste richtlijn voor alcoholgebruik van de Gezondheidsraad is helemaal geen alcohol drinken of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.

Belangrijke rol voor ouders om alcoholgebruik bij hun kinderen tegen te gaan

Ouders hebben een belangrijke rol in de preventie van alcoholgebruik bij kinderen en jongeren. Door duidelijke regels te stellen over het (niet) gebruiken van alcohol kunnen ouders het gebruik van alcohol beperken. Kinderen en jongeren lopen grotere gezondheidsrisico’s door alcoholgebruik dan volwassenen, omdat zij over het algemeen kleiner zijn en hun lichaam nog in ontwikkeling is.

Een op de zes Utrechtse kinderen heeft al eens alcohol gedronken

16% van de 10- t/m 12-jarigen heeft wel eens een drankje met alcohol gedronken. In 2015 gaf nog 20% van de kinderen dit aan. 2% van de kinderen geeft aan dat zij in de laatste vier weken alcohol hebben gedronken. Jongens geven vaker aan al eens alcohol te hebben gedronken dan meisjes. Kinderen met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond hebben minder vaak al eens een drankje met alcohol gedronken.

88% van de kinderen mag van hun ouders geen alcohol drinken

Van de kinderen uit groep zeven en acht van het basisonderwijs in Utrecht geeft 88% aan dat zij van hun ouders geen alcohol mogen drinken. 3% geeft aan dat het wel mag en 9% weet het niet. Bij kinderen met een Marokkaanse migratieachtergrond geldt thuis vaker een verbod op het drinken van alcohol. Ook geven meisjes vaker aan dat zij geen alcohol mogen drinken dan jongens. Kinderen zonder migratieachtergrond en kinderen uit een gezin met hogere welvaart geven minder vaak aan dat zij van hun ouders geen alcohol mogen drinken.

Image

Kinderen uit Oost en Vleuten-De Meern hebben vaker al eens alcohol gedronken

22% van de 10- t/m 12-jarigen die wonen in de wijk Oost en 19% van de kinderen in Vleuten-De Meern heeft al eens alcohol gedronken. In de wijken Overvecht en Zuidwest komt dit het minst voor, daar hebben 6% en 7% van de kinderen wel eens alcohol gedronken.

Image

Kinderen uit gezinnen met een hoge welvaart hebben vaker al eens alcohol gedronken

18% van de 10- t/m 12-jarigen uit gezinnen met een hoge welvaart hebben al eens alcohol gedronken. Ook kinderen uit een eenoudergezin of uit een gezin met co-ouderschap hebben vaker dan andere kinderen al eens alcohol gedronken.

Vierdeklassers drinken in 2021 vaker alcohol dan in 2019

30% van de Utrechtse jongeren in klas vier van het voortgezet onderwijs geeft in 2021 aan in de laatste vier weken alcohol te hebben gedronken. In 2019 was dit nog 25%. Een op de vijf vierdeklassers heeft in de laatste vier weken tijdens één gelegenheid vijf of meer drankjes met alcohol gedronken. In 2021 gaven net zoveel tweedeklassers als in 2019 aan dat zij in de laatste vier weken alcohol hebben gedronken. 8% van de tweedeklassers heeft dit gedaan. 40% van de jongeren die al eens alcohol hebben gedronken, zegt dat hun ouders dit niet afkeuren. In 2019 was dit 29%.

Image

Utrechtse jongeren zonder migratieachtergrond drinken vaker alcohol

Een kwart van de jongeren zonder migratieachtergrond heeft in de laatste vier weken alcohol gedronken. Onder jongeren met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond komt dit bijna niet voor. 3% van hen dronk de laatste vier weken alcohol. Havo-leerlingen drinken vaker alcohol en drinken dan ook vaker meer dan vijf drankjes bij één gelegenheid dan vmbo- en vwo-leerlingen. Tussen jongens en meisjes is geen verschil in het gebruik van alcohol.

Gebruik van alcohol is hoger in de wijken Noordoost, Oost en Binnenstad

Jongeren uit de wijken Noordoost, Oost en Binnenstad drinken vaker alcohol dan jongeren uit andere wijken. Dit geldt vooral voor jongeren in klas vier. De helft van de vierdeklassers uit deze wijken heeft in de laatste vier weken alcohol gedronken en een op de drie heeft in de laatste vier weken vijf of meer drankjes met alcohol. Het gebruik van alcohol is lager bij jongeren die wonen in de wijken Overvecht, Noordwest of Zuidwest.

Image

Bijna twee op de drie jongvolwassenen heeft in de laatste vier weken veel alcohol gedronken

In het voorjaar van 2021 heeft 64% van de Utrechtse jongvolwassenen (16-25 jaar) in de afgelopen vier weken vijf of meer glazen alcohol op één dag gedronken. Mannen doen dit vaker dan vrouwen. 82% van de jongvolwassenen dronk alcohol in de afgelopen vier weken. 44% van de jongvolwassenen die alcohol drinken, drinkt nu minder dan voor de coronatijd en 26% is meer gaan drinken.

Percentage jongvolwassenen dat in de laatste vier weken alcohol heeft gebruikt, naar geslacht en leeftijd

Image

Oudere jongvolwassenen gebruiken vaker alcohol

22- tot 25-jarigen drinken vaker alcohol dan 16- tot 18-jarigen. Jongvolwassenen met een migratieachtergrond drinken minder vaak alcohol dan jongvolwassenen zonder migratieachtergrond. Vergeleken met oudere volwassenen drinken jongvolwassenen vaker veel alcohol. Meer cijfers hierover staan in de tekst over volwassenen.

Jongvolwassenen die zelfstandig wonen met leeftijdsgenoten drinken vaker veel alcohol

79% van de jongvolwassenen die zelfstandig met andere jongvolwassenen wonen, zoals in een studentenhuis, heeft in de afgelopen vier weken vijf of meer glazen alcohol op één dag gedronken. Jongvolwassenen die bij hun ouders wonen en jongvolwassenen met praktijkonderwijs of een vmbo- of mbo-opleiding drinken minder vaak alcohol dan gemiddeld bij jongvolwassenen in Utrecht.

Percentage jongvolwassenen dat in de laatste vier weken alcohol heeft gebruikt, naar opleidingsniveau en woonsituatie

Image

Bijna alle mbo-studenten die in de laatste vier weken alcohol hebben gedronken, hebben ook veel gedronken

In het najaar van 2019 heeft 56% van de studenten op Utrechtse mbo’s in de afgelopen vier weken alcohol gedronken. 49% van de mbo-studenten heeft in deze periode op één dag vijf of meer glazen alcohol gedronken. Mbo-studenten jonger dan 18 jaar gebruiken net zo vaak alcohol als studenten van 18 jaar of ouder. Mbo-studenten zonder migratieachtergrond en jongens drinken vaker (veel) alcohol dan studenten met migratieachtergrond en meisjes.

Jongvolwassenen in de wijken Binnenstad, Oost, Noordoost en Noordwest drinken vaker veel alcohol

Jongvolwassenen die in de wijken Binnenstad, Oost, Noordoost of Noordwest wonen hebben in de afgelopen vier weken vaker vijf of meer glazen alcohol op één dag gedronken dan gemiddeld in Utrecht. Jongvolwassenen in Overvecht en Vleuten-De Meern drinken minder vaak alcohol.

Alcoholgebruik in de laatste vier weken, naar wijk
 

Jongvolwassenen drinken vaker te veel alcohol

Utrechters tussen de 18 en 24 jaar oud drinken vaker te veel alcohol dan oudere volwassenen. 12% van de jongvolwassenen is een overmatige drinker en 22% een zware drinker. 55 tot 64-jarigen geven in vergelijking met eerdere metingen minder vaak aan dat zij overmatig drinken. 6% van hen drinkt verspreid over de week te veel. In 2018 gaf 11% van de 55 tot 64-jarigen dit aan.

Het percentage Utrechtse volwassenen dat te veel drinkt daalt

Tussen 2006 en 2020 is het percentage Utrechtse volwassenen (19-64) dat overmatig drinkt afgenomen van 15% naar 6%. Het percentage zware drinkers is sinds 2006 ook gedaald, van 16% naar 10%.

34% van de Utrechtse volwassenen drinkt niet of maximaal één glas per dag

Een op de drie van de Utrechtse volwassenen volgt de richtlijn alcoholgebruik en drinkt niet of maximaal één glas per dag. Vrouwen doen dit vaker dan mannen. Utrechters met een Marokkaanse, Turkse of overig niet-westerse migratieachtergrond geven vaker aan dat zij geen of beperkt alcohol gebruiken. 17% van de volwassenen heeft in de laatste twaalf maanden helemaal geen alcohol gedronken.

Een op de tien Utrechters is tijdens de coronacrisis meer gaan drinken

10% van de Utrechtse volwassenen gaf in het najaar van 2020 aan dat zij door de coronacrisis meer alcohol zijn gaan drinken en 22% gaf aan dat zij juist minder alcohol zijn gaan drinken. 18- tot 39-jarigen geven vaker aan dat hun alcoholgebruik is veranderd. Op de pagina over het coronavirus onder het kopje Gezondheid en gedrag staat actuele informatie over alcoholgebruik gebaseerd op informatie uit het coronapanel van het RIVM en de GGD GHOR Nederland.

Utrechters uit de wijken Oost en Binnenstad drinken vaker overmatig of zwaar alcohol

Utrechtse volwassenen uit de wijken Oost en Binnenstad drinken vaker overmatig en zwaar alcohol dan gemiddeld in Utrecht. Inwoners van de wijk Noordwest zijn ook vaker zware drinkers. Het percentage overmatige en zware drinkers is lager dan gemiddeld in de wijken Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern. In deze wijken voldoen ook meer volwassen aan de alcoholnorm, net als in de wijken Overvecht en Zuidwest.

Drie op de vijf Utrechtse ouderen drinkt niet of maximaal één glas per dag

58% van de Utrechtse 65-plussers volgt de richtlijn alcoholgebruik en drinkt niet of maximaal één glas per dag. Vrouwen doen dit vaker dan mannen. Ouderen die basisonderwijs, lbo of mavo hebben afgerond geven vaker dan ouderen met een hbo- of wo-opleiding aan dat zij geen of beperkt alcohol gebruiken. 31% van de ouderen heeft in de laatste 12 maanden helemaal geen alcohol gedronken.
 

Een op de twaalf ouderen drinkt overmatig alcohol

8% van de ouderen is een overmatige drinker en 7% is een zware drinker. Overmatig of zwaar drinken komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. 65- tot 79-jarigen zijn vaker overmatige of zware drinkers dan 80-plussers. Overmatig drinken komt vaker voor bij ouderen met een hbo- of wo-opleiding dan bij ouderen die basisonderwijs, lbo of mavo hebben afgerond. Het percentage ouderen dat een zware drinker is, verschilt niet naar opleidingsniveau.

Tijdens de coronacrisis is het alcoholgebruik van ouderen weinig veranderd

2% van de Utrechtse ouderen geeft aan dat zij tijdens de coronacrisis meer alcohol zijn gaan drinken en 4% geeft aan dat zij juist minder alcohol zijn gaan drinken. Op de pagina over het coronavirus onder het kopje Gezondheid en gedrag staat actuele informatie over alcoholgebruik gebaseerd op informatie uit het coronapanel van het RIVM en de GGD GHOR Nederland.