Alcohol

Kinderen

• Een op de zes Utrechtse kinderen heeft al eens alcohol gedronken
• 88% van de kinderen mag van hun ouders geen alcohol drinken
• Kinderen uit Oost en Vleuten-De Meern hebben vaker al eens alcohol gedronken
• Kinderen uit gezinnen met een hoge welvaart hebben vaker al eens alcohol gedronken

Jongeren

• Vierdeklassers drinken in 2021 vaker alcohol dan in 2019
• Utrechtse jongeren zonder migratieachtergrond drinken vaker alcohol
• Gebruik van alcohol is hoger in de wijken Noordoost, Oost en Binnenstad

Jongvolwassenen

• Drie op de tien jongvolwassenen zijn zware drinkers
• Jongvolwassenen met een Nederlandse herkomst drinken vaker alcohol
• 51% van de 16- en 17-jarigen heeft in de laatste vier weken alcohol gedronken
• Jongvolwassenen uit de wijken Binnenstad, Oost en Noordoost zijn vaker een zware drinker

Volwassenen

• Percentage volwassenen dat overmatig alcohol drinkt is toegenomen 
• Een op de zeven volwassenen is een zware drinker

Ouderen

• Een op de elf ouderen drinkt overmatig alcohol
• Helft Utrechtse ouderen drinkt niet of maximaal één glas per dag 
• Ouderen uit de wijk Binnenstad gebruiken vaker overmatig alcohol 

Alcoholgebruik heeft effect op gezondheid

Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot lichamelijke en psychische klachten en tot problemen op het werk en privé. Of alcoholgebruik schadelijk is hangt niet alleen af van totale hoeveelheid, maar ook de hoeveelheid alcohol per keer en hoe vaak iemand drinkt. Ook beïnvloedt de situatie waarin gedronken wordt de schadelijkheid van het drinken van alcohol. Tot slot zijn de risico’s voor vrouwen bij gelijk alcoholgebruik groter dan voor mannen. De nieuwste richtlijn voor alcoholgebruik van de Gezondheidsraad is helemaal geen alcohol drinken of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.

Belangrijke rol voor ouders om alcoholgebruik bij hun kinderen tegen te gaan

Ouders hebben een belangrijke rol in de preventie van alcoholgebruik bij kinderen en jongeren. Door duidelijke regels te stellen over het (niet) gebruiken van alcohol kunnen ouders het gebruik van alcohol beperken. Kinderen en jongeren lopen grotere gezondheidsrisico’s door alcoholgebruik dan volwassenen, omdat zij over het algemeen kleiner zijn en hun lichaam nog in ontwikkeling is.

Een op de zes Utrechtse kinderen heeft al eens alcohol gedronken

16% van de 10- t/m 12-jarigen heeft wel eens een drankje met alcohol gedronken. In 2015 gaf nog 20% van de kinderen dit aan. 2% van de kinderen geeft aan dat zij in de laatste vier weken alcohol hebben gedronken. Jongens geven vaker aan al eens alcohol te hebben gedronken dan meisjes. Kinderen met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond hebben minder vaak al eens een drankje met alcohol gedronken.

88% van de kinderen mag van hun ouders geen alcohol drinken

Van de kinderen uit groep zeven en acht van het basisonderwijs in Utrecht geeft 88% aan dat zij van hun ouders geen alcohol mogen drinken. 3% geeft aan dat het wel mag en 9% weet het niet. Bij kinderen met een Marokkaanse migratieachtergrond geldt thuis vaker een verbod op het drinken van alcohol. Ook geven meisjes vaker aan dat zij geen alcohol mogen drinken dan jongens. Kinderen zonder migratieachtergrond en kinderen uit een gezin met hogere welvaart geven minder vaak aan dat zij van hun ouders geen alcohol mogen drinken.

Image

Kinderen uit Oost en Vleuten-De Meern hebben vaker al eens alcohol gedronken

22% van de 10- t/m 12-jarigen die wonen in de wijk Oost en 19% van de kinderen in Vleuten-De Meern heeft al eens alcohol gedronken. In de wijken Overvecht en Zuidwest komt dit het minst voor, daar hebben 6% en 7% van de kinderen wel eens alcohol gedronken.

Image

Kinderen uit gezinnen met een hoge welvaart hebben vaker al eens alcohol gedronken

18% van de 10- t/m 12-jarigen uit gezinnen met een hoge welvaart hebben al eens alcohol gedronken. Ook kinderen uit een eenoudergezin of uit een gezin met co-ouderschap hebben vaker dan andere kinderen al eens alcohol gedronken.

Vierdeklassers drinken in 2021 vaker alcohol dan in 2019

30% van de Utrechtse jongeren in klas vier van het voortgezet onderwijs geeft in 2021 aan in de laatste vier weken alcohol te hebben gedronken. In 2019 was dit nog 25%. Een op de vijf vierdeklassers heeft in de laatste vier weken tijdens één gelegenheid vijf of meer drankjes met alcohol gedronken. In 2021 gaven net zoveel tweedeklassers als in 2019 aan dat zij in de laatste vier weken alcohol hebben gedronken. 8% van de tweedeklassers heeft dit gedaan. 40% van de jongeren die al eens alcohol hebben gedronken, zegt dat hun ouders dit niet afkeuren. In 2019 was dit 29%.

Image

Utrechtse jongeren zonder migratieachtergrond drinken vaker alcohol

Een kwart van de jongeren zonder migratieachtergrond heeft in de laatste vier weken alcohol gedronken. Onder jongeren met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond komt dit bijna niet voor. 3% van hen dronk de laatste vier weken alcohol. Havo-leerlingen drinken vaker alcohol en drinken dan ook vaker meer dan vijf drankjes bij één gelegenheid dan vmbo- en vwo-leerlingen. Tussen jongens en meisjes is geen verschil in het gebruik van alcohol.

Gebruik van alcohol is hoger in de wijken Noordoost, Oost en Binnenstad

Jongeren uit de wijken Noordoost, Oost en Binnenstad drinken vaker alcohol dan jongeren uit andere wijken. Dit geldt vooral voor jongeren in klas vier. De helft van de vierdeklassers uit deze wijken heeft in de laatste vier weken alcohol gedronken en een op de drie heeft in de laatste vier weken vijf of meer drankjes met alcohol. Het gebruik van alcohol is lager bij jongeren die wonen in de wijken Overvecht, Noordwest of Zuidwest.

Image

Drie op de tien jongvolwassenen zijn zware drinkers

29% van de Utrechtse jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) is een zware drinker. Dit betekent dat zij minstens een keer per week zes (voor mannen) of vier (voor vrouwen) glazen alcohol op een dag drinken. Jongvolwassenen die met leeftijdsgenoten wonen, zoals in een studentenhuis, zijn vaker een zware drinker dan andere jongvolwassenen. 41% van de jongvolwassenen geeft aan dat hun vrienden het normaal vinden om tien of meer glazen alcohol op een dag of een avond te drinken.

Percentage jongvolwassenen dat zwaar drinkt

  
Jongvolwassenen met een Nederlandse herkomst drinken vaker alcohol

87% van de jongvolwassenen met een Nederlandse herkomst hebben in de laatste vier weken alcohol gedronken. Dit is vaker dan jongvolwassenen met een buitenlandse herkomst. Jongvolwassenen met een Nederlandse herkomst zijn ook vaker een zware drinker dan andere jongvolwassenen. Utrechtse jongvolwassenen drinken vaker alcohol en zijn ook vaker een zware drinker dan gemiddeld in Nederland of de provincie Utrecht.

Gebruik van alcohol naar herkomst en leeftijd

 
51% van de 16- en 17-jarigen heeft in de laatste vier weken alcohol gedronken Meer dan de helft van de 16- en 17-jarigen heeft in de laatste vier weken alcohol gedronken. Daarmee volgen zij niet het advies om geen alcohol te drinken voor de leeftijd van 18 jaar.  Bijna een derde van de Utrechtse jongvolwassenen houdt zich aan het advies van de Gezondheidsraad voor volwassenen en drinkt geen alcohol of maximaal één glas per dag.

Jongvolwassenen uit de wijken Binnenstad, Oost en Noordoost zijn vaker een zware drinker

Image

Percentage volwassenen dat overmatig alcohol drinkt is toegenomen 

In het najaar van 2022 dronk 8% van de Utrechtse volwassenen (18 t/m 64 jaar) overmatig alcohol. Dit percentage is hoger dan in 2020, toen het overmatig alcoholgebruik 6% was. Deze toename is een breuk in de daling in overmatig alcoholgebruik sinds 2006 toen 15% van volwassenen overmatig alcohol gebruikte. 33% van de volwassenen volgt de richtlijn alcoholgebruik en drinkt niet of maximaal één glas per dag. Utrechtse volwassenen drinken even vaak overmatig alcohol als volwassenen in Amsterdam en vaker dan gemiddeld in Nederland, Rotterdam en Den Haag.

Percentage volwassenen dat overmatig alcohol drinkt 

Alcoholgebruik naar herkomst, moeite met rondkomen en huishoudsamenstelling 

Een op de zeven volwassenen is een zware drinker 

15% van de Utrechtse volwassenen is een zware drinker. Volwassenen met een Nederlandse herkomst, volwassenen die moeite hebben met rondkomen en volwassenen in huishoudens zonder kinderen gebruiken vaker zwaar alcohol dan andere volwassenen. In deze groepen komt overmatig gebruik van alcohol ook vaker voor. Overmatig en zwaar gebruik van alcohol komt vaker dan in andere wijken voor in de wijken Noordwest, Noordoost, Oost en Binnenstad.

Alcoholgebruik naar wijk 

Een op de elf ouderen drinkt overmatig alcohol 

9% van de Utrechtse 65-plussers dronk in het najaar van 2022 overmatig alcohol. Mannen drinken vaker overmatig dan vrouwen en 65- tot 79-jarigen vaker dan 80-plussers. Ouderen die in Nederland zijn geboren, drinken vaker overmatig alcohol dan ouderen die in het buitenland zijn geboren. Utrechtse ouderen drinken vaker overmatig alcohol dan gemiddeld in Nederland en even vaak als ouderen in de andere drie grote steden. 6% van de Utrechtse ouderen drinkt zwaar.

Alcoholgebruik naar geslacht, herkomst en leeftijd 

Helft Utrechtse ouderen drinkt niet of maximaal één glas per dag

53% van de Utrechtse 65-plussers volgt de richtlijn alcoholgebruik en drinkt niet of maximaal één glas per dag. Van de ouderen met basisonderwijs of vmbo als opleiding drinkt 64% niet of maximaal één glas alcohol per dag. Bij ouderen met hbo- of wo-opleiding is dit 41%. Ook oudere vrouwen, ouderen die in het buitenland zijn geboren en 80-plussers volgen vaker dan andere Utrechtse ouderen de richtlijn alcoholgebruik. 28% van de ouderen heeft in de laatste 12 maanden helemaal geen alcohol gedronken.

Ouderen uit de wijk Binnenstad gebruiken vaker overmatig alcohol 

Image