Image
Mannen met armen om elkaars schouders

Veerkracht

Samenvatting

Jongeren

  • Twee derde van de Utrechtse jongeren herstelt snel na een moeilijke periode
  • Jongeren uit een eenoudergezin herstellen minder vaak snel na een moeilijke periode

Jongvolwassenen

  • 55% van de jongvolwassenen in Utrecht herstelt snel na een moeilijke periode
  • Jongvolwassenen met een wo-opleiding herstellen vaker snel na een moeilijke periode

Volwassenen

  • Hulpbronnen van het individu dragen bij aan veerkracht van volwassenen
  • Hulpbronnen in de omgeving, zoals sociale steun en zorg- of hulpverlening, helpen bij veerkracht
  • Als inwoners kunnen putten uit eerdere levenservaringen heeft dat een positief effect op de veerkracht
  • Veerkracht is groter als een stapeling van uitdagingen wordt voorkomen
Wat houdt het in?

Veerkracht gaat over het omgaan met bronnen van stress en trauma

Veerkracht is van groot belang voor gezondheid en welzijn. Met ‘veerkracht’ bedoelen we het omgaan met ‘uitdagingen’: bronnen van stress en trauma. Voor het behouden van gezondheid of welzijn, of een betere gezondheid of welzijn dan verwacht gezien de ervaren tegenslag. Of en hoe mensen veerkrachtig kunnen zijn, is de uitkomst van een complex en dynamisch proces. Dit proces kan op verschillende manieren verlopen en de uitkomst kan verschillend zijn. Hulpbronnen, van het individu én de omgeving, spelen een belangrijke rol bij veerkracht. Hulpbronnen zijn de mogelijkheden die mensen hebben in het omgaan met uitdagingen, zoals individuele vaardigheden, sociale steun van anderen of zorg- en hulpverlening.

Over veerkracht is meer te lezen in het Utrechts Gezondheidsprofiel 2022, waar het begrip nader is onderzocht en gedefinieerd: Veerkracht verkend.

Cijfers over jongeren

Twee derde van de Utrechtse jongeren herstelt snel na een moeilijke periode

In het najaar van 2021 geeft 67% van de jongeren uit klas twee en vier van het voortgezet onderwijs in Utrecht aan dat zij meestal weer snel herstellen na een moeilijke periode. 32% van de jongeren vindt het moeilijk om stressvolle gebeurtenissen te doorstaan. Meisjes vinden dat vaker moeilijk dan jongens. Zij herstellen ook minder vaak snel na een moeilijke periode.

Image
78% van de jongens herstelt snel na een moeilijke periode. Bij meisjes is dit 58%.

Jongeren uit een eenoudergezin herstellen minder vaak snel na een moeilijke periode

59% van de Utrechtse jongeren die opgroeien in een eenoudergezin geeft aan dat zij meestal snel herstellen na een moeilijke periode. Dit is 69% onder jongeren die bij hun beide ouders wonen. Jongeren in een andere gezinsvorm, zoals met een eigen ouder en stiefouder, pleegouders of grootouders, hebben ook minder vaak een snel herstel na een moeilijke periode. Vwo-leerlingen geven vaker aan dat zij snel herstellen na een moeilijke periode, vmbo-leerlingen geven dit minder vaak aan dan gemiddeld.

Infogram URL

Gezondheidsmonitor Jeugd in coronatijd

De landelijke corona Gezondheidsmonitor Jeugd is uitgevoerd van oktober tot en met december 2021 onder jongeren van klas twee en vier van het voortgezet onderwijs. De meeste leerlingen in Utrecht vulden de vragenlijst in oktober in. Het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames in Nederland steeg sterk in de loop van oktober. Op het moment van dataverzameling golden daardoor verschillende coronamaatregelen, die in november en december steeds verder werden aangescherpt. Nederland stevende weer af op een lockdown. Dit alles heeft invloed gehad op de resultaten van de Gezondheidsmonitor. Op de pagina over het coronavirus staat een overzicht van de maatregelen die tijdens dit onderzoek golden.

Cijfers over jongvolwassenen

55% van de jongvolwassenen in Utrecht herstelt snel na een moeilijke periode

Ruim de helft van de Utrechtse jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) geeft in mei t/m juli 2022 aan dat zij meestal weer snel herstellen na een moeilijke periode. 31% van de jongvolwassenen vindt het moeilijk om stressvolle gebeurtenissen te doorstaan. Vrouwen vinden dat vaker moeilijk dan mannen. Zij geven ook minder vaak aan dat ze snel herstellen na een moeilijke periode.

Infogram URL

 

Jongvolwassenen met een wo-opleiding herstellen vaker snel na een moeilijke periode

61% van de jongvolwassenen met een wo-opleiding geeft aan dat zij meestal snel herstellen na een moeilijke periode. Jongvolwassenen met voortgezet onderwijs of een mbo-opleiding geven dit minder vaak aan. Jongvolwassenen met een wo-opleiding vinden het ook minder vaak moeilijk om stressvolle gebeurtenissen te doorstaan. Jongvolwassenen met voortgezet onderwijs vinden dat vaker moeilijk.

Infogram URL
Volwassenen: Wat helpt bij veerkracht?

Vier elementen zijn belangrijk voor veerkracht

Uit interviews met Utrechters blijken vier elementen belangrijk voor om veerkrachtig te kunnen zijn als er uitdagingen in het leven zijn. Het helpt als:

  1. hulpbronnen van het individu aanwezig zijn en ingezet kunnen worden, zoals vaardigheden en financiële middelen. 
  2. er hulpbronnen in de omgeving zijn, zoals sociale steun of zorg- en hulpverlening. Alleen de aanwezigheid van deze hulpbronnen is dan niet genoeg. Ze moeten goed toegankelijk zijn en passen bij de behoeften, wensen en vaardigheden van inwoners. Indien nodig moeten hulpbronnen actief aangereikt worden aan inwoners.
  3. inwoners kunnen putten uit eerdere levenservaringen. Deze kunnen helpen bij het herkennen en inschatten van uitdagingen en maken het makkelijker om passend te reageren op uitdagingen.
  4. stapeling van uitdagingen voorkomen wordt. Zodra uitdagingen te groot worden of er te veel uitdagingen tegelijk spelen, komt de veerkracht van mensen onder druk te staan.

Soms is één element voldoende om veerkrachtig te kunnen zijn, bij andere (vaak grotere) uitdagingen vraagt veerkracht om een combinatie van elementen.

Image
Hulpbronnen, levenservaringen en voorkoming van stapeling helpen bij veerkracht.

Deze resultaten komen uit een kwalitatief onderzoek onder Utrechters waarover te lezen is in de speciale uitgave: Veranderingen en veerkracht in coronatijd.