Geestelijke gezondheidszorg

Samenvatting

Volwassenen en ouderen

Ongeveer 2% van de Utrechtse volwassenen maakt gebruik van de basis GGZ
Utrechters met een Antilliaanse migratieachtergrond maken het vaakst gebruik van de basis GGZ
4% van de volwassenen in Utrecht maakt gebruik van de gespecialiseerde GGZ
Utrechters met een Antilliaanse of Surinaamse migratieachtergrond maken het vaakst gebruik van de gespecialiseerde GGZ

Volwassenen

Bijna 20.000 Utrechtse volwassenen maken gebruik van de GGZ
Utrechters in de wijk Zuid maken het vaakst gebruik van de GGZ

Ouderen

Ongeveer 1.000 Utrechtse ouderen maken gebruik van de GGZ
Utrechtse ouderen in de Binnenstad maken het vaakst gebruik van de GGZ

Wat houdt het in?

Iedereen heeft wel eens last van sombere gevoelens of ziet het even niet meer zitten. Sommige mensen ontwikkelen psychische problemen waarvoor professionele hulp nodig is. De geestelijke gezondheidszorg (GGZ) biedt zorg aan mensen met psychische problemen. Zorg en ondersteuning voor mensen met psychische problemen kan gefinancierd worden vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) of de Wet langdurige zorg (Wlz).

Wanneer iemand last heeft van lichte psychische problemen, kan de huisarts dit vaak zelf behandelen in samenwerking met de praktijkondersteuner huisarts (POH-GGZ). Afhankelijk van de mate van de problemen, kan de huisarts iemand doorverwijzen naar de generalistische basis GGZ (GB-GGZ) of naar de gespecialiseerde GGZ (S-GGZ). Deze psychische hulp en behandeling valt onder de Zorgverzekeringswet.

De geneeskundige geestelijke gezondheidszorg bestaat uit POH-GGZ, S-GGZ met en zonder verblijf, GB-GGZ, en L-GGZ

Binnen de GB-GGZ worden mensen met lichte tot matige psychische problemen behandeld. De behandeling is meestal van korte duur en bestaat vaak uit gesprekken met een psycholoog of psychotherapeut.

Verwijzing naar de gespecialiseerde GGZ

Binnen de S-GGZ worden mensen met zwaardere, of meer complexe psychische problemen behandeld. Deze behandelingen duren vaak langer en worden uitgevoerd door psychologen of psychiaters werkzaam in een GGZ-instelling.

Wanneer er sprake is van langdurige psychische problemen spreken we van een ernstige psychische aandoening. Hieronder vallen mensen die vanwege hun psychische problemen langdurige zorg nodig hebben op meerdere gebieden tegelijk.

Opname in een GGZ-instelling

In sommige gevallen zijn de psychische problemen zo ernstig dat iemand in aanmerking komt voor opname in een GGZ-instelling (S-GGZ met verblijf). Voorbeelden hiervan zijn een psychiatrisch ziekenhuis of een verslavingskliniek. In zulke gevallen vallen de kosten van een verblijf voor maximaal drie jaar onder de S-GGZ. Als iemand langer dan drie jaar in een GGZ-instelling verblijft dan spreken we van Langdurige GGZ (L-GGZ), en wordt dit gefinancierd vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz).

Begeleiding vanuit de WMO

Vanuit de Wet maatschappelijke opvang (WMO) zijn gemeenten verantwoordelijk voor begeleiding aan mensen met psychische problemen. Deze ondersteuning kan thuis worden geboden, door bijvoorbeeld de buurtteams of als dat nodig is in de vorm van specialistische begeleiding. Wanneer mensen echter niet zelfstandig kunnen wonen, maar geen psychiatrische behandeling met verblijf nodig hebben, kan wonen in een beschermde woonomgeving een oplossing bieden. Beschermd wonen richt zich op het herstellen van zelfstandigheid, met als doel dat mensen op gegeven moment (zo nodig met begeleiding) weer zelfstandig kunnen wonen.

De cijfers op deze pagina geven een indicatie van het aantal Utrechters met psychische problemen die daarvoor zorg ontvangen vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw). Deze cijfers zijn dus exclusief zorg en ondersteuning gefinancierd vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) of de Wet langdurige zorg (Wlz).

Cijfers over volwassenen en ouderen

Ongeveer 2% van de Utrechtse volwassenen maakt gebruik van de generalistische basis GGZ

2,1% van de volwassenen (18 jaar en ouder) in Utrecht maakte in 2018 gebruik van de generalistische basis GGZ (GB-GGZ) vanuit de basisverzekering. Dit is iets hoger dan het percentage volwassenen in Nederland dat in 2018 gebruik maakte van de GB-GGZ.

Utrechters met een Antilliaanse migratieachtergrond maken het vaakst gebruik van de generalistische basis GGZ

In 2018 maakte ongeveer 70 Utrechters met een Antilliaanse migratieachtergrond gebruik van de GB-GGZ vanwege psychische problemen. Dat is 2,5% van alle Utrechters met een Antilliaanse migratieachtergrond. Dit is iets hoger dan het percentage Utrechters zonder een migratieachtergrond. Utrechtse volwassenen met een overig niet-westerse migratieachtergrond maakte het minst vaak gebruik van de GB-GGZ.

8,2% van de Utrechtse volwassenen maakt gebruik van de geestelijke gezondheidszorg. In de wijk Zuid is dit 9,6%.

4% van de volwassenen in Utrecht maakt gebruik van de gespecialiseerde GGZ

In 2018 maakte 4% van de volwassenen in Utrecht gebruik van de gespecialiseerde GGZ (S-GGZ) voor de behandeling van zwaardere, of meer complexe psychische problemen. In hetzelfde jaar maakte 3% van alle volwassenen in Nederland gebruik van de S-GGZ.

Utrechters met een Antilliaanse of Surinaamse migratieachtergrond maken het vaakst gebruik van de gespecialiseerde GGZ

In 2018 maakte ongeveer 550 Utrechtse volwassenen met een Antilliaanse of een Surinaamse migratieachtergrond gebruik van de S-GGZ. Dat is ongeveer 5% van alle Utrechters met een Antilliaanse of een Surinaamse migratieachtergrond. Het percentage Utrechtse volwassenen zonder migratieachtergrond dat gebruik maakte van de S-GGZ is iets lager. Utrechtse volwassenen met een overig niet-westerse migratieachtergrond maken het minst vaak gebruik van de S-GGZ.

2,9% van de Utrechtse ouderen maakt gebruik van de geestelijke gezondheidszorg. In de Binnenstad is dit 3,8%.

Cijfers over volwassenen

Bijna 20.000 Utrechtse volwassenen maken gebruik van de geestelijke gezondheidszorg

In 2019 maakten bijna 20.000 Utrechters tussen de 18 en 64 jaar gebruik van de GGZ vanwege psychische problemen. Dat is 8,2% van alle Utrechtse volwassenen. Het aantal volwassenen dat gebruik maakte van de GGZ is in Utrecht iets hoger dan gemiddeld in Nederland. Tussen 2016 en 2019 is het percentage Utrechtse volwassenen dat gebruik maakte van de GGZ ongeveer gelijk gebleven.

De cijfers op deze pagina geven een indicatie van het aantal Utrechtse volwassenen met psychische problemen die daarvoor zorg ontvangen vanuit de generalistische basis GGZ (GB-GGZ) en de gespecialiseerde GGZ (S-GGZ). Deze cijfers zijn dus exclusief de praktijkondersteuner huisarts GGZ (POH-GGZ) en de langdurige GGZ (L-GGZ). Als iemand moet worden opgenomen in een GGZ-instelling valt dit drie jaar onder de S-GGZ binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw).

Het gebruik van geestelijke gezondheidszorg op wijkniveau onder Utrechtse volwassenen in 2019

2,5% van de inwoners in Utrecht met een Antilliaanse migratieachtergrond maken gebruik van de generalistische basis geestelijke gezondheidszorg.

Cijfers over ouderen

Ongeveer 1.000 Utrechtse ouderen maken gebruik van de geestelijke gezondheidszorg

In 2019 maakte ongeveer 1.000 ouderen van 65 jaar en ouder gebruik van de GGZ. Dat is 2,8% van alle Utrechtse ouderen. Het aantal ouderen dat gebruik maakt van de GGZ is in Utrecht iets hoger dan gemiddeld in Nederland. Tussen 2016 en 2019 is het percentage Utrechtse ouderen die gebruik maakte van de GGZ ongeveer gelijk gebleven.