Image
Twee wandelende vrouwen

Methode, indicatoren en databronnen

Volwassenen

Deze speciale uitgave gaat over verschillen in gezondheid, leefstijl en onderliggende oorzaken op volwassen leeftijd. Deze uitgave gaat dus niet over verschillen in de situatie van kinderen en jongeren en gaat niet in op intergenerationele ongelijkheid. Voor een goede weergave van sommige kansen op een gezond leven of onderliggende oorzaken zijn gegevens over kinderen of jongeren gebruikt. Voorbeelden zijn het gebruik van voorschoolse educatie en jongeren met een startkwalificatie. Dat zijn namelijk goede indicatoren om verschillen in de kwaliteit en het functioneren van het onderwijssysteem te meten en daarmee verschillen in de onderliggende oorzaak ‘opleiding en vaardigheden’.

Beschrijving van verschillen

We beschrijven verschillen in gezondheid, leefstijl en onderliggende oorzaken naar geslacht, leeftijd, opleiding, rondkomen, migratieachtergrond en woonwijk. In de tekst ligt de focus op verschillen en trends die statistisch significant zijn. Voor een complete weergave van de resultaten van alle verschillende uitsplitsingen van alle indicatoren verwijzen we naar de overzichtstabel met verschillen en trends.

Onderliggende oorzaken voor ongezondheid

We onderscheiden in deze speciale uitgave de onderliggende oorzaken die de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) en het G4 voorstel tegen kansenongelijkheid ook onderscheiden. Dat zijn: gezondheidszorg, inkomenssituatie, opleiding en vaardigheden, werksituatie en werkomstandigheden, fysieke omgeving, veiligheid en sociale omgeving.

Indicatoren

We hanteren voor het in kaart brengen van deze oorzaken zoveel mogelijk dezelfde indicatoren als de WHO en de G4 (zie tabel). De WHO heeft deze indicatoren gekozen op basis van hun beleidsrelevantie en geclassificeerd op basis van het aangrijpingspunt voor de aanpak van verschillen in de specifieke indicator middels (systemische) maatregelen. De indicator ‘mantelzorg geven’ zegt bijvoorbeeld iets over de manier waarop onze gezondheidszorg is georganiseerd en is daarmee een indicator voor de oorzaak ‘gezondheidszorg’. De indicator ’onvoldoende geld om de woning te verwarmen’ zegt ook iets over de kwaliteit van woningen in Utrecht en is daarom een indicator voor de oorzaak ‘fysieke omgeving’.

Databronnen

De belangrijkste databronnen over gezondheid, leefstijl en de onderliggende oorzaken in Utrecht zijn de Gezondheidspeiling (18 jaar en ouder) en de Inwonersenquête (16 jaar en ouder). We hebben gebruik gemaakt van gegevens uit de Gezondheidspeiling van 2003 - 2020 en uit de Inwonersenquête van 2015 - 2019. Ook is gebruikt gemaakt van registratiedata uit de Utrecht Monitor. De WHO rapporteert in hun Health Equity Status Report over in totaal 103 indicatoren. Deze tabel bevat de indicatoren waarover Utrechtse data beschikbaar zijn en uit welke databronnen deze afkomstig zijn. We rapporteren niet over alle indicatoren van de WHO. Zo zijn er geen gegevens beschikbaar over ziekenhuisopnames of sociale steun van verschillende groepen in Utrecht.