Image
Twee wandelende meiden.

Ervaren gezondheid van inwoners

Op deze pagina brengen we voor verschillende groepen inwoners in kaart hoe zij hun gezondheid ervaren en hoe de ervaren gezondheid zich ontwikkelt in de tijd.

Ervaren gezondheid volwassen Utrechters neemt sterk af

In 2022 geeft 74% van de Utrechtse volwassenen (18 jaar en ouder) aan dat hun gezondheid (heel) goed is. Dit is lager dan in 2020, toen voelde 83% zich gezond. Ook is het percentage lager dan in de jaren voor corona. De ervaren gezondheid is ook gemeten in monitors onder jongvolwassen (16 t/m 25 jaar), jongeren (13 t/m 16 jaar) en kinderen (10 t/m 12 jaar). Van de Utrechtse jongvolwassenen ervaart 65% een goede gezondheid, van de jongeren is dit 86% en van de kinderen 90%. Het percentage kinderen dat een goede gezondheid ervaart is gelijk gebleven tussen 2011 en 2021. 

Goed ervaren gezondheid in Utrecht

Infogram URL

Duidelijke verschillen in ervaren gezondheid tussen opleidingsgroepen

47% van de Utrechters (18+) met basisonderwijs of vmbo geeft in 2022 aan dat hun gezondheid goed is. Dit is 67% voor Utrechters met havo, vwo of mbo en 83% voor Utrechters met een hbo- of wo-opleiding. Omdat de ervaren gezondheid van Utrechters met havo, vwo of mbo en Utrechters met hbo of wo is afgenomen tussen 2012 en 2022, zijn de verschillen tussen de groepen wel kleiner geworden. Bij jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) geeft 71% van de jongvolwassenen met vwo of wo aan dat zij een goede gezondheid hebben. Dit is 58% onder jongvolwassenen die een mbo-opleiding volgen of hebben afgerond. Bij jongeren zijn ook verschillen naar opleiding te zien. 83% van de jongeren (13 t/m 16 jaar) op het vmbo heeft in 2021 een goed ervaren gezondheid. Van de jongeren op het vwo is dit 89%. 

Goed ervaren gezondheid Utrechters (18+) naar opleiding

Infogram URL

Verschil wordt groter tussen Utrechters die wel en niet kunnen rondkomen 

54% van de Utrechters (18+) die niet kunnen rondkomen geeft in 2022 aan dat zij een goede gezondheid hebben. Dit is 80% voor Utrechters die wel kunnen rondkomen. Dit verschil is in de afgelopen tien jaar groter geworden, omdat Utrechters die niet kunnen rondkomen zich steeds minder vaak gezond voelen. Bij jongeren (13 t/m 16 jaar) zien we dat jongeren die moeite met rondkomen in het gezin ervaren, een minder goede gezondheid ervaren in 2021. 70% vindt hun gezondheid goed, tegenover 86% van de jongeren die geen moeite met rondkomen in het gezin ervaren. Bij kinderen (10 t/m 12 jaar) zijn verschillen te zien naar [gezinswelvaart]. Van de kinderen uit gezinnen met een lage welvaart heeft 83% in 2021 een goed ervaren gezondheid. Dit is 92% onder kinderen met een hoge gezinswelvaart. Dit verschil blijft de afgelopen jaren stabiel. 

Goed ervaren gezondheid Utrechters (18+) naar rondkomen

Infogram URL

Verschillen in ervaren gezondheid tussen huishoudens worden groter

63% van de Utrechters (18+) in een eenpersoonshuishouden ervaart in 2022 een goede gezondheid. Van de Utrechters in een huishouden met een partner en kinderen is dit 81%. Dit verschil is in de afgelopen tien jaar toegenomen door een daling in ervaren gezondheid bij eenpersoonshuishoudens. Ook bij jongeren (13 t/m 16 jaar) zijn er verschillen naar huishoudsamenstelling. 87% van de jongeren die bij beide ouders wonen vindt in 2021 dat hun gezondheid goed is. Dit is 78% van de jongeren in een eenoudergezin en 76% van de jongeren die in een andere gezinsvorm opgroeien (zoals met een eigen ouder en stiefouder, pleegouders of grootouders). Bij kinderen (10 t/m 12 jaar) geeft 91% van de kinderen die bij beide ouders wonen in 2021 aan dat hun gezondheid goed is. Onder kinderen die in een gezin met co-ouderschap opgroeien is dit lager, namelijk 84%. Van de kinderen in een eenoudergezin ervaart 90% een goede gezondheid. 
NB. Hoewel de ervaren gezondheid van kinderen in een eenoudergezin in 2021 niet lager is dan gemiddeld, blijkt uit de speciale uitgave van de Volksgezondheidsmonitor over gezondheidsverschillen bij kinderen dat kinderen in een eenoudergezin wel een structurele achterstand hebben in gezondheid, leefstijl en kansen op gezondheid.

Goed ervaren gezondheid Utrechters (18+) naar huishoudsamenstelling

Infogram URL

Ervaren gezondheid van kinderen en jongeren verschilt niet naar migratieachtergrond

Bij kinderen (10 t/m 12 jaar) en jongeren (13 t/m 16 jaar) zijn in 2021 geen verschillen tussen groepen met een verschillende migratieachtergrond. Eerdere jaren waren er bij kinderen wel verschillen, maar doordat de ervaren gezondheid sterk verbeterde bij kinderen met een Turkse migratieachtergrond verdwijnen de verschillen in 2021. Bij volwassenen (18+) zijn wel verschillen te zien. Van de Utrechters die in het buitenland zijn geboren (migranten) geeft 64% aan dat zij een goede gezondheid hebben. Onder Utrechters met een Nederlandse herkomst is dit 78% en onder Utrechters die kind zijn van een migrant 74%.

Goed ervaren gezondheid kinderen (10 t/m 12 jaar) naar migratieachtergrond 

Infogram URL

 

Verschillen in ervaren gezondheid tussen jongere en oudere volwassenen nemen af

Over het algemeen geldt hoe ouder, hoe minder vaak een goed ervaren gezondheid. Van de 25- t/m 39-jarigen geeft 83% in 2022 aan dat zij een goede gezondheid hebben. Onder 80-plussers is dit 46%. In de afgelopen tien jaar zijn Utrechters van 55 jaar en ouder zich steeds vaker gezond gaan voelen. Dit geldt niet voor 25 t/m 39-jarigen. Gezondheidsverschillen tussen leeftijdsgroepen zijn daardoor kleiner geworden. 

Goed ervaren gezondheid Utrechters (18+) naar leeftijd

Infogram URL

Verschil in ervaren gezondheid tussen mannen en vrouwen blijft gelijk

77% van de Utrechtse mannen (18+) en 72% van de Utrechtse vrouwen geeft in 2022 aan dat zij een goede gezondheid hebben. Dit verschil is in de periode 2012 tot 2022 gelijk gebleven. Ook bij jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) is de ervaren gezondheid van mannen hoger: 71% tegenover 61% van de vrouwen. Bij jongeren (13 t/m 16 jaar) geeft 82% van de meisjes aan dat zij een goede gezondheid ervaren, van de jongens is dit 90%. Bij kinderen (10 t/m 12 jaar) is geen verschil tussen jongens en meisjes. Jongens en meisjes ervaren even vaak een goede gezondheid, ook in eerdere jaren. 

Goed ervaren gezondheid volwassenen naar geslacht

Infogram URL

 

Geen verschillen in ervaren gezondheid meer tussen wijken bij kinderen

De ervaren gezondheid bij kinderen (10 t/m 12 jaar) verschilt in 2021 niet meer tussen wijken. Dit komt door een verbetering bij kinderen uit de wijken Noordwest, Overvecht, Zuid en Zuidwest in de periode 2008 tot 2021. In alle wijken hebben ongeveer negen op de tien kinderen een goed ervaren gezondheid. Bij jongeren (13 t/m 16 jaar) en volwassenen (18+) zijn wel verschillen zichtbaar. Jongeren uit Overvecht geven minder vaak aan dat hun gezondheid goed is, namelijk 79% in 2021. In andere wijken is dit hoger dan 85%. Bij volwassenen (18+) is de ervaren gezondheid in Overvecht en Zuidwest lager dan in andere wijken. De verschillen tussen wijken blijven in de periode 2012 tot 2022 ongeveer gelijk. 

Goed ervaren gezondheid naar wijk 

Infogram URL

In verband met privacy kunnen voor de Binnenstad geen cijfers getoond worden over kinderen en jongeren.

Speciale uitgaves over verschillen in gezondheid, leefstijl en kansen op gezondheid

De Volksgezondheidsmonitor heeft in 2022 twee uitgaves uitgebracht over verschillen in gezondheid, leefstijl en kansen op gezondheid in Utrecht. De kansen op gezondheid worden bepaald door de omstandigheden waarin mensen opgroeien, leren, werken, wonen, leven en ouder worden. Deze kansen zijn niet voor iedereen gelijk. Er is een uitgave over verschillen bij volwassenen en een uitgave over verschillen bij kinderen.

  • Gezondheidsverschillen en kansen op gezondheid bij volwassenen. Uit deze uitgave blijkt dat inwoners met basisonderwijs of een vmbo-opleiding en inwoners die niet kunnen rondkomen structureel een achterstand hebben in gezondheid, leefstijl en kansen op een gezond leven en steeds verder achterop raken. Deze uitgave krijgt begin 2024 een update.
  • Gezondheidsverschillen en kansen op gezondheid bij kinderen. Uit deze uitgave blijkt dat kinderen uit gezinnen met een lage welvaart en kinderen die opgroeien in een eenoudergezin structureel een achterstand hebben in gezondheid, leefstijl en kansen op een gezond leven en steeds verder achterop raken.

Ervaren gezondheid is de beoordeling van de eigen gezondheid

De ervaren gezondheid is het oordeel van een persoon over de eigen gezondheid. Dit gaat vaak om de lichamelijke en psychische gezondheid, maar kan ook bepaald worden door persoonlijke factoren, zoals de leefstijl, of iemands leefomstandigheden. We meten dit iedere twee jaar bij kinderen, jongeren, jongvolwassenen en volwassenen. Dit doen we met de:

  • Gezondheidspeiling voor volwassenen
  • Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen voor jongvolwassenen
  • Gezondheidsmonitor Jeugd voor jongeren
  • Jeugdmonitor Utrecht voor kinderen

De vragen over ervaren gezondheid zijn per groep (kinderen, jongeren, jongvolwassenen, volwassenen) net iets anders gesteld. Hierdoor kunnen de gegevens onderling niet met elkaar vergeleken worden. Voor volwassenen presenteren we cijfers over 2012, 2016, 2018, 2020 en 2022. In 2014 is ervaren gezondheid op een andere manier gemeten.

Lees hier meer achtergrond over ervaren gezondheid.