Drugs

Drugs

Samenvatting

Jongeren

  • 7% van de jongeren uit klas vier heeft de afgelopen maand hasj of wiet gebruikt
  • Meer jongeren experimenteren met hasj of wiet dan met lachgas
  • Jongeren uit Noordoost en Oost hebben vaker wel eens hasj of wiet gebruikt

Jongvolwassenen

  • Jongvolwassenen die samen met leeftijdsgenoten wonen gebruiken vaker drugs
  • Een van de vijf jongvolwassenen heeft recent harddrugs gebruikt
  • Cannabis en XTC zijn de meest gebruikte drugs
  • 33% van de jongeren vindt het normaal om thuis drugs te gebruiken

Volwassenen

  • Ruim een op de vijf Utrechtse volwassenen gebruikt drugs
  • Jongere volwassenen zijn vaker cannabis gaan gebruiken
  • Het cannabisgebruik in Utrecht is vergelijkbaar met andere Nederlandse steden
  • Volwassenen uit de wijken West, Oost en Binnenstad gebruiken vaker cannabis
Wat houdt het in?

Cannabisgebruik kent risico’s voor de gezondheid

Door het gebruik van hasj of wiet (cannabis) kan iemand zich tijdelijk prettig voelen. Cannabisgebruik kent echter ook risico’s. Het kan de stemming en gedrag negatief beïnvloeden. Ook kan het gebruik van cannabis psychotische reacties uitlokken, zoals angsten, depressie en schizofrenie uit, vooral als iemand veel gebruikt.

Hasj en wiet hebben invloed op concentratie, reactievermogen en cognitief functioneren

Het gebruik van hasj of wiet vermindert tijdelijk de concentratie en het reactievermogen. Hierdoor kan het op het werk, bij de studie of in het verkeer minder goed gaan. Hoewel cannabis niet sterk verslavend is, kan men wel gewend raken aan blowen. Langdurig en intensief cannabisgebruik zorgt ervoor dat iemand minder goed cognitief kan functioneren. Dit effect verdwijnt meestal wel wanneer het cannabisgebruik stopt.

Cijfers over jongeren

7% van de jongeren uit klas vier heeft in de afgelopen maand hasj of wiet gebruikt

7% van de jongeren in de vierde klas van het voortgezet onderwijs in Utrecht geeft in 2021 aan in de laatste vier weken hasj of wiet te hebben gebruikt. Jongens uit de vierde klas gebruiken vaker hasj of wiet dan meisjes. Van de jongens heeft 8% in de laatste vier weken hasj of wiet gebruikt. Bij meisjes is dit 6%. Vierdeklassers op de havo hebben ook vaker recent hasj of wiet gebruikt dan andere vierdeklassers. In de tweede klas heeft 1% van de jongeren recent hasj of wiet gebruikt.

Percentage jongeren uit klas vier dat hasj of wiet heeft gebruikt in de laatste
vier weken:

6% van de vierdeklassers op het vmbo en het vwo heeft recent cannabis gebruikt. Dit is 11% bij vierdeklassers op de havo.

Meer jongeren experimenteren met hasj of wiet dan met lachgas

8% van de Utrechtse jongeren uit klas twee en vier heeft wel eens hasj of wiet gebruikt en 2% heeft wel eens lachgas gebruikt. Het percentage jongeren dat wel eens lachgas heeft gebruikt, is lager dan in 2019. Toen had 5% van de jongeren wel eens geëxperimenteerd met lachgas. Vierdeklassers hebben vaker al lachgas gebruikt dan tweedeklassers.

13% van de vierdeklassers heeft wel eens hasj of wiet gebruikt en 2% van de vierdeklassers heeft wel eens lachgas gebruikt.

Landelijke cijfers over gebruik van lachgas

In 2019 had 10% van de scholieren van 12-16 jaar in Nederland wel eens lachgas gebruikt. Het gebruik van lachgas door scholieren was in 2019 hoger dan in 2015. Toen had 8% van de scholieren wel eens lachgas gebruikt.  Scholieren in Utrecht minder vaak dan andere scholieren in Nederland aan dat zij al eens lachgas hebben gebruikt.

Gebruik van lachgas komt het meest voor onder jongvolwassenen. Het percentage gebruikers in het afgelopen jaar is landelijk het hoogst onder jongvolwassenen van 18-19 jaar (14,5%) en 20-24 jaar (12,1%). Landelijk daalde in 2020 het gebruik van lachgas in het laatste jaar onder volwassenen.

Jongeren uit de wijken Noordoost en Oost hebben vaker wel eens hasj of wiet gebruikt

14% van de tweede- en vierdeklassers uit Noordoost en Oost geeft aan dat zij wel eens hasj of wiet hebben gebruikt. Dit is hoger dan het Utrechts gemiddelde van 8%. Jongeren uit de wijken Zuidwest en Vleuten-De Meern hebben minder vaak wel eens hasj of wiet gebruikt.

Percentage jongeren dat wel eens hasj of wiet heeft gebruikt, naar wijk

14% van de jongeren uit Noordoost en Oost geeft aan dat zij wel eens hasj of wiet hebben gebruikt.

Gezondheidsmonitor Jeugd in coronatijd

De landelijke corona Gezondheidsmonitor Jeugd is uitgevoerd van oktober tot en met december 2021 onder jongeren van klas twee en vier van het voortgezet onderwijs. De meeste leerlingen in Utrecht vulden de vragenlijst in oktober in. Het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames in Nederland steeg sterk in de loop van oktober. Op het moment van dataverzameling golden daardoor verschillende coronamaatregelen, die in november en december steeds verder werden aangescherpt.Nederland stevende weer af op een lockdown. Dit alles heeft invloed gehad op de resultaten van de Gezondheidsmonitor. Op de pagina over het coronavirus staat een overzicht van de maatregelen die tijdens dit onderzoek golden.

Cijfers over jongvolwassenen

Jongvolwassenen die samen met leeftijdsgenoten wonen gebruiken vaker drugs

Utrechtse jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) die met andere leeftijdsgenoten wonen, zoals in een studentenhuis, hebben in de periode van mei t/m juli 2022 vaker harddrugs of cannabis gebruikt dan andere jongvolwassenen. Mannen gebruiken vaker harddrugs of cannabis dan vrouwen. Harddrugs wordt vaker dan gemiddeld gebruikt door 21 t/m 25-jarigen. Gebruik van cannabis is hoger bij 18- t/m 20-jarigen.

Druggebruik in laatste vier weken

 
Een van de vijf jongvolwassenen heeft recent harddrugs gebruikt

19% van de jongvolwassenen heeft in de laatste vier weken harddrugs gebruikt. Dit is bijna twee keer zo hoog als het gemiddelde van 10% in Nederland. Jongvolwassenen uit de wijken Overvecht, Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern gebruiken ongeveer even vaak harddrugs als gemiddeld in Nederland. De cijfers voor Utrechtse jongvolwassenen zijn ook hoog in vergelijking met cijfers over dezelfde leeftijdsgroep uit de Nationale Drug Monitor. Resultaten van lopend onderzoek naar de oorzaak van dit verschil worden later aan deze tekst toegevoegd.

Percentage jongvolwassenen dat in de laatste vier weken harddrugs heeft gebruikt 

 
Cannabis en XTC zijn de meest gebruikte drugs

22% van de Utrechtse jongvolwassenen (16-25 jaar) heeft cannabis gebruikt in de laatste vier weken. 13% heeft in de afgelopen vier weken XTC gebruikt, 7% cocaïne en 4% ketamine. 15% van de jongvolwassenen heeft wel eens zonder doktersrecept ADHD-medicatie zoals Ritalin gebruikt. Utrecht kent ook een groep jongvolwassenen die excessief lachgas gebruikt. De omvang van deze groep is onduidelijk. Hulpverleners signaleren bij deze gebruikers vaak multiproblematiek: ze hebben fysieke klachten, maar ook schulden, agressie en huiselijk geweld komen bij hen voor.

Gebruikte drugs ooit en in afgelopen 4 weken

22% van de jongvolwassenen gebruikte in de laatste vier weken cannabis en 13% XTC

33% van de jongeren vindt het normaal om thuis drugs te gebruiken

Een op de drie jongvolwassenen is het eens met de stelling dat het normaal is om thuis drugs te gebruiken. Jongvolwassenen die bij hun ouders wonen vinden dit minder vaak normaal. 35% geeft aan dat in hun vriendengroep vaak drugs wordt gebruikt. Twee op de vijf jongvolwassenen vinden het normaal als jongeren drugs gebruiken op een feestje of bij het uitgaan. Jongvolwassenen die zelfstandig met leeftijdsgenoten wonen vinden dit vaker normaal dan andere jongvolwassenen.

10% van de mbo-studenten die bij beide eigen ouders woont gebruikte de laatste vier weken cannabis. Bij studenten uit eenoudergezinnen is dit 17%.
Cijfers over volwassenen

Ruim een op de vijf Utrechtse volwassenen gebruikt drugs

22% van de Utrechtse volwassenen (18-64 jaar) gaf in het najaar van 2020 aan in de laatste twaalf maanden soft- of harddrugs te hebben gebruikt. 10% van de volwassenen gebruikte in de laatste vier weken drugs. Cannabis en XTC zijn de meest gebruikte drugs.

Percentage Utrechtse volwassenen dat drugs gebruikt

16% van de Utrechtse volwassenen gebruikt cannabis en 14% gebruikt harddrugs

Jongere volwassenen zijn vaker cannabis gaan gebruiken

24% van de 18- t/m 39-jarige volwassenen gebruikte cannabis in de afgelopen 12 maanden. Dit percentage is hoger dan in eerdere metingen en hoger dan bij volwassenen van 40 jaar en ouder. Met name jongvolwassenen (18 t/m 24 jaar) gebruiken vaker cannabis. Jongvolwassenen gebruiken ook vaker andere drugs. Meer cijfers hierover zijn te vinden in de tekst over jongvolwassenen.

Percentage volwassenen dat de laatste 12 maanden cannabis heeft gebruikt

Het cannabisgebruik in Utrecht is vergelijkbaar met andere Nederlandse grote steden

In Utrecht is het cannabisgebruik in de afgelopen vier weken vergelijkbaar met dat in Rotterdam en Den Haag en lager dan in Amsterdam. Het percentage Utrechters dat in de afgelopen twaalf maanden cannabis heeft gebruikt is hoger dan in Rotterdam en Den Haag en lager dan in Amsterdam.

In de afgelopen 12 maanden heeft 22% van de Amsterdamse volwassenen cannabis gebruikt. In Utrecht was dit 16%, Rotterdam 14% en in Den Haag 12%.

Volwassenen uit de wijken West, Oost en Binnenstad gebruiken vaker cannabis

Het percentage Utrechters dat cannabis gebruikt is hoger in de wijken West, Oost en Binnenstad dan gemiddeld in Utrecht. Dit geldt zowel voor het gebruik in de afgelopen 12 maanden, als het gebruik in de laatste vier weken. In deze wijken en in de wijk Noordwest is ook het percentage volwassenen dat in de afgelopen 12 maanden harddrugs gebruikte hoger. In de wijken Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern is het percentage volwassen dat cannabis gebruikt lager dan gemiddeld in Utrecht.

Percentage Utrechtse volwassenen dat cannabis of harddrugs gebruikt